Мавзу: “замонавий ўҚитувчининг ижтимоий –психологик ҳусусиятлари

Mazmunli xislatlar: 

1) O‘qituvchini ko‘proq ta’lim jarayoniga va ta’lim natijasiga jalb qilish; 

2) O‘quv-tarbiya jarayonini rivojlantirishda adekvatlik va noadekvatlik; 

3)  Pedagogik  faoliyat  usul  va  vositalaridan  foydalanishda  operativlik  (ishchanlik)  va 

konservatizm (eskilikni yoqlash); 

4) Refleksivlik - to‘satdan bajarish;  

 

 

Dinamik xislatlar: 

1)  Moslashuvchanlik  -  (o‘qituvchi  sharoit  o‘zgarishiga  tez  javob  qaytaradi,  ya’ni  o‘zgaradi,  bir 

xil ishdan ikkinchisiga tez ko‘chadi, dastlabki dars 

rejasini  tez  o‘zgartirib  turadi)  –  an’anaviylik(o‘qituvchi  sharoit  o‘zgarishiga  qiyinchilik  bilan 

moslashadi, ilgari tuzilgan dars rejasiga qat’iyan amal qiladi); 

2)  Ta’sirchanlik  (  o‘qituvchi  darsga  ko‘pincha  tayyorlanmaydi,  ko‘p  hayajonlanadi)  – 

ehtiyotkorlik (o‘qituvchi darsdagi xarakatlarini oldindan o‘ylab qo‘yadi, ularning natijasini tahlil 

qiladi); 

3)  O‘zgaruvchan  sharoitga  nisbatan  barqarorlik    (o‘qituvchi  o‘z  faoliyatida  darsda  vujudga 

keladigan  sharoitga  qarab  emas,  balki  shaxsiy  maqsadiga  qarab  ish  tutadi)  -  o‘zgaruvchan 

sharoitga  nisbatan  beqarorlik  (o‘qituvchining  xulq-atvori,  darsda  vujudga  keladigan  sharoitga 

butun guruh va alohida 

o‘quvchilarning tayyorgarligiga va kayfiyatiga bog‘liq bo‘ladi); 

4)  O‘quvchilarga  barqaror  hissiy  ijobiy  munosabat  (o‘qituvchi  bir  xilda  chidamli,  hayrihox, 

uning  kayfiyati  tez  ko‘tarilib,  tushib  ketmaydi)  -  o‘quvchilarga  nisbatan  beqaror  hissiy 

munosabat  (o‘qituvchi-o‘quvchilar  shaxs  xususiyatlarini  va  faoliyatini  baholashda  sharoitga 

qarab o‘zgarishi bilan farqlanadi, muvozanatdan tez chiqadi); 

5)  Shaxsiy  tashvishning  mavjudligi  (o‘qituvchi  xato  va    muvaffakiyatsizliklarga  yuqori 

sezgirligi,  notinchligi,  xissiy  xavotirlanishining  mavjudligi  bilan  xarakterlanadi)  -  shaxsiy 

tashvishning yo‘qligi (yuqorida qayd etilgan belgilar yo‘q); 

6)  Yomon  sharoitlarda  refleksiyaning  o‘ziga  qaratilganligi  (o‘qituvchi  muvaffaqiyatsiz  darsni 

tahlil qilganda o‘zini aybdor deb sanaydi va javob 

sifatida  o‘z  hulqini  to‘g‘rilaydi)  –  refleksiyaning  sharoitga  qaratilganligi  (o‘qituvchi 

muvaffaqiyatsizlikda o‘quvchilarni, hamkasblarini 

aybdor deb hisoblaydi). 

 

 

---

 

26