Mavzu: zahiriddin muhammad boburning hayoti va adabiy merosi

Muhammad Solih- oʻzbek adabiyotining ulkan nomayandalaridan biridir. Navoiy va Bobur kabi atoqli soʻz san’atlari tomonidan iste’dodli shoir sifatida ta’riflangan Muhammad Solihning oʻzbek va fors – tojik tilida yaratgan she’rlaridan ayrim parchalargina saqlanib qolgan, xolos Uning epik ijodi – «Shayboniynoma» esa bizga qadar toʻla yetib keldi. Oʻzbek mumtoz adabiyotida birinchi tarixiy doston boʻlgan «Shayboniynoma», ayrim xususiyatlariga qaramay, ikki sulola: temuriylar Bilan shayboniylar oʻrtasidagi urushlarning dahshatli manzaralarini tasvirlashi, badiiy uslubi va tili Bilan oʻtmish adabiyotining qimmatli bir yodgorligidir.
Xoja - taxallusi bilan ijod qilgan ulug' mutafakkir adib va shoir Ibodulla Sayyid Poshshoxoja ibn Abdulvahobxoja o'zining muhim ijtimoiy-siyosiy, axloqiy-ta'limiy mazmunda bitilgan kichik nasriy hikoyalari bilan shuhrat qozongan yirik ijodkordir. Adibning hayoti va ijodiy faoliyati haqida uning o'z asarilari «Miftoh ul-adl» va «Gulzor» hamda XVI asr adabiy hayot oynasi bo'lgan Hasanxoja Nisoriyning «Muzakkirul-as'hob» tazkirasida ma'lumot keltiriladi. Uning hayoti va ijodiy faoliyati asosan XX asrning birinchi yarmidan o'rganila boshlandi. Abdurauf Fitrat boshlab berdi. Xojaning hayoti va ijodiy faoliyati haqida olima Marg'uba Mirzaahmedova nomzodlik dissertatsiyasini yozgan. Fitrat tomonidan «Miftoh ul-adl» hikoyalarining nashr etgan.
Turdi Farog‘iy - XVII asrda yashab ijod qilgan Turdi Farogʻiy oʻz she’rlarini koʻp hollarda «Turdi» nomi, ba’zan esa «Farogʻiy» (erkin tabiatli kishi) taxallusi bilan yozgan. «Farogʻ» Jizzah hududidagi qishloqlardan birining nomi boʻlishi ehtimoli bor.
Turdi Farogʻiyning hayoti va ijodi haqida tarixiy manbalarda aniq ma’lumotlar saqlanib qolmagan. Bu toʻgʻrida asosan uning bizgacha yetib kelgan sanoqli she’rlari boʻyicha fikr yuritish imkonimiz bor, xolos. Turdi ijodini oʻrganishga A.Fitrat, O.Sharafuddinov, H.Yoqubov kabi olimlar hissa qo‘shganlar.
Turdining nomi ham, hozir bizga ma’lum boʻlgan she’rlari ham 1925- yili kashf qilinadi. Oʻsha yillari A.Majidiy Kattaqoʻrgʻonda oʻtgan shoir-adiblar adabiy merosini aniqlash va oʻrganish jarayonida qoʻlyozma asarlar orasidan Turdi, Farogʻiy taxalluslari bilan bitilgan 12 gʻazal 5 muxammas, 1 fardini aniqlaydi. U oʻsha yillar Samarqandda chiqib turgan “Maorif va oʻqituvchi” jurnalinig 925- yil 9-10- sonlarida “Oʻzbek shoiri Turdi maqolasini hamda oʻzi topgan she’rlarni e’lon qiladi.