Mavzu: Xalqaro baholash dasturlari. Pisa tadqiqoti reytingida yuqori

 
 
 
 
 
 
 
 
 
1-savol 
“Asalari oilalarining nobud bo‘lish sindromi” matnini o‘qing. 
Savolga javob yozing. 
Asalarichilik bilan shug‘ullanadigan va asalarilarni o‘rganadigan odamlar 
uchun asalari oilalarining nobud bo‘lish sindromini tushunishlari muhimdir. Asalari 
oilalarining nobud bo‘lish sindromi asalarilardan boshqa organizmlarga ham ta’sir 
ko‘rsatadi. Qushlarni o‘rganadigan odamlar bunday ta’sirni payqashgan. 
Kungaboqar o‘simligi asalarilar hamda ayrim turdagi qushlar uchun ozuqa 
manbaidir. Asalarilar kungaboqarning nektari bilan oziqlansa, qushlar ularning 
urug‘lari bilan oziqlanadi. 
Ushbu bog‘liqlikni inobatga olgan holda, nima sababdan asalarilarning yo‘q 
bo‘lib ketishi qushlar populyatsiyasining kamayishiga olib kelishi mumkin? 
O‘quvchilar savolga javob berishlari uchun matnni diqqat bilan o‘qib 
tushunishlari, shuningdek, gullarning changlanishiga oid bilimlarini yodga olishlari 
zarur. To‘g‘ri javobda gullar changlanmasdan turib, urug‘ hosil qila olmasliklari 
tushuntirilgan bo‘lishi kerak. 
Mazkur topshiriq yordamida o‘quvchilarning hodisalarni ilmiy jihatdan 
tushuntirish kompetensiyasi baholanadi. 
ASALARI OILALARINING NOBUD BO‘LISH 
SINDROMI 
Imidakloprid ta’siri
Tadqiqotchilarning fikricha, asalari oilalari nobud bo‘lishining bir nechta 
sabablari bor. Ulardan biri imidakloprid insektitsidi bo‘lib, asalarilar uning ta’sirida 
o‘z uyalaridan tashqarida yo‘nalishni aniqlash qobiliyatini yo‘qotadi. 
Tadqiqotchilar asalari oilalari nobud bo‘lishiga imidakloprid ta’sirini 
tekshirib ko‘rishdi. Ular uch hafta mobaynida ayrim asalari oilalarining ozuqasiga 

---

mazkur insektitsiddan bir kilogramm ozuqaga mikrogramm miqdorda (mɡ/kg ) 
qo‘shishdi. Ba’zi asalari oilalariga insektitsid umuman ta’sir ettirilmaydi. 
Insektitsid ta’sir ettirilgan asalari oilalarining hech qaysisi darhol nobud 
bo‘lmaydi. Biroq 14-haftaga kelib, ayrim asalari uyalari bo‘shab qoladi. Quyidagi 
grafikda kuzatish natijalari keltirilgan.