Mavzu: Tovarlar reklamasini tashkil qilish va uning sotuv jarayonlariga ta’sirini baholash Reja: I. Kirish. II. Asosiy qisim


Tovarlar reklamasini tashkil qilishning zamonaviy vositalari



Download 0,81 Mb.
bet6/12
Sana04.02.2022
Hajmi0,81 Mb.
#429793
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Bog'liq
mustaqil ish TOVAR REKLAMASI tayyor 1

Tovarlar reklamasini tashkil qilishning zamonaviy vositalari.


AQShda o`tkazilgan tadqiqotlar natijalariga ko`ra, har kuni 
amerikaliklar o`rtacha 1600 ta reklama xabarlari bilan tanishadi. Olingan 
ma`lumotlarga qaraganda, ana shu xabarlarning kichik bir qismi o`ziga 
diqqat-e`tibor jalb qilib, 1600 ta e`londan atiga 76 tasigina (ya`ni 5% 
igina) kishining ixtiyorini tortishi ma`lum bo`lgan.
Biroq hozirgi kunda narxlarning yuqorligi salbiy ta`sir ko`rsatib,
reklama beruvchilarning soni kamaygan. Bu sohadagi reklama jarayonini 
amalga oshiruvchi reklama beruvchilarning soni kamaygan. Ular kabel 
televideniyasi va hattoki, do`konlarda tovarlarni olib yurishda 
foydalaniladigan aravachalardagi, taksi, avtomobil’ to`xtash joyidagi 
tashqi reklamalarga qiziqishi ortgan. Yuqorida keltirilgan jadval 
ma`lumotlariga ko`ra AQShda bir necha yillardan buyon televidenie va 
jurnallardagi reklama e`lonlari eng samarali hisoblanib, bu reklama 
vositalarining narxlari ham talab yuqori bo`lganligi uchun baland 
bo`lganligi ma`lum bo`ldi. Quyidagi jadvalda Evropa, Shimoliy Amerika 
va Osiyo davlatlarida reklama xarajatlari mutanosibligi keltirilgan. 
Jadval ma`lumotlaridan ko`rinadiki, barcha davlatlarda ommaviy axborot 
vositalari orqali reklama qilish muqobil hisoblanib, ular uchun katta 
miqyosda reklama xarajatlari qilinadi. Agar ularning tarkibini ko`radigan 
bo`lsak, asosan bosma nashr va televidenie orqali tarqatiladigan reklama 
uchun xarajatlar katta salmoqqa ega. Shuningdek, radio va kinofil’mlar 
o`rtasidagi reklama e`lonlari hamda tashqi reklama uchun xarajatlar 
unchalik katta salmoqqa ega emas. Televidenie orqali reklama qilish ham 
turli davlatlarda turlicha. Masalan. televidenie orqali reklama qilish 
Gonkong, Portugaliya, Xitoy, Yaponiya davlatlarida yaxshi rivojlangan. 
Buning asosiy sababi jadondagi davlatlarda reklama xarajatlari 
iste`molchilarning ehtiyojidan kelib chiqqan holda belgilanadi. Jadval 
ma`lumotlari shuni ko`rsatadiki, Xindiston, Gonkong, Xitoy, Yangi 
Zelandiya, Gretsiya, Norvegiya va Portugaliyada ommaviy axborot 
vositalari orqali reklama qilish uchun katta miqdorda mablag’ 
sarflanmoqda. 
Savdoda reklama ob'ektiga ta'sir o'tkazish uchun axborot tashuvchisi bo'lgan turli xil reklama vositalaridan foydalaniladi.
· Dizayn bo'yicha reklama ommaviy axborot vositalari ulgurji va chakana xaridorlar uchun, aholining ayrim guruhlari uchun (erkaklar, ayollar, bolalar, uy xo'jaligini boshqaradigan odamlar, sportchilar, sayyohlar, maktab o'quvchilari, fermerlar va boshqalar) uchun mo'ljallangan bo'lishi mumkin;
· Amaldagi texnik vositalarning xususiyatiga qarab quyidagi reklama turlari ajratiladi: vitrin-ko'rgazma, matbuotdagi reklama, bosma reklama, audiovizual, radio va televizion reklama va boshqalar. Vitrinalar va ko'rgazma reklamalariga oyna va do'kon ichidagi reklama, chakana savdo korxonalaridagi vitrinalar, ulgurji savdo markazlarida, yarmarkalarda, fond birjalarida vitrinalar va savdo ko'rgazmalari kiradi.
Hozirgi kunda Internet-reklama savdo korxonalari tomonidan tobora ko'proq foydalanilmoqda. Ushbu media kanalning asosiy afzalliklari shundaki, Internet-manzil ommaviy axborot vositalarida, ma'lumotlarda beriladi va saytga kiradigan potentsial xaridor darhol korxona qurilmasi bilan tanishib chiqadi, taqdim etilayotgan xizmatlar, bo'lajak taqdimotlar haqida ma'lumot oladi va avtomatik qidiruv tizimi qiziqadigan mahsulot, uning aniq mahsuloti to'g'risida aniq ta'riflar beradi narx va boshqa xususiyatlar, mavjudmi, kelgusi kutilayotgan etkazib berish haqida ma'lumot va hk. Agar do'konga tashrif buyurish imkoniyati bo'lmasa, siz uyingizdan chiqmasdan buyurtma berishingiz mumkin.
Ba'zida savdogar doimiy mijozlariga elektron pochta orqali arzonlashtirilgan narxlarda tovarlarni sotib olish bo'yicha takliflarni yuboradi, sotish to'g'risida xabar beradi va chegirmali kartalarni olish huquqiga ega bo'lgan yangi tovar assortimentini sotib olishga taklif qiladi.
Tijorat reklamalarini ko'pincha matbuotda topish mumkin. Ideal holda, nashrning o'quvchilar soni va reklama xabarining maqsadli auditoriyasi bir xil bo'lishi kerak. Matbuotda reklama turli xil gazeta va jurnallardagi nashrlar va barcha turdagi reklama qo'shimchalari (yoki nashrning qo'shimchalari) bilan ta'minlanadi. Ma'lumotnomalar va o'quv nashrlaridagi reklama matbuotdagi reklama turi sifatida qaralishi mumkin. Ular sezilarli darajada katta chidamlilik bilan bir qatorda katta ikkinchi darajali auditoriya mavjudligi bilan ajralib turadi.
Matbuot reklama samaradorligi ko'plab omillarning natijasidir. Ular orasida: tiraj, savdo hajmi, reyting (auditoriyaning umumiy hajmi), o'quvchilar sonining miqdoriy xususiyatlari, tarqatish mintaqasi, nashr etish chastotasi va boshqalar. Matbuotda reklama samaradorligini oshiruvchi vositalaridan biri bu professional ixtisoslashtirilgan nashrlardir.
Aksariyat korxonalar o'z mahsulotlarini reklama qilish uchun bosma e'lonlardan foydalanadilar. Ushbu media kanalning xususiyatlari quyidagilardir: nisbatan arzonligi; ishlab chiqarish samaradorligi; ba'zi ommaviy axborot vositalari (masalan, kalendarlar) sizga oluvchi bilan juda uzoq muddatli reklama aloqasini o'rnatishga imkon beradi; ma'lum bir tashuvchida raqobatchilar haqida ma'lumot etishmasligi va boshqalar.
Buklamada kompaniya nisbatan kichik formatdagi varaqqa joylashtirilgan bir tomonlama yoki ikki tomonlama tasvirni (matn) taqdim etadi. Ko'chalarda tarqatish.
Katalog asosan chakana sotuvchilar tomonidan mahsulotlarni tavsiflash va ularning narxlarini ko'rsatish uchun ishlatiladi.
Buklet turli xil usullar bilan katlanmış (katlanmış) matn va illyustratsiyalar uchun ishlatiladi.
Korporativ imidjni etkazish uchun plakatlar va plakatlar zarur bo'lib, 2-jadvalda keltirilgan reklama xabarlariga e'tiboringizni qaratish imkonini beradigan ixcham matnlardan kamroq foydalaniladi.
2-jadval
100 ta mutaxassis maslahatchining qulayligini ko'rish orqali tarqatish
Videoklip magnit lentada yozib olingan ovozli filmdir.
Film g'altak filmga suratga olingan ovozli film bo'lib, keyinchalik kinoteatr yordamida video, translyatsiya yoki namoyish qilish uchun "distillash" uchun mo'ljallangan.
Ekrandagi reklama televizion kanallarda video va kino kliplarni translyatsiyasidan foydalanadi. Ekran reklamasining asosiy afzalliklari qatoriga quyidagilar kiradi: bir vaqtning o'zida vizual va audio ta'sir; hodisa harakatda ko'rib chiqiladi, bu esa tomoshabinning ekranda bo'layotgan voqealarga yuqori darajada aralashishini ta'minlaydi; murojaatning shaxsiy xususiyati; keng auditoriya.
Tez-tez tijorat tashkilotlari radio reklama uchun ustunlik berishadi, chunki bu reklama faoliyatining eng ilg'or yo'nalishlaridan biri. Reklamani uzatish vositasi sifatida radioning afzalliklari orasida keng formatli chastota, selektivlik, qamrov, shuningdek jozibador tabiat, samaradorlik va reklama stavkalarining nisbatan past darajasi mavjud.
Tasvir yaratish yoki eslatish uchun savdo korxonalari tashqi reklamadan foydalanadilar.
Tashqi reklamaning asosiy tashuvchilari deb bilbordlar (inglizcha bilboard), avtobus bekatlaridagi belgilar (avtobus shkafi), vaqti-vaqti bilan o'zgarib turadigan tasvirlar (prismairsion) bo'lgan elektron va mexanik reklama taxtalari, yorug'lik qutilari (sifat nurlari), tayanch ustidagi yorug'lik qutilari (shahar chirog'i yoniq) deb nomlanishi kerak. qutb), binolardagi statsionar panoramalar - xavfsizlik devorlari, fazoviy inshootlar va boshqalar.
Tashqi reklama - reklama xabarlarini oluvchilarga tipografik tarzda bosilgan plakatlar, chizilgan reklama plakatlari va eng ko'p harakatlanadigan ko'cha harakatlanadigan joylarda, shuningdek, avtomobil yo'llari va temir yo'llar bo'ylab o'rnatilgan yoritgichlar yordamida etkazib beradigan media kanal.
Kanalning kamchiliklari, undan foydalangan holda kampaniya o'tkazish uchun zarur bo'lgan uzoq vaqtni o'z ichiga oladi. Tashqi reklama tashuvchilar atmosfera sharoitlariga duchor bo'lishadi, bu ularning holatini doimiy nazorat qilishni talab qiladi.
Do'kon va firmalar juda keng tarqalgan bo'lib, an'anaviy reklama vositasi sifatida markali polietilen paketlardan foydalanadilar. So'nggi paytlarda reklama kiyim-kechak buyumlariga: futbolkalar, beysbol keplari, kepkalar va korporativ formalarga tobora ko'proq qo'llanilmoqda. Media kanallarining eng muhim turlariga transportda reklama, esdalik sovg'alari, havo reklama va boshqa turlari ham kiradi.

Chet el firmalarining amaliyoti shuni ko'rsatadiki, aksariyat hollarda talabning ortishi va uni boshqarish bilan bog'liq vazifalar butun bozor uchun darhol hal qilinmaydi, faqat alohida segment yoki segmentlar to'plami uchun hal qilinadi. Bu holda segmentatsiya talabning pasayishi bosqichiga kiruvchi mahsulotlarni "yoshartirish" va unga bozorda yangi hayot impulsini berishning samarali usuli bo'lib xizmat qiladi.
Marketingdan maqsadli (nishonga) o'tish aniq - bozor signallariga tezkor munosabatdan tortib, reklama orqali belgilangan maqsadlarni amalga oshirish uchun bozorda dasturlarni faol ravishda amalga oshirishga qadar.
Reklama faoliyati turlari va reklama tarqatish vositalari. Ommaviy axborot vositalarida (ommaviy axborot vositalarida) reklama odatda matbuot (gazeta va jurnallar), radio, televidenie va standart reklama taxtalaridagi reklamalarni o'z ichiga oladi. Bu erda turli xil atamalardan foydalaniladi. Shu nuqtai nazardan, hech bo'lmaganda quyidagi tushunchalarni aniq belgilash maqsadga muvofiqdir.
Nufuzli reklama bu mahsulotni (xizmatlarni) uzoq muddatli sotish uchun qulay sharoitlarni ta'minlash maqsadida reklama beruvchining o'z biznes sheriklari, iste'molchilari va keng jamoatchilik o'rtasida ijobiy obro'sini yaratishga qaratilgan tadbirlar majmuidir.
Reklama shiori - reklama xabarining mohiyatini konsentratsiyalangan shaklda etkazadigan, eslab qolishi mumkin bo'lgan qisqa ibora. Nufuzli yo'nalishdagi reklama materiallarida shiori reklama beruvchining shiori bo'lishi mumkin.
Tovar belgisi - bu asl tasvir, korxona (tashkilot) ni ifodalovchi belgi.
Korporativ blok (logotip) - bu tashkilotning korporativ nomi bilan birgalikda savdo belgisidan (xizmat ko'rsatish belgisidan) iborat grafik kompozitsiya.
Korporativ identifikatsiya - bu foydalanilgan reklama materiallari, ishbilarmonlik hujjatlari va mijozlar tashkilotining boshqa moddiy ob'ektlarining barcha turlarini loyihalashga yagona badiiy va grafik yondashuv.
Ijodiy yondashuvlar har xil. Masalan, iste'mol tovarlarini reklama qilishda, qoida tariqasida, hissiy motivlar, sanoat mahsulotlari uchun - ratsional ishlatiladi.
mahsulotning bozor holatini aniq shakllantiradi, ya'ni. undan foydalanishning o'ziga xos xususiyatlari, raqobatchilar mahsulotlaridan farqlari to'g'risida ma'lumotlarni o'z ichiga oladi;
mahsulotni sotib olayotganda iste'molchiga muhim afzalliklarni va'da qiladi, buning uchun uning afzalliklari ko'rsatiladi, ijobiy imidj yaratiladi, afzallikning boshqa shartlari reklama murojaatida ham, uning tasvirida ham, matn va grafik materiallarni taqdim etish uslubida ham shakllanadi;
ongga mahsulotning aniq, puxta o'ylangan qiyofasini yaratadi va joylashtiradi - iste'molchilar oldida uning qiymatini oshiradigan stereotip;
stresslar yuqori sifatli taklif etilayotgan mahsulot va shu bilan birga ishlash darajasining o'zi ushbu yuqori sifat bilan bog'liq;
original va shuning uchun zerikarli emas, taniqli, zerikarli echimlarni takrorlamaydi;
aniq iste'molchilarning turli xil so'rovlari, istaklari, qiziqishlarini aks ettiruvchi aniq maqsadga ega, ma'lum reklama auditoriyasida iste'molchilar talabidagi farqlarni hisobga oladi;
muvaffaqiyatli badiiy va matnli echimlar, ommaviy axborot vositalarida yuqori obro'ga ega bo'lgan va reklama mo'ljallangan kishilar tomonidan o'qiladigan, tinglanadigan va tomosha qilinadigan reklamani joylashtirish orqali erishiladigan e'tiborni jalb qiladi;
tovarning yangi o'ziga xos xususiyatlari va xususiyatlariga e'tiborni qaratadi, bu uning bozorda muvaffaqiyati uchun shart va reklama argumentatsiyasining eng samarali komponenti hisoblanadi;
asosiy narsaga e'tibor qaratadi, uni murakkablashtirmasdan, faqat iste'molchi uchun muhim bo'lgan narsani taklif qiladi va unga bevosita murojaat qiladi.
Reklamani tasniflashda ko'plab yondashuvlar mavjud, ammo eng keng tarqalgani - bu tijorat va markali mahsulotlarga bo'linish. Mahsulot reklama - bu iste'molchilarning xususiyatlari va tovarning sifatlari to'g'risida ma'lumot. Brendli - bu korxonaning reklamasi, uning muvaffaqiyati, xizmatlari. Ba'zida markali reklama korporativ, obro'li yoki institutsional deb nomlanadi. Mahsulot reklamasi, xaridorga xabar berish, mahsulotning ma'lum bir qiyofasini yaratish, xaridorni uni sotib olishga yo'naltirish, mahsulotga talabni yaratadi.

Ommaviy axborot vositalarida reklama aholining keng qatlamiga ta'sir qiladi va shuning uchun iste'mol tovarlari va xizmatlari va ommaviy talabga mos keladi. Ommaviy axborot vositalarini tanlash to'g'risida savol tug'ilsa, muqobil qarorlarni qabul qilishda "qarshi" va "qarshi" bo'lgan asosiy dalillar quyidagilardir: reklamaning reklama qilinayotgan mahsulotga potentsial qiziqishi bo'lgan aholining maqsadli guruhlari bilan muvofiqligi; nashrlar yoki dasturlarning ular orasida mashhurligi, ularning tiraji yoki shunga ko'ra tomoshabinlar yoki tinglovchilar auditoriyasi; reklama maydoni yoki efir vaqti uchun tariflar darajasi; tarqatish yoki harakat geografiyasi. Tabiiyki, aniq reklama vositalarining xususiyatlari hisobga olinadi.
Matbuotda reklama. Gazeta va jurnallarda reklama keng tarqaldi va xarajatlari bo'yicha televizion reklamalardan keyin ikkinchi o'rinda turadi. Gazetalarda reklama televizion reklamalarga qaraganda arzonroq. Biroq, ijro etish sifati reklama kanallari gazetalarda odatda past bo'ladi. Shuning uchun ularda reklamalarni joylashtirish odatda unchalik jozibali emas va har bir nashr bir vaqtning o'zida ko'plab reklamalarga ega va shuning uchun ularning har birining ta'siri alohida kamayadi.
sarlavha iste'molchini o'ziga jalb qilishi, unga yangi ma'lumotlar berishi, asosiy mulohazalari va mahsulot nomini o'z ichiga olishi kerak;
siz ko'p sonli so'zlardan qo'rqmasligingiz kerak, chunki agar ularning hammasi aniq bo'lsa, unda uzun sarlavha qisqa so'zlardan ham yaxshiroq ishlaydi;
iste'molchi ko'pincha ma'lumotni so'zma-so'z qabul qilishga moyil bo'ladi, shuning uchun uni salbiy iboralarsiz bajarish yaxshiroqdir, chunki reklama mavzusi bilan bog'liq salbiy daqiqalar uning xotirasida qolishi mumkin;
hamma uchun oddiy, ammo samarali so'zlarni ishlatish kerak, masalan, "bepul", "yangi" va hk.;
illyustratsiyalarda diqqatni jalb qiladigan fitna juda qimmatlidir;
fotosuratlar chizishdan ko'ra yaxshiroq ishlaydi, ayniqsa, mahsulot paydo bo'lishidan oldin va undan keyingi holatni taqqoslaganda;
jurnal sahifasi formatining bitta katta tasviri bilan oddiy tartib - press-reklama uchun ideal;
raqamli yozuvlardan foydalanish yaxshi - ular albatta o'qiladi;
uzoq matnlardan qo'rqishning hojati yo'q, chunki agar iste'molchi batafsilroq ma'lumotga qiziqish bildirsa, u sarlavha bilan jalb qilingan holda butun matnni o'qiydi;
matnni tushunish oson, maqtanchoqliksiz, dalillarni keltirishi va asossiz bayonotlar bo'lishi kerak;
qorong'i fonda engil harflar bilan matnni bosmang - o'qish qiyin.
Radio reklama. Radioning boshqa ommaviy axborot vositalaridan ustunligi: ko'plab hududlarga 24 soatlik eshittirishlar va turli xil dasturlar. Radio turar joy va sanoat binolari, oshxonada, toza havoda, mashinada yurish. Shu sababli, tegishli radio dasturlarida joylashtirilgan reklamalar, qaerda bo'lishidan qat'i nazar - ish joyida, ta'tilda, yo'lda bo'lishidan qat'i nazar, iste'molchilarning maqsadli auditoriyasining sezilarli foiziga etadi. Radio reklama samarali va arzon narxga ega. Shu bilan birga, radioda efirga uzatilgan reklama xabarlarini idrok etish jarayonida ko'rish ishtirok etmaydi, bu orqali odam ma'lumotlarning 90 foizigacha oladi. Bundan tashqari, radio reklama reklama bilan uzatiladigan ma'lumotlarni yozib olish uchun ko'pincha qalam, qalam yoki qog'ozga ega bo'lmagan iste'molchi bilan ikki tomonlama aloqalarni o'rnatishni murakkablashtiradi.
reklamani tinglovchilarning hayollarini uchratish uchun olish;
tinglovchini darhol qiziqtirish uchun maqsad qo'yish kerak, aks holda u boshqa dasturga o'tishi mumkin;
taniqli odamlarni radio reklamalariga kiritish juda samarali;
agar siz asosiy vaqtdan foydalansangiz, natija eng yaxshi bo'ladi - tinglovchilar soni eng ko'p bo'lgan vaqt;
agar televizorda bir xil mahsulot yoki xizmat uchun parallel reklama kampaniyasi bo'lsa, siz bir xil qo'ng'iroq belgilaridan, kuylardan, matnlardan, belgilardan foydalanishingiz kerak;
deklaratsiyalar ular kiritilgan translyatsiya kontekstiga mos kelishi kerak.
Televizion reklama. Televizion reklamalar tasvirlar, tovush, harakat, ranglarni o'z ichiga oladi va shu sababli reklama auditoriyasiga boshqa ommaviy axborot vositalaridagi reklamalarga qaraganda sezilarli darajada katta ta'sir ko'rsatadi. Televizorda reklama yanada qiziqarli, mazmunli va shu bilan birga ishlab chiqarishda murakkab va qimmatga aylanib bormoqda, ayniqsa, agar u kompyuter grafikasiga asoslangan bo'lsa.
Televizion reklamaning zararli tomoni shundaki, uni efirga uzatishda potentsial iste'molchining e'tiborini ekranga qaratish kerak, aks holda reklama haqidagi xabar qabul qilinmaydi. Televizion iste'mol tovarlari uchun keng miqyosli reklama qilish imkoniyatini taqdim etadi, ammo sanoat tovarlari uchun samarasiz.
asosiy narsa qiziqarli vizualizatsiya (tomoshabin, avvalambor, eshitganlari bilan emas, balki ko'rganlari bilan shug'ullanadi);
vizualizatsiya aniq va ravshan bo'lishi kerak;
dastlabki besh soniyada tomoshabin e'tiborini jalb qilish kerak, aks holda qiziqish yo'qoladi;
fitnani jonsiz narsa atrofida emas, balki undan foydalanadigan odam atrofida qurish yaxshiroqdir;
so'zlashuvga hojat yo'q - har bir so'z ishlashi kerak.
Tashqi reklama. Ochiq reklama taxtali plakatlar odatda xaridorlarga o'zlari bilgan korxona yoki mahsulotni eslatish yoki potentsial xaridorlarni xarid qilishlari yoki tegishli xizmatni olishlari mumkin bo'lgan joylarga yo'naltirish uchun gavjum magistral yo'llar bo'ylab va gavjum joylarda joylashtiriladi.
Tashqi reklama reklama odatda qisqa va kompaniya yoki mahsulot haqida to'liq ma'lumot bera olmaydi, shuning uchun potentsial iste'molchilarni ushbu ommaviy axborot vositalaridan foydalangan holda yangi mahsulotlar bilan tanishtirish etarli darajada samarali emas.
vizualizatsiya sodda va shaffof ko'rinishga ega bo'lishi kerak, rasm bitta va etti so'zdan oshmasligi kerak;
oddiy va tushunarli shriftlardan foydalanish kerak, shunday qilib e'lon 30-50 m masofadan o'qilishi mumkin;
ko'zni charchatmasligi va ko'zga tanish bo'lishi uchun rang sxemasini tuzish kerak;
yaxshi idrok etish uchun tashqi reklamaga televizion reklama elementlarini kiritish mumkin.
Merchandising - bu ish faoliyatini qo'llab-quvvatlash, nazorat qilish va yaxshilash uchun reklama faoliyati turlaridan biri deb shartli ravishda ko'rib chiqish mumkin chakana savdo... Savdogarning vazifalariga, birinchi navbatda, mahsulotlarning javonlarga qanday joylashtirilishini nazorat qilish kiradi: assortiment to'liq namoyish etiladimi, mahsulotlar qanday joylashtirilganligi va hk.; ikkinchidan, omborlarda mahsulot mavjudligini, ularning miqdori va assortimentini tekshirish; uchinchidan, reklama materiallarini savdo nuqtalarida joylashtirish.
Oxir oqibat, savdogarning vazifasi do'konga mahsulotni kerakli joyda, kerakli vaqtda, kerakli narxda qo'yishdir. Merchandiser shuningdek, raqobatdosh mahsulotlarning narxlarini, ushbu mahsulotlarning dizayni va ularni reklama qiluvchi materiallar mavjudligini nazorat qiladi. Bu buyurtma beruvchi kompaniyaga o'z vaqtida kerakli choralarni ko'rishga, masalan, tovarlarning sotilishini yaxshilash uchun dizaynini yoki narxini o'zgartirishga imkon beradi.
Tovar tovarlarini ishlab chiqaruvchilar o'zlarining savdo-sotiqlarini rivojlantirish siyosatida namuna olishdan (shu jumladan tatib ko'rishdan) faol foydalanadilar. Bunday tadbirlar odatda ikkita asosiy maqsadni o'z ichiga oladi: iste'molchini yangi tovar mahsuloti bilan tanishtirish va talab yuqori bo'lgan oraliq sotuvchilarni jalb qilish.
Reklama ishi amaliyoti nuqtai nazaridan, shaklidagi vizual diagramma shaklida qurilgan reklama vositalarining quyidagi tasnifini va reklama materiallari turlarini taklif qilish mumkin. 8.3 va 8.4, Xalqaro reklama uyushmasi tomonidan qo'llaniladigan Xalqaro savdo palatasining tasniflash tamoyillariga asoslanadi. Ushbu sxema, eng qulay shaklda, reklama vositalarining butun arsenalini, reklama materiallari turlarining xilma-xilligi va vositalarning har biriga mos keladigan voqealarni aks ettiradi.
Bosma reklama faqat vizual idrok etish uchun mo'ljallangan asosiy reklama vositalaridan biridir. Bosma reklama materiallarining barcha turlarini ikkita asosiy guruhga bo'lish mumkin: reklama va katalog nashrlari va yangi yil reklama va sovg'a nashrlari.
Katalog - ko'p qatorli tikilgan va bog'langan bosma nashr Matn qismida, qoida tariqasida, boshida, ishlab chiqaruvchi tashkilot haqida kichik kirish maqolasi keltirilgan, ma'lum bir tartibda tuzilgan, ma'lum bir tartibda tuzilgan ko'plab tovarlarning tizimlashtirilgan ro'yxatini o'z ichiga olgan varaqning 1/8 yoki l / l6 ulushi, so'ngra - tavsiya etilganlarning batafsil tavsiflari bilan tovarlar texnik xususiyatlari... Odatda katalog kompaniya mahsulotlarining barcha turlariga bag'ishlangan va uzoq muddatli foydalanish uchun mo'ljallangan.
Prospekt - bu ma'lum bir mahsulot yoki mahsulotlar guruhi to'g'risida ma'lumot beruvchi tikilgan yoki bog'langan bosma nashr. Odatda bu yaxshi tasvirlangan, tijorat va reklama nashridir. U bitta mahsulotga bag'ishlangan. 1/8 yoki 1/16 varaqlarni formatlang. Tasvirlar mahsulotni turli xil dasturlarda ishlashini namoyish etadi.
Prospektda quyidagilar mavjud batafsil tavsif katalogdan tashqari taqdim etilayotgan tovarlarning - kichikroq hajmdagi, aniq yubiley yoki obro'li xarakterga ega bo'lishi mumkin (korxonaning tarixiy yo'lini, uning sohadagi ahamiyatini va boshqalarni batafsil tavsiflaydi).
Buklet, katalog va prospektdan farqli o'laroq, tikilgan emas, balki ko'p marta buklangan nashr (boshqacha aytganda, "akkordeonda" buklangan). U turli xil o'lchamlarda, hajmlarda va katlama variantlarida bo'lishi mumkin, lekin ochilganda u standart bosma varaqning o'lchamidan oshib ketishi mumkin emas. Odatda bosilgan varaqning Ѕ. U katta tirajda nashr etiladi va bitta mahsulotga yoki mahsulot guruhiga bag'ishlangan. Bukletdagi asosiy narsa fotosuratlar yoki rasmlarni minimal matnli yoki jadvalli ma'lumotlar yordamida namoyish qilishdir. Bu qisqa muddatli foydalanish uchun arzon va tejamli nashr.
Afishada bu katta formatdagi, ko'p hollarda bir tomonlama bosma nashr etilgan nashr etilgan nashrdir. Katta chizilgan yoki fotografik illyustratsiya (ba'zida birlashtirilgan syujet) reklama reklamasining katta shiori sarlavhasi bilan birga keladi, bu obrazli va ixcham shaklda reklama qilinayotgan mahsulot yoki xizmatning asosiy xususiyatini aks ettiradi. Funktsionallikni oshirish uchun ko'pincha taqvim panjarasi plakatga kiritiladi, ba'zida u teshiklarni yirtib tashlaydi.
Buklet - bu tejamkorligi sababli katta tirajda chop etilgan kichik formatdagi buklanmagan yoki bir martalik nashr. Ko'pgina hollarda reklama qilingan mahsulotlarning batafsil texnik tavsiflari va xususiyatlariga ega bo'lgan bir yoki ikkita rasmlari mavjud.
Vizitkada shaxs ishlaydigan kompaniyaning nomi va familiyasi, lavozimi va manzili, shuningdek telefon raqami (faks, teleks) bosilgan. Tashrifnomalar odamga uni darhol o'qishi uchun beriladi va egasi shu orada familiyasini va ovozini baland ovoz bilan aytishi kerak.
Yangi yil reklama va sovg'a nashrlari juda yaxshi samarali ko'rinish bosma reklama materiallari, chunki ular juda yuqori penetratsion kuchga ega. Brendli devor va stol taqvimlarida, biznes kundaliklarida, olti kunlik va daftarlar taklif qilinadigan tovarlar yoki xizmatlar to'g'risidagi ma'lumotlarni joylashtirish uchun maxsus reklama chiziqlari saqlanadi. Ushbu nashrlarning muqovalari va taqvim sahifalarini tuzishda mijoz tashkilotning korporativ belgilaridan keng foydalaniladi.
Cho'ntak jadvallari-taqvimlarini reklama sarlavhasi bilan nomenklatura xarakteridagi uchastkalar bilan tasvirlash mumkin (plakatlar o'xshashligi bo'yicha). Orqa tomonda kalendar tarmog'i bilan birga mijozning korporativ identifikatori bo'lishi kerak.
Afishalar ko'rgazma stendlarini, savdo va ko'rgazma zallarini, interyerlarni bezash uchun ishlatiladi ofis maydoni, qabul xonalari, majlis xonalari, ular maxsus reklama stendlariga yoki reklama taxtalariga osib qo'yilgan va hokazo.
Bosma reklama materiallari ishbilarmonlik uchrashuvlari va tijorat muzokaralari paytida keng qo'llaniladi, turli yarmarkalar va ko'rgazmalarda tarqatiladi va potentsial iste'molchilarga pochta orqali yuboriladi. Yangi yil reklama va sovg'a nashrlari shaxsiy ishbilarmonlik aloqalari orqali ham, qo'shimcha ravishda pochta orqali yuboriladi tabriknoma va biznes kartalar.
Matbuotdagi reklama nashr etilgan turli xil reklama materiallarini o'z ichiga oladi davriy nashrlar... Matbuotdagi reklama materiallarini taxminan ikkita asosiy guruhga bo'lish mumkin: umumiy va reklama xarakteridagi reklama va nashrlar, ular tarkibiga turli xil maqolalar, ma'ruzalar, sharhlar, ba'zida to'g'ridan-to'g'ri, ba'zan esa bilvosita reklama kiradi.
Reklama - davriy nashrlarda joylashtirilgan pullik reklama. Klassik versiyada reklama katta reklama sarlavhasi-shiori bilan boshlanadi, u ixcham shaklda reklama tashkilotining tijorat taklifining afzalliklari mohiyatini aks ettiradi. Kichikroq bosma shaklda yozilgan, ammo reklama xabarining mohiyatini lakonik tarzda e'lon qilgan reklamaning asosiy matn qismi iste'molchiga foydali bo'lgan mahsulot xususiyatlari va afzalliklarini ta'kidlaydi. E'lon oxirida iste'molchi murojaat qilishi kerak bo'lgan manzil (agar kerak bo'lsa, telefon yoki boshqa tafsilotlar) ko'rsatiladi.
DA so'nggi paytlarda tobora ko'proq reklama e'lon qilinganda, qaytarib beriladigan chegara kuponi yoki buyurtma shakli ham chop etiladi. Reklama dizayni iloji boricha tarkibga mos kelishi kerak. Brendlashning asosiy elementlarini (savdo markasi, tovar bloki) ajratib ko'rsatish maqsadga muvofiqdir.
Obzor va reklama xarakteridagi maqolalar va boshqa nashrlar, qoida tariqasida, tahririyat materialidir xorijiy amaliyot uni joylashtirishning ustuvor huquqi doimiy ravishda pullik reklamalarni nashr etadigan mijozlarga beriladi), korxona faoliyati to'g'risida umumiy ma'lumot yoki uning menejerlari, biznes sheriklari va iste'molchilari bilan suhbatlar shaklida yozilgan. Bunday materiallarning yaxshi tasvirlanganligi juda ma'qul - rasmsiz matnning katta qismi unchalik samarali qabul qilinmaydi. Shuningdek, bunday maqolalarni bezashda brendlashdan keng foydalanish maqsadga muvofiqdir.
Mavzuga qarab, barchasi davriy nashrlar matbuot ijtimoiy-siyosiy va ixtisoslashgan (turli xil sanoat nashrlari, qiziqish bo'yicha matbuot) deb tasniflanishi mumkin. Ijtimoiy va siyosiy nashrlarda tovarlar va xizmatlarning reklamalari asosan keng jamoatchilik tomonidan iste'mol qilish uchun nashr etiladi.
Sanoat maqsadlarida foydalaniladigan tovarlar va mahsulotlar reklamalari, turli sanoat, fan va texnika mutaxassislari o'qishi uchun mo'ljallangan bo'lib, tegishli ixtisoslashtirilgan nashrlarda nashr etish maqsadga muvofiqdir.
Tijorat reklamalar - 15 soniyadan bir necha daqiqagacha davom etadigan, oddiy aholiga namoyish qilish uchun mo'ljallangan, odatda iste'mol tovarlarini (xizmatlarini) reklama qiladigan qisqa reklama filmlari. Kinematografiyaning barcha janrlariga ruxsat beriladi; odatda, dinamik uchastkalarda, keskin vaziyatlarda, kutilmagan natijalarda quriladi.
Reklama va obro'li filmlar - 10 dan 20 minutgacha (ba'zan ko'proq) davom etadigan, nafaqat mahsulot haqida, balki asosan mijozlar korxonasi haqida hikoya qiluvchi reklama filmlari turli guruhlarga (ham mutaxassislar, ham keng aholi) namoyish etilishi uchun yaratilgan. reklama beruvchining faoliyati va uning obro'sini oshirish to'g'risida ijobiy fikr yaratish maqsadi.
Reklama-texnik va reklama-obro'li filmlar janr bo'yicha ommabop fanga yaqinroq, ba'zida ular animatsiya elementlarini yaratishda foydalanadilar, kompyuter grafikasi va badiiy filmlar. Bunday filmlar yarmarkalar va ko'rgazmalar, taqdimotlar, matbuot anjumanlari, simpoziumlar, ishbilarmonlik uchrashuvlarida namoyish etish uchun mo'ljallangan.
Reklama bo'yicha videoekspress-ma'lumot - bu videokompaniyaning o'ziga xos turi; bu reklama beruvchining hayotidagi eng muhim voqea (yangi yo'nalishni boshlash, yirik tijorat shartnomasini imzolash, yangi mahsulotlarning birinchi partiyasini chiqarish, yubileyni nishonlash va hk) haqida tezkor ravishda tayyorlangan videodir.
Slayd plyonkalar - bu bir yoki bir nechta ekranga proektsiyalangan avtomatik ravishda o'zgaruvchan rangli shaffoflar dasturi. Bunday dastur maxsus tayyorlangan fonogramma bilan birga keladi. Slayd plyonkalari turli xil mahsulotlar uchun ishlatilishi mumkin, sanoat mahsulotlari va xizmatlar.
Radio va televidenie reklamalari, ehtimol reklama ommaviy axborot vositalarini qamrab olish jihatidan eng massivdir. Mavjudligining qisqa vaqtiga qaramay, ular doimiy ravishda rivojlanib va \u200b\u200btakomillashib boradigan boshqa reklama ommaviy axborot vositalari bilan raqobatlashadilar.
Radio anons - diktor tomonidan o'qiladigan ma'lumotlar.
Radio-reklama bu o'ziga xos tarzda (ko'pincha xazil hazil yoki qiziqarli suhbat shaklida) va qoida tariqasida musiqiy hamrohligida taqdim etilayotgan mahsulotlar, tovarlar yoki xizmatlar to'g'risida ma'lumot beradigan maxsus tayyorlangan sahnalashtirilgan (o'yin) radio syujetdir. Ba'zan radio reklamasi hatto kichik xit qo'shiq shaklida ham bo'lishi mumkin.
Radiojurnal - bu alohida elementlari qisqa konferentsiya bilan birlashtirilgan axborot va reklama xarakteridagi tematik radioeshittirish.
Har qanday yarmarkalar, savdo ko'rgazmalari yoki boshqa tadbirlar to'g'risidagi radio xabarlarda to'g'ridan-to'g'ri va bilvosita reklama (xaridorlarning sotib olingan mahsulotlar haqidagi taassuroti, yangi va eski mahsulotlar haqidagi ma'lumotlar) bo'lishi mumkin.
Televizion reklamaning eng keng tarqalgan turlari qatoriga televizion reklamalar, televizion reklamalar, televizion reklamalar va teledasturlar va dasturlar orasidagi televizion reklama kiradi.
Televizion joylar, aksariyat hollarda televizorda namoyish etiladigan, bir necha soniyadan 2-3 daqiqagacha davom etadigan reklama filmlari yoki videofilmlaridir. Ko'pincha bunday reklamalar vaqti-vaqti bilan turli xil ommabop, badiiy va jurnalistik dasturlar va dasturlarga kiritilishi mumkin.
Televizion ekran pardalari - turli xil televizion dasturlar orasidagi pauzalarni to'ldirish uchun yoki televizion dasturlarda televizor ekraniga joylashtirilgan reklama beruvchilar brendining har qanday elementlari uchun ishlatiladigan turli xil statsionar chizilgan yoki fotografik reklama uchastkalari (shuningdek, kompyuter grafikasi yordamida ham ijro etilishi mumkin).
Reklama suvenirlari reklama maqsadida keng qo'llaniladi, chunki ular reklama ishlarida foydalanadigan tashkilotlarni ommalashtirish uchun yaxshi vosita hisoblanadi. Tashkilotning mustahkamligi, uning biznes sheriklari va iste'molchilariga bo'lgan e'tibori unga nisbatan qulay va ko'pincha maqbul munosabatni ta'minlaydi.
Markali esdalik sovg'alari, qoida tariqasida, mijozlar tashkilotining korporativ identifikatsiyasidan keng foydalanish bilan bezatilgan utilitar buyumlardir. Bunday buyumlar turli xil markali kalit uzuklar, nishonlar, zajigalka, favvora ruchkalari, kuldonalar, shlyapalar, futbolkalar, sumkalar va boshqalar bo'lishi mumkin. Ularning bezatilishining o'zgarmas atributlari reklama beruvchining savdo markasi yoki tovar bloki, ba'zan uning manzili va boshqa pochta ma'lumotlari; shiori yoki ba'zi bir qisqa reklama shiori.
Tashqi savdo reklama uchun turli xil hunarmandchilikdan samarali foydalanish mumkin: qo'g'irchoqlar, yog'ochdan yasalgan o'ymakorliklar, panellar, metall, suyak va kehribar buyumlarni ta'qib qilish, Rostov emallari, Jostovo patnislari va boshqalar. Ularga donor tashkilotining savdo markasi tushirilgan o'z-o'zini yopishtiruvchi markali stikerlar yopishtirilgan.
Sovg'a buyumlari, qoida tariqasida, turli xil yubileylar munosabati bilan tashkilotlarning yuqori darajali rahbarlarining ishbilarmonlik uchrashuvlarida, yirik tijorat bitimlari imzolanishi munosabati bilan va hokazolarda ishlatiladi. Odatda bu obro'li narsalar: xorijiy amaliyotda attaşe ishlari, yozuv asboblari, stol, devor va bobo soatlari va boshqalar.
Brendli qadoqlash materiallari xaridorlar va biznes sheriklar tomonidan reklama sovg'alarini baholashda muhim omil hisoblanadi. Reklama beruvchining tovar belgilari elementlari bilan bezatilgan qadoqlarda taqdim etilgan ommaviy ishlab chiqarilgan esdalik buyumlari ham markali esdalik buyumlari xarakteriga ega bo'ladi. Markali qadoqlash materiallariga markali polietilen paketlar, markali o'rash qog'ozi va sovg'alar va esdalik sovg'alari uchun qutilar, turli xil markali papkalar, ish qog'ozlari uchun cho'ntaklar, posilka va posilkalarni qadoqlash uchun markali yopishqoq lenta kiradi.
Reklama va axborot xatlari, odatda, reklama beruvchining firma blankalarida chop etiladi va takrorlanadi. Bunday xatlar matni taklif etilayotgan mahsulotlarning afzalliklari va afzalliklari to'g'risida batafsil ma'lumotni o'z ichiga oladi tijorat takliflari sotish yoki hamkorlik uchun. Ko'pincha, bunday xatlar narxlar, etkazib berish shartlari va shartlari, to'lovlar va boshqalar to'g'risida ma'lumotlarni o'z ichiga oladi.
Tayyorlangan reklama va axborot xatlari potentsial iste'molchilarga yoki biznes sheriklariga manzillar bo'yicha yuboriladi, ularning massivi har bir reklama kampaniyasining maqsad va vazifalariga muvofiq maxsus shakllantiriladi.
Bosma reklama materiallarini maqsadli ravishda tarqatish xuddi shu printsip asosida reklama beruvchi tomonidan yoki reklama agentliklarining maxsus xizmatlari tomonidan amalga oshirilishi mumkin, ularning vazifalariga nafaqat buyurtmachi tomonidan taqdim etilgan manzillarga materiallarni jo'natishni tashkil qilish, balki kerakli manzillar qatorini shakllantirish kiradi.
Tashqi reklama, asosan, iste'mol tovarlarini reklama qilish uchun samarali vosita hisoblanadi, chunki u asosan aholining fikri uchun mo'ljallangan. Biroq, so'nggi yillarda ularning soni ko'payib bormoqda sanoat korxonalari, assotsiatsiyalar va konsernlar o'zlarining savdo belgilarini turli nufuzli reklama tadbirlari kompleksida reklama qilish uchun foydalanadilar.
Tashqi reklama turlariga vitrinalar, do'kon ichidagi reklama elementlari (belgilar, ma'lumot taxtalari, narx yorliqlari va boshqalar), belgilar, idoralar, ziyofat xonalari va boshqa ofis binolarini bezatish, xizmat ko'rsatuvchi xodimlar uchun kombinezonlar kiradi.
Tashqi reklama aksariyat hollarda sezilarli masofada va harakatda qabul qilinishi sababli, bu, qoida tariqasida, qisqa va ta'sirli xabarlar. Ushbu reklama materiallarining badiiy dizaynida korporativ ramziylikning asosiy elementlari ajralib turadi: tovar belgisi, korporativ blok, korporativ ranglar.
Billboardlar, panellar, plakatlar va bannerlar asosiy transport va piyodalar yo'llarida, maydonlarda, stadionlar, sport saroylari foyesida, sport arenalarida, yarmarka va ko'rgazmalarda va odamlar ko'p to'planadigan boshqa joylarda joylashtirilishi mumkin.
Kechqurun markaziy ko'chalar va maydonlarda, ko'ngilochar tadbirlarda turli xil tovarlarni reklama qilish uchun yoritilgan yozuvlar, elektron taxtalar va ekranlardan foydalaniladi.
Vitrinalar, do'kon ichidagi reklamaning turli elementlari xaridorlarning ongida katta darajada savdo korxonasi obrazini shakllantiradi, kelajakda sotib olish uchun old shartlarni yaratadi. Bo'limlarning markali ko'rsatkichlari, turli xil reklama va axborot stendlari va panellari, yorqin narxlari yorliqlari savdo maydonchalarida yo'nalishni osonlashtiradi, tovarlarni tezda tanlashga imkon beradi. Bularning barchasi oxir-oqibat ikkalasiga ham hissa qo'shadi samarali ish ushbu savdo korxonalari va ularning mijozlarini yaxshi hissiy idrok etish.
Firma belgilari, yo'nalish belgilari, idoralar, ziyofat xonalari va xizmat ko'rsatish binolarini ichki bezatish, xodimlar formasi o'z biznes sheriklari va iste'molchilari uchun korxona qiyofasini (taqdimoti, imidjini) yaratadigan korporativ identifikatsiyaning muhim tarkibiy qismidir.
Transport reklama - bu turli xil transport vositalarida (yuk mashinalari, avtobuslar, poezdlar, tramvaylar, trolleybuslar va boshqalarda) joylashtirilgan turli xil reklama xabarlari. Ba'zida reklama xabarlari transport vositalarining ichki qismiga joylashtiriladi. Bundan tashqari, har xil tashqi reklama temir yo'l stantsiyalari, avtovokzallar, aeroportlar va boshqalarda joylashtiriladi.
Kompyuterlashtirilgan reklama - zamonaviy davolash vositasi reklama tarqatish. Bundan tashqari, an'anaviy reklama vositalarini kompyuterlashtirish reklama kampaniyalarini tayyorlash va o'tkazishda juda ko'p yangi narsalarni olib keldi va ularning samaradorligini sezilarli darajada oshirdi.


XULOSA

Xulosa qilib aytadigan bo`lsak, hozirgi O`zbekiston sharoitida tovarlar reklamasi


uchun unchalik katta miqdorda 
xarajatlar sarflanmaydi. Chunki bugungi kunda respublikamizda faoliyat olib 
borayotgan yuridik va jismoniy shaxslar uchun s oliq va boshqa majburiy 
to`lovlar ham katta salmoqni egallab kelmoqda. Shunday bo`lsada, jahon 
davlatlariga nisbatan 
qaraganda Uzbekistonda mahalliy tovarlar reklamasini ko`paytirish maqsadida,
ular uchun reklama qilish narxlari 
xorijiy va qo`shma korxonalar tovarlari reklamasiga nisbatan 3 -4 barobar 
arzonlashtirilgan. 
Iqtisodiyotning barcha sohalarini raqamli texnologiyalar asosida yangilashni nazarda tutadigan Raqamli iqtisodiyot milliy konsepsiyasini ishlab chiqishimiz kerak. Shu asosda “Raqamli Oʻzbekiston – 2030” dasturini hayotga tatbiq etishimiz zarur.
Raqamli iqtisodiyot yalpi ichki mahsulotni kamida 30 foizga oʻstirish, korrupsiyani keskin kamaytirish imkonini beradi. Nufuzli xalqaro tashkilotlar oʻtkazgan tahlillar ham buni tasdiqlamoqda.
Shuning uchun Hukumatga ikki oy muddatda raqamli iqtisodiyotga oʻtish boʻyicha “Yoʻl xaritasi”ni ishlab chiqish topshiriladi. Bu borada axborot xavfsizligini taʼminlashga alohida eʼtibor qaratish zarur.

Download 0,81 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish