Мавзу: “Teatr tarixi” kursiga kirish

 
245 
iste'dodini yaqqol namoyon etgan. Grin ijodining xalqchilligi uning ifoda uslubida 
ham yaqqol ko'rinadi. 
"Shekspirning salaflari Uyg'onish davri ingliz tragediyasi va komediyasiga asos 
soldilar: xalq sahnasiga qimmatli g'oyaviy, axloqiy haqiqatlar kirib keldi, sahnada 
qudratli  qahramon,  yangi  zamonning  mardonavor,  shijoatkor  kishisi  obrazi 
mujassam etildi. 
Shekspir  dramalari  jahon  san'ati  yutuqlarining  eng  nodir  namunalarini  tashkil 
etadi.  Davrning  real  voqeliklarini  teran  aks  ettiruvchi  bu  asarlar  kundalik 
turmushning  ruhsiz  izoxi  bo'lib  qolmadi.  Ular  yuksak  umumlashma  asarlar 
darajasiga  ko'tarildi.  Bu  hol  dramaturgga  jamiyatdagi  shiddatli  to'qnashuv  va 
ziddiyatlarni  ochib  tashlash,  davrning  mashaqqatli  muammolarini  olg'a  surish 
imkonini  berdi.  Inson  va  Uyg'onish  davri  haqidagi  haqiqat  qanchalik  achchiq  va 
o'kinchli bo'lmasin, Shekspir bu haqiqatni butun borlig'icha to'la-to'kis bayon qilib 
berdi. 
Ulug'  mutafakkir  va  daho  so'z  ustasi  Shekspir  nomining  jahon  teatri  tarixida 
abadiy  boqiyligi  u  yaratgan  san'atning  insonparvarligi,  xalqchilligi,  mazmunan 
g'oyat teran va haqqoniyligi bilan belgilanadi. 
Vilyam  Shekspir  1564-yil  23-aprelda  Angliyaning  qoq  yuragida  joylashgan 
Stretford  shahrida  tavallud  topgan.  Uning  otasi  Jon  Shekspir  o'ziga  to'q  savdogar 
va  teri  oshlovchi  hunarmand  edi.  Onasi  Meri  kambag'allashib  qolgan  arden 
dvoryan oilasidan chiqqan. 
Vilyam  yetti  yoshida  mahalliy  maktabga boradi. Bu  yerda  o'quvchilar  notiqlik 
san'ati,  mantiq  ilmi,  lotin,  yunon  tillari,  antik  adabiyot,  mifalogiya  asoslaridan 
voqif  bo’ladilar.  1580-yillarning  oxirida  Shekspir  Stretfordni  tark  etib,  sayyor 
truppa  safida  birmuncha  vaqt  viloyatlarda  safarda  bo'lgan,  so'ng  Londonga  kelib, 
bir truppaga ishga kirgan. 
Shekspirning  ijodiy  faoliyati  1594-yildan  «Lord  Kamerger  truppasi»  —  bilan 
bog'liq.  U  atoqli  aktyor  Richard  Berbedj  rahbarlik  qiluvchi  shu  teatrda  1612-
yilgacha ishlaydi. Uning so'nggi to'rt yillik umri Stretfordda o'tadi. U 1616-yilning 
23-aprelida, o'zi tug'ilgan kuni shu shaharda dunyodan ko'z yumadi. 

---