Мавзу: “Teatr tarixi” kursiga kirish

 
245 
ustun edi: dvoryanlik martabasini ham pisand qilmay, Diana sevgisini yigitga o'zi 
oshkor  etadi,  aks  holda  Teodoro  aslzoda  sohibjamolni  sevishi  haqida  o'ylashga 
ham jur'at etolmagan bo'lardi. 
Lope  de  Vega  o'zining  aksariyat  komediyalarini  sevgi  mavzuyiga  bag'ishlab, 
xalqdan  chiqqan  komil  kishilarni  yuksak  sevgiga  qodir,  chin  vafodor  kishilar 
tarzida ko'rsatadi. Shu bois u oddiy dehqon qizlari yoki sevgi yo'lida tabaqachilik 
to'sig'ini  yenga  oluvchi  aslzoda  qizlarni  o'z  lirik  komediyalari  uchun  qahramon 
qilib olgan. 
«Xetafelik dehqon qiz» komediyasining qahramoni Inesa aslzoda yigit Feliksni 
sevib  qoladi.  Qiz  Feliksni  aslzoda  raqiblardan  sovitib,  o'ziga  isitib  olish  yo'lida 
ko'pgina g'aroyib tadbirlarni ishga soladi va oxiri niyatiga erishadi. Feliks ham, bu 
oqila qizga oshiq bo'lib qoladi va unga uylanadi. 
«Ko'zali  qiz»  (taxm.  1627)  asarining  qahramoni  Donya  Mariya  o'z  otasini 
haqorat  qilgan  yigit  (unga  uylanishga  tarafdorlardan)  bilan  olishib,  uni  yarador 
qiladi  va  yigitning  ta'qibidan  qochib,  Isavel  nomini  oladida,  qishloqqa  kelib, 
dehqonchilik  bilan  mashg'ul  bo'ladi.  Qishloq  bag'rida  erkin  qush  misol  yashaydi, 
uning  barcha  insoniylik  xislatlari  shu  yerda  butun  borlig'icha  namoyon  bo'ladi,  u 
hatto,  aslzodaligi  bilan  kekkaygan  Annadan  ustun  kelib,  aslzoda  yigit  don 
Xuanning muhabbatini qozonadi. Dona Mariya dehqonlar muhitiga xalq poeziyasi 
va raqsni o'zlashtirish orqali kirib borgan edi. 
Lope  de  Vega  pyesalari  o'zbek  sahnasiga  ilk  bor  1931-yili  hozirgi  milliy 
akademik  drama  teatrida  «Qo'zibuloq»  asarining  qo'yilishi  bilan  kirib  kelgandi. 
Ushbu  spektaklda  Laurensiya  rolini  S.  Eshonto'rayeva  zo'r  mahorat  bilan  ijro 
etgan. 
Lope  de  Vega  o'zidan  ko'plab  ajoyib  komediyalar  qoldirdi.  Shu  bilan  birga  u 
ko'plab  mualliflar  ham  yetishdirdiki,  ular  orasida  Tirso  de  Molina  va  yosh  Pedro 
Kalderon keng shuhrat topdi. 
Uyg'onish  davri  Ovro'po  teatri  Angliya  zaminida,  buyuk  dramaturg  Shekspir 
ijodi  misolida  o'zining  eng  yuqori  cho'qqisiga  ko'tariladi.  Bu  teatrda  qadimgi  va 
yangi davr sahna san'atining yutuqlari o'z in'ikosini topdi. 

---