Mavzu: Tasviriy ifoda

YOSH FIZIOLOGIYASI VA GIGIYENA

3-Mavzu:
TAYANCH-HARAKAT APPARATINING YOSHGA XOS XUSUSIYATLARI
1.02 modul
Jizzax XTXQTMOHM
katta o‘qituvchisi
Xolboyeva Munisxon Mavlonovna
Tayanch-harakatlanish apparatiga skelet va skelet muskullari kiradi. Skelet va muskullar tayanch-harakatlanish va himoya funksiyalarini o‘taydi. Skeletdagi suyaklar orqa miya, bosh miya, yurak, o‘pka va boshqa organlarni turli ta’sirdan himoya qiladi. Organizmdagi suyaklarni qoplab turgan skelet muskullari faol harakat a’zosi bo‘lib, muskullar qisqarganda bo‘g‘imlarda harakat vujudga keladi.

Skelet («quritilgan» degan ma’noni anglatadi) 206 dan ortiq alohida suyaklardan tashkil topgan boiib, bularning 85 tasi juft, 36 tasi toq suyaklardan iborat. Skeletdagi ba’zi suyaklar (miya qutisi, yuz suyaklari, qisman o‘mrov suyagi va boshqalar) bevosita biriktiruvchi to‘qimadan rivojlanadi. Bunday rivojlanishda biriktiruvchi to‘qima hujayralariga ohak tuzlari so'rilib, suyak hujayralari vujudga keladi.

Skelet («quritilgan» degan ma’noni anglatadi) 206 dan ortiq alohida suyaklardan tashkil topgan boiib, bularning 85 tasi juft, 36 tasi toq suyaklardan iborat. Skeletdagi ba’zi suyaklar (miya qutisi, yuz suyaklari, qisman o‘mrov suyagi va boshqalar) bevosita biriktiruvchi to‘qimadan rivojlanadi. Bunday rivojlanishda biriktiruvchi to‘qima hujayralariga ohak tuzlari so'rilib, suyak hujayralari vujudga keladi.

Skeletdagi suyaklarning ko‘pchiligi tog‘ay

to'qimasining suyak to‘qimasiga aylana

borishi bilan rivojlanadi va tog‘ay to‘qimasining

ichida suyaklanish nuqtalari vujudga keladi.

Birinchi suyaklanish nuqtalari embrion

rivojlanishining 7-8-haftalarida vujudga

kela boshlaydi.

Suyak sistemasi

Yangi tug‘ilgan bola skeletida ko‘pchilik suyaklanish nuqtalari vujudga kelgan bo‘lib, skeletda tog‘ay qismlari ko‘p bo‘ladi. Hayot mobaynida suyaklar o‘sib rivojlana boradi. Har bir suyakning ustini suyak usti pardasi qoplab turadi, bu parda bolalarda juda pishiq bo‘lib, hatto suyak singanda ham yirtilmaydi. Suyak usti pardasi ko‘p miqdordagi qon tomirlar, nervlar bilan ta’minlangandir. Ular suyak usti pardasi orqali suyakning ichki qismiga o‘tadi. Suyak shikastlanganda yoki kasallanganda suyak usti pardasi hujayralari hisobiga suyak asli holiga keladi.