Mavzu: Tasavvufning vujudga kelish tarixi

Naqshbandiya Buxoroi sharifda shakllangan bo‘lib, dunyoda eng ko‘p tarqalgan tariqatidir. Asoschisi Bahovaddin Muhammad bin Burhon bin Muhammad al-Buxoriy (1318–1389). «Naqshband», «balogardon» ul zoti sharifning muborak sifatlaridir. Bahovaddin Naqshband silsilasini yuqorida keltirdik. Ammo bu bir shoxasidir. Naqshbandiyaning Hindiston, Malaziya, Filippin, Eron, Pokiston, Afg‘oniston, Turkiya, Rossiyada yana ko‘plab tarmoq silsilalari bor. Hatto g‘arbiy Evropa va AQShda ham bu tariqat tarafdorlari bor. Lekin shuni qayd etish kerakki, xorijda yashovchi «naqshbandiy»larning bir qismi asl Naqshband tariqatidan uzoqlashib qolganlar. Naqshband zikri xafiy (sokin zikr) tarafdori, u kishi suhbatni tarbiyaning asosiy quroliga aylantirib, xilvatnishinlikni ham, samou raqsni ham qabul qilmaganlar. Balki botiniy olamni rivojlantirish, shariatdan uzoqlashmasdan so‘fiylik maqomini egallashni talab qildilar. Naqshband hazratlari amal qilgan «Safar dar vatan», «Xilvat dar anjuman», «hush dar dam», «nazar dar qadam», «dil ba Yoru dast ba kor» shiorlari odamni ham ma’naviy yuksalishga ko‘maklashadi va ham jamiyatda bahamjihat yashab o‘zaro bir-biriga yordam berish, mehnat, bunyodkorlik bilan yurtni obod qilishga safarbar etadi.
Muhokama uchun savollar:
1. Tariqatlarning paydo bo‘lishi va mohiyati haqida gapiring.
2. Tariqatlar qaysi asrlardan boshlab, keng yoyila boshladi?
3. Yassaviya tariqatining qaysi yirik vakillarini bilasiz?
4. Kubraviya tariqati qaysi asrlardan shakllana boshlagan?
5. Naqshbandiya tariqatining mohiyati nimalardan iborat?
Foydalanilgan adabiyotlar:

1. 
   Islom tasavvufi manbalari. – Toshkent, O‘qituvchi, 2005.
   
2. 
   Komilov N. Tasavvuf. – Toshkent, 2009.
   
3. 
   Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf. Tasavvuf haqida tasavvur. –Toshkent, 2004.
   

Amaliy mashg‘ulot mavzusi: Tasavvuf va badiiy ijod