Mavzu: So‘z – tilning lug‘aviy birligi sifatida Reja: Kirish


So‘zlarning shakl va ma’no munosabariga ko‘ra turlari



Download 170 Kb.
bet6/15
Sana31.12.2021
Hajmi170 Kb.
#256998
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   15
Bog'liq
Shoxsanam yangi kurs ishi

So‘zlarning shakl va ma’no munosabariga ko‘ra turlari. Tildagi so‘zlarning ma’lum qismi shakl yoki ma’nosiga ko‘ra o‘zaro aloqador birlikni tashkil etadi. Bunday birliklarning quyidagi tiplari mavjud: 1) omonimlar; 2) omofonlar; 3)omograflar; 4) paronimlar; 5) sinonimlar; 6) antonimlar11.

Omonimlar. Talaffuzi bir xil bo‘lgan so‘zlar omonimlar deyiladi. Omonimlar deyarli bir xil yoziladi. Chunki ular bir xil fonetik strukturaga ega bo‘ladi. Masalan: kuya – hasharotning nomi, kuya – qozoonning kuyasi; sir – davlat siri, mening sirim; sir – oynaning siri kostryulning siri; chang – musiqa asbobi, chang – to‘zon; bog‘ - mevazor bog‘, bog‘ – bog‘laydigan narsa va boshqalar. Bunday omonimlar har bir turkum doirasida grammatik formalar bilan shakllanganda ham o‘zaro omonim bo‘lib kelaveradi. Masalan: ot (ism) va ot (ish hayvoni) omonimlarini olib ko‘raylik:

I ot

II ot



-lar


-im, -imiz

-ing, -ingiz

-i, -i


-ning, -da

-ni, -dan

-ga


Bu omonim so‘zlar har xil leksik ma’no ifodalasa ham, ot turkumiga oidligi uchun otlarga xos har qanday grammatik formada o‘zaro omonimlik munosabatida bo‘ladi. Shuningdek, fe’l turkumiga kiruvchi tortmoq, yozmoq, chopmoq omonimlari ham fe’lga xos har qanday grammatik formada, chunonchi, mayl va shaxs-son formalarida ham omonimlik munosabatini saqlaydi. Masalan: yozmoq1 (qalam bilan yozmoq), yozmoq2 (gilam yozmoq, yoymoq) omonimlarining mayl, shaxs-son affikslari bilan tuslangan holda omonimligi:


Yoz1

Yoz2




-ay(in), -aylik

-gin, -ingiz(lar)

-sin, -sin(lar)




Download 170 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   15




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish