Mavzu: So‘z – tilning lug‘aviy birligi sifatida Reja: Kirish

Paronomlar. Fonetik strukturasi boshqa-boshqa, talaffuzda o‘xshash, yaqin bo‘lib qoladigan so‘zlar paronimlar deyiladi. Fakt – pakt, afzal – abzal, amr –amir va boshqalar. Demak, paronimiya adabiy normada talaffuz etilmaslik, adabiy talaffuz normasini, shuningdek, so‘zning fonetik strukturasini to‘g‘ri bilmaslik natijasida sodir bo‘ladi.

Omonim, omofon, omograf va paronimlar haqida aytilganlardan shu narsa ma’lum bo‘ldiki, ularda ikki yoki undan ortiq so‘zning o‘zaro birlik hosil qilishi shakliy munosabatga ko‘ra, talaffuzga ko‘radir.

Sinonimlar. Fonetik strukturasi (shakli) har xil, ma’nosi esa bir xil bo‘lgan so‘zlar sinonimlar deyiladi. Aylanmoq – kezmoq – sayr etmoq,vijdon – nomus, dangasa – yalqov – ishyoqmas – tanbal – soyapar kabilar.

Bir umumiy (birlashtiruvchi) ma’nosi bilan o‘zaro bog‘lanuvchi so‘zlar gruppasi sinonimik qator deyiladi. Sinonimik qator ikki yoki undan ortiq so‘zdan tashkil topishi mumkin: yalinmoq – yolvormoq, zavq – maroq – shavq, istak – orzu – havas – ishtiyoq – hafsala – mayl – ra’y – ko‘ngil – armon – tilak – rag‘bat va hokazolar.

So‘zlarni sinonim qiladigan narsa ularning bir xil ma’noga egaligi ekan, ko‘p ma’noli so‘zlar birdan ortiq ma’nosida boshqa so‘zlar bilan sinonim bo‘lishi mumkin. Boshqacha aytganda, ko‘p ma’noli so‘z har bir ma’nosi bilan boshqa-boshqa sinonimik qatorda bo‘lishi mumkin. Masalan, ko‘p ma’noli bitirmoq fe’li uch ma’nosi bilan sinonimik qatorda bo‘ladi:

1.