Mavzu: Qurilish tashkilotlarida hisob siyosatining xususiyatlari. Reja: Kirish

Daromad (foyda) solig‘i hisob-kitobi va uning hisobi. Soliq qonunchiligi hujjatlariga ko‘ra qurilish tashkilotlarida boshqa xo‘jalik yuritish subyektlaridagi kabi daromad (foyda) soligini hisob-kitob qilish uchun «Mahsulot (ish, xizmat)lami ishlab chiqarish va sotish xarajatlari hamda moliyaviy natijalami shakllantirish to‘g‘risidaNizom»danomlari keltirilgan foyda (zarar) ko‘rsatkichlaridan tashqari soliqqa tortish maqsadida yana ikkita quyidagi foyda ko‘rsatkichi hisoblash yo‘li bilan topiladi.
- Soliqqa tortiladigan daromad (Std) Std = Fst (Zst) + Stx + Sbx+ Bom -Gr - Schx -D - F
bu yerda: S tx -soliqsolishbazasigaqaytaqo‘shiladiganxarajatlar; Sbx - hisobot davrida soliq bazasidan chegirilmaydigan, lekin kelgusida chegirilib boriladigan xarajatlar; Schx - soliq bazasidan hisobot davrida chegiriladigan xarajatlar; Bom - beg‘araz olingan mulk; Gr - olingan grant va subsidiyalar; D - olingan dividendlar; F - olingan foizlar
Soliqqa tortiladigan foyda (Stf) - bu soliqqa tortiladigan daromaddan foyda (daromad) solig‘ini hisoblash uchun imtiyoz sifatida chegirib tashlanadigan xarajatlami ayirgandan keyin qoladigan foyda summasi,ya’n i:
Stf = Std -I,
bu yerda : I - imtiyoz sifatida soliqqa tortiladigan daromaddan chegiriladigan xarajatlar.
Soliq solish bazasiga qayta qo‘shiladigan xarajatlar deganda «Mahsulot (ish, xizmat)lami ishlab chiqarish va sotish xarajatlari hamda moliyaviy natijalami shakllantirish to‘g‘risidanizom»gamuvofiq moliyaviy natijalami shakllantirishda soliqqacha foyda summasini kamaytirishga olib borilgan, hisobotda sotish tannarxi, davr xarajatlari va moliyaviy faoliyat bo‘yicha xarajatlar tarkibida aks ettirilgan xarajatlar (masalan, me’yordan ortiq ishlab chiqarishdagi yo‘qotishlar, me’yordan ortiq vakillik xarajatlari, moddiy yordam va kompensatsiyalar, uyali aloqa xizmatlari xarajatlari, qurilish tashkilotining asosiy vositalari va boshqa aktivlarini sotish va boshqaсhiqimlaridan ko‘rilgan zararlar va boshqalar) tushuniladi. Bunday xarajatlaming toiiq ro‘yxati Soliq Kodeksning 147-moddasida keltirilgan. Soliq qonunchiliga asosan qurilish tashkilotlari soliq solish bazasiga qayta qo‘shiladigan xarajatlami Nizomda keltirilgan tartibga muvofiq mustaqil hisoblashlari, ulaming summasini foyda (daromad) solig‘i hisob-kitobining alohida satrida ko‘rsatishlari lozim.