Мавзу: Педагогнинг компетентлик қобилияти асослари

Билимлар – бу одамларнинг ижтимоий – сиёсий амалиёт жараёнида тўпланган умумлашган тажрибасидир.
Илмий билимлар, объектив оламни анча тўғри (батафсил) ифодалайди. Улар доимий эмас, улар ўзгариб, ривожланиб, такомиллашиб боради ва натижада доимий истеъмолдаги билимга айланади, яъни улар тадрижий (эволюцион) тарзда ривожланиб туради. Билимлар асосида талабаларнинг кузатувчанлик, синчиковлик, тафаккур, хотира сингари билиш қобилиятлари ривожланади, уларда эътиқод ҳосил бўлади, илмий дунёқарашни шакллантирувчи ғоялар тизими таркиб топади.
Билимлар банки – бу маълумотлар мажмуаларини бўлажак мутахассисларни тайёрлашдаги ўқув режасидаги фанлар блоклари бўйича тизимларга ажратиб, улар асосида шакллантирилган билимлар мажмуи. Шунингдек, билимлар банки – бу изланувчилар томонидан бир неча йўналишлар бўйича компьютер хотирасига киритилган назарий ва амалий маълумотлар тўплами ҳамдир.
Билимлар базаси – муайян бир соҳа (йўналиш, фан, боб, бўлим, мавзу, тушунча ва шу кабилар) бўйича тўпланган билимлар ва уларнинг компьютер хотирасида мужассамлаштирилиши ва қайта ишланган ахборотларни сақлашга мўлжалланган билимлар мажмуи.
Кўникма - бу ўзлаштириб олинган билимлар асосида амалга ошириладиган ва амалий жиҳатдан мақсадга мувофиқ ҳаракатларга тайёрликда ифодаланган онгли фаолият.
“Кўникма – бу малаканинг таркибий қисми бўлиб, ҳаракатнинг айрим қисимларини ниҳоятда тез, аниқ ва мақсадга мувофиқ равишда ўз – ўзидан бажарилиш қобилиятини ифодалайди ва у талабаларда кўп марта такрорланадиган машқлар натижасида юзага келади” [4].
Кўникма – онгли фаолият (ҳаракат) ни тез, тежамли, тўғри, кам жисмоний ва ақлий куч сарфланган ҳолда бажариш жараёни натижаси. У шахснинг билимлари асосида таркиб топади. Дастлабки шаклланиш босқичларида бундай ҳаракатлар жиддий диққат билан бажарилади, кейинги босқичда диққат билан назорат қилиш камайиб боради ва натижада автоматлашган ҳаракатга айланади.
Кўникмалар мунтазам машқ қилиш (такрорлаш) орқали зарур даражада сақланади. Ана шу сабабли унинг таълим – тарбиядаги аҳамияти беқиёс. Маълум вақт такрорланмаслик кўникма даражасининг пасайишига олиб келади. У катта ҳажмдаги машқлар бажариш ва малака ошириш орқали тикланади.