Mavzu: pedagogik konfliktologiyaning mohiyati, obyekti, predmeti, maqsadi, vazifalari va fan sifatida paydo bo’lishi. Mundarija

Pedagogik nizolar dinamikasi

Pedagogik konfliktning uchta asosiy bosqichi mavjud: latent (konfliktlardan oldingi holat); ochiq to'qnashuv bosqichi; konfliktni hal etish (tugatish) bosqichi. Pedagogik konfliktlarning o'ziga xos xususiyati shiddatlidir. Uning ishtirokchilaridan biri tomonidan ijtimoiy ahamiyatga ega bo'lgan normalarni
bo`zish. Keyingi raqibning javobi shiddatliligi, uning shakli va mazmuni konfliktning dinamikasini va natijasini aniqlab beradi.
Pedagogik jarayondagi konfliktlardan oldingi vaziyat jamoada psixologik stressning paydo bo'lishi bilan tavsiflanadi [17]:
Agar konfliktning asl maqsadi yo'q qilinsa, hodisalarning oldini olish mumkin. Buning uchun qiziqmagan odamni mutaxassis sifatida jalb qilish yoki ulardan birini rag'batlantirish kerak, ziddiyat boshqa tomon foydasiga hal qilinadi va konflikt mavzusidan voz kechiladi.
Obyektiv konfliktning vayron qiluvchi bosqichda konfliktlarni bostirish qarama-qarshiliklar sonini kamaytirishga qaratilgan bo'lishi kerak. Potentsial qarama-qarshi tomonlar o'rtasidagi munosabatlarni tartibga soluvchi oldindan ishlab chiqilgan qoidalar va qoidalar tizimidan foydalanish; sharoitlarni yaratish va saqlash konfliktning potentsial tomonlariga ta'sir ko'rsatadigan yoki to'sqinlik qiladigan hodisalarni yuzaga keltirish mumkin.
Konfliktni kechiqtirish - konfliktda tomonlarni hissiy zaiflashtirishga yordam beradigan vaqtinchalik choralar, taqdimotni o'zgartirish raqib haqida, ziddiyatli vaziyat haqida qo`shimcha ma`lumotlar berish, konflikt obyektining ahamiyatini kamaytirish va kechiqtirish mumkin.
Nizolarni hal qilish. Qarama-qarshi vaziyat yuzaga kelganda, o'qituvchi o`quvchi bilan gaplashayotganda tinch ohangni saqlashi, bag'rikenglik, xushyoqishni, xayrixohlikni namoyon qilish, fikr-mulohazalarini saqlab turish muhim. O`qituvchi baland ovozda norozi iboralarni to`zishi, murojaat qilganda yo`z ifodalarida salbiy munosabat paydo bo`lishi kabilar o`quvchining neytral yoki ijobiy reaktsiyasini keltirib chiqaradi.
O'qituvchi nizoning kelib chiqishini ko'rsatadigan signallarni bilishi va ko`zatishi kerak. Ma'rifiy faoliyatda hodisaning oldini olish va bartaraf etish, shuningdek, nizoli vaziyatni tahlil qilish alohida ahamiyatga ega. Hodisaning o'zi ixtiyoriy yoki ma'muriy vositalar ("bosim") yordamida bartaraf etilishi mumkin, shu bilan birga ziddiyatli vaziyat davom etib, uzoq davom yetgan shaklda va o'qituvchilarning turmush tarziga salbiy ta'sir ko'rsatadi.