Mavzu: pedagogik konfliktologiyaning mohiyati, obyekti, predmeti, maqsadi, vazifalari va fan sifatida paydo bo’lishi. Mundarija

Tushunmovchilik

Ba'zan tomonlar orasida biror xodisa yoki ahvol tug`risidagi noto`g`ri axborot tufayli tushunmovchilik vaziyati vujudga keladi. Masalan, yosh o`qituvchi darsdan tashqari to`garakda o`quvchilarga sinf xonasini tozalatishni boshlaganida o`quvchilardan biri to`garak a`zosi tozalash ishlariga qatnashmasdan uyiga ketib qolganligi haqidagi axborotni eshtib, o`quvchidan hatto buni sababini so`rab o`tirmasdan o`quvchini to`garak mashg`ulotlaridan chetlashtirdi. Aslida, ushbu o`quvchi qizda poyafzalining tovoni qo`qqisdan tushib qolganligi sababli u to`garak mashg`uloti tugasi bilan tezda uyga yetib olishga oshiqqan, u ushbu tugarakning daol a`zosi va fanni qiziqib o`qiydigan o`quvchi edi. Aynan tushunmovchilikning oqibatida yosh o`qituvchi va oquvchining ota onasi o`rtasida juda katta konflikt vaziyati vujudga keldi. Agar tomonlar konfliktlar yechimi bo`yicha bilim va malakalarga ega bo`lishganida edi, ular o`zlarini ancha bosiqlik va muloxazakorlik bilan tutgan bo`lardilar. Doimo xar qanday axborotni o`ylab, taxlil qilib, so`ng o`ziga singdirish lozim.

Intsidentlar

Intsidentlar, xayotda uchrab turadigan turli nizo va ziddiyatga bog`liq bo`lgan voqealar bo`lib, osuda va tinchlik vaqtida siz ularga e'tiborsiz bo`lasiz, ularni tezda xayoldan chiqarib tashlaysiz. Ammo ular ba'zan sizni xam konflikt tarkibiga tortib ketadi. Masalan, har doim darsga tayyorlanib kelmaydigan o`quvchi bir gal yaxshi tayyorlanib keldi va o`tilgan mavzuni tushuntirib berib qo`shimcha savollarga to`gri javob berdi. Buni ko`rgan fan o`qituvchisi “Ha, o`qisa bo`lar ekanku…” dedi unga. Yaqin kunlar ichida oiladagi sharoit tufayli darslarni o`zlashtirsada darsda qo`l ko`tarib javob bermay kelayotgan bu o`quvchi, “Dars mavzusidan tashqari berilgan barcha savollarga tog`ri javob berganim, meni fanni o`qiyotgan mavzularni o`zlashtirayotganimdan dalolat emasmi?!” degan savollar bilan o`zini emotsional qiynay boshlaydi. Oddiygina intsident, ya'ni bo`lib o`tgan voqea o`qituvchi va o`quvchining o`rtasiga yechib bo`lmaydigan muammolar keltirib chiqarishi mumkin. Shuning uchun barcha mayda narsalarga xam e'tiborli bo`lish va ularni, ya'ni muammolarni xamkorlikda, xotirjam birgalikda bir-birini ayblamasdan muhokama qilishga o`tish, ziddiyatlarning to`g`ri yechimini oydinlashtiradi va yaqinlashtiradi.