Mavzu: pedagogik konfliktologiyaning mohiyati, obyekti, predmeti, maqsadi, vazifalari va fan sifatida paydo bo’lishi. Mundarija

Pedagogik nizolarning tuzilishi

Ta'lim faoliyatidagi konfliktlar, shuningdek, ijtimoiy nizolar umumiy to`zilishga ega. Pedagogik konfliktlarning tarkibiy qismlariga konfliktning holati, konfliktning ishtirokchilari, nizo obyekti, konfliktning borish shartlari, konfliktdagi vaziyatning suratlari va nizolarning o'zaro ta'siri kiradi.
Pedagogikadagi nizoli vaziyat konfliktdan oldin, uning mohiyati ishtirokchilari, o'zaro munosabatlari, xususiyatlari bilan ziddiyatning subyekti va obyekti hisoblanadi (M.R.Bityanova, N.M.Verenikina). Qarama-qarshi pedagogik vaziyat - bu ta'lim sohasidagi vujudga keladigan va ma'lum psixologik stressni keltirib chiqaradigan obyektiv va subyektiv sharoitlarning yig'indisi, shu bilan aloqa subyektlarining ratsional boshqaruvini susaytiradi va mavjud qarama- qarshiliklarni hissiy idrokini faollashtiradi.
Konfliktga qadar konflikt vaziyat yuzaga kelishi, M.R.Bityanovaning so'zlariga ko'ra, voqea - bu amalga oshirishga imkon beradigan o'zaro ta'sir qiluvchi vaziyatda uning ishtirokchilarining manfaatlari va maqsadlarida obyektiv qarama-qarshilikka ega bo`lgan hodisadir[10].
Hodisa konfliktli vaziyatning ziddiyatli o'zaro munosabatlarga o'tishiga hissa qo'shadi, bu subyektlarning xatti-harakatlari (subyektlarning konflikt harakati madaniyati)da namoyon bo'ladi Qarama-qarshi tomonlarning pedagogik konfliktologiyasida nizo holatida shaxslar yoki shaxslar guruhlari (o`quvchilar, o'qituvchilar, o'qituvchilar, ma'muriyat, ota-onalar) bo'lishi mumkin.
Pedagogik nizolar nafaqat nizolarning umumiy qabul qilingan tasnifiga muvofiq, balki turini ham hisobga olgan holda ko'rib chiqiladi ularning namoyon bo'lishi. Ko'rinish turi bo'yicha quyidagi pedagogik to'qnashuv turlari ajratiladi.

• 
  manfaatlar to'qnashuvi obyektiv ravishda mavjud bo'lganda haqiqiy, ishtirokchilar tomonidan tan olinadi va u hech qanday o'zgaruvchan omilga bog'liq emas;
  
• 
  tasodifiy (yoki shartli), nizo munosabatlari nizolashayotgan tomonlar tomonidan qabul qilingan tasodifiy, o'zgaruvchan sharoitlar tufayli vujudga keladi. Agar ishtirokchilar mavjud imkoniyatlardan xabardor bo'lsa, bunday nizolarga barham berilishi mumkin;
  

Konfliktning kelib chiqadigan sabablari bilvosita bo'lganda xolisona uning ortidagi obyektiv sabablarga bog'liq to'qnashuvning haqiqiy konfliktli munosabatlar ifodasi bo'lishi mumkin, ammo ramziy shaklda bo`ladi;
Konflikt munosabatlari haqiqiy konflikt chiqqan tomonlarga tegishli bo'lsa, bu yo qasddan raqib guruhida to'qnashuvni keltirib chiqarishi, shu bilan uning haqiqiy ishtirokchilari o'rtasidagi konfliktni “yashirish” uchun, yoki bexosdan, mavjud konflikt haqida aniq ma'lumot yo'qligi, tushunmovchilik sababli bo`lishi mumkin.

•