Mavzu: O`zbek orfografiyasi va uning boshlang`ich ta’lim dasturi hamda darsliklarda aks etishi, o`rgatishga tavsif

Unli Ifodalanishi Qo‘Hanishi 

O‘quv jarayoniga 

E harfi Undoshdan so‘z va bo‘g‘in boshi keyin old (ekin, 

aeroport) qator, o‘rta keng 

lablanmagan unli tarzida 

O  harfi  Orqa  qator,  Ruscha-baynalmilal  so‘zlarda:  Bu 

unli  qatnashgan  quyi  keng,  urg‘usiz  bo‘g‘inda 

a tarzida ruscha-baynalmilal

---

13 

 

lablangan (botanika); 

o‘ 

tovushi 

kabi 

(tonna);  qisqa  i  tarzida 

(traktor). 

so‘zlar  savod  o‘rgatish 

davridan  so‘ng  o‘quv 

jarayoniga kiritiladi.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3-dars. 

- 

Ikki  tovushning  talaffuzi- 

dagi  farq  taqqoslash  usuli 

orqali tushuntiriladi; 

- 

Analitik-sintetik  mashqlar 

yordamida mustahkamlanadi.

 

A Old qator, O kabi: bahor, savol;

 

tovushi quyi keng, I tovushiga yaqin: muomala, birgalikda o‘qitiladi lablanmagan 

munasabat.

 

UNDOSHLAR

 

Alifbo  davrida  undosh  tovushlar  bilan  tanishtirishni  sonor,  ya’ni  ovozdor  tovushlar 

bilan  boshlash  maqsadga  muvofiqdir.  Chunki  sonor  tovushlarni  bo‘g‘in  va  so‘z  tarkibidan 

ajratib  olish  oson.  Lekin  ng  sonor  undoshi  n  va  g  undosh  tovushlari  va  harflari  bilan 

tanishtirilgach,  o‘rgatiladi.  Harf  birikmalarini  o‘rgatishdagi  qiyinchilik  hisobga  olingan 

holda, ularni alifbe davrining oxirgi bosqichida o‘rganilishi maqsadga muvofiqdir.

 

J harfi ikki tovushni ifodalaydi, shuni hisobga olib, unga alohida darslar ajratiladi: