Mavzu: O’rta Osiyoda mustaqil davlatlarning tashkil topishi. Tohiriylar va Safforiylar davlati Reja

2. Somoniylar davrida ijtimoiy-siyosiy va xo’jalik hayoti.
S omoniylarning eng aqlli va tadbirkor vakili Ismoil Somoniy bo`lganligini yuqorida ta'kidladik. U asosiy diqqat-e'tiborni o`z davri uchun ilg`or hisoblanmish markazlashgan davlat tizimini joriy etishga qaratdi. Bu tizim asosini oliy hukmdor dargoxi (saroyi) va dеvonlar (vazirliklar) majmui tashkil etgan. Oliy hukmdor Amir unvoniga ega edi. Shu sababdan yozma manbalarda Amir Ismoil, Amir Axmad kabi ta'kidlarni uchratamiz. Bundan tashqari Xoris amiri lavozimi ham bo’lib, u oliy hukmdorning barcha hukm va topshiriqlari ijrosining bajarilishini nazorat qilgan. Dargox hamda boshqa qator muxim davlat idoralarining xavfsizligini amalga oshirish vazifasini Bosh Hojib va uning xodimlari bajarganlar. Dargoxning xo’jalik yumushmalari faoliyatini Vakil boshqargan. Bundan tashqari, dargoxda dasturxonchi, Buxoro. Ismoil Somoniy eshik-og’asi, sharbatdor kabi xizmatchilar ham bo`lgan.