Мавзу: Органик (маҳаллий) ва минерал ўғитлар. Режа: Ўсимликларнинг озиқланиши

Калий биринчи навбатда цитоплазма коллоидларининг дисперсланиш даражасини ошириши билан уларнинг гидратланишини кучайтиради. Бу ўз навбатида ўсимликнинг сувни тутиб туриш қобилиятини оширади ва қисқа муддатли қурғоқчиликларни енгиб ўтишига ёрдам беради.

Ўсимликларда калий етишмаслигининг асосий белгилари сифатида қуйидагиларни кўрсатиш мумкин: қари (эски) барглар чеккалари қўнғир (баъзан зангсимон нуқтали қизил) тус олади ва маълум муддатдан кейин баргларни четлари нобуд бўлади ва йиртилганга ўхшаб қолади.

Ўсимликларда калий етишмаслигининг асосий белгилари сифатида қуйидагиларни кўрсатиш мумкин: қари (эски) барглар чеккалари қўнғир (баъзан зангсимон нуқтали қизил) тус олади ва маълум муддатдан кейин баргларни четлари нобуд бўлади ва йиртилганга ўхшаб қолади.

Тупроқда умумий калий 1-2,5% ни ташкил этади. Ҳайдалма қатламдаги калийнинг ялпи миқдори азот миқдорига нисбатан 5-50 марта, фосфорга нисбатан 8-40 марта кўп.

Буғдой ўзлаштириши мумкин бўлган калийнинг 25,4% и тупланиш давригача, 42,1% и найчалаш ва 100% и бошоқланиш давригача тўғри келиши аниқланган.

Буғдой ўзлаштириши мумкин бўлган калийнинг 25,4% и тупланиш давригача, 42,1% и найчалаш ва 100% и бошоқланиш давригача тўғри келиши аниқланган.

Ғўза шоналаш давригача (униб чиққандан 31 кун ўтгач) 2,8%, шоналашдан гуллашгача (57 кун) 17,8%, пишиш олдидан (145 кун) 100% калийни ўзлаштиради. Бундан ғўзада калийнинг ўзлаштирилиши анча узоқ давом этиши кўриниб турибди.

Турли экинлар ўзларининг 1 тонна ҳосили ва шунга мос қўшимча маҳсулот билан тупроқдан турли миқдордаги калийни олиб чиқиб кетади ва бу рақам донли экинларда 25-37, дуккакли дон экинларида 16-20, картошкада 7-9, қанд лавлагида 6,7-7,9, сабзавот экинларида 4-5 ва беда пичанида 20-24 кг га тенгдир.

Буғдой донида ялпи калийнинг 15% и жамланади, қолган 85% и сомон таркибига киради бунинг аксича, картошка туганаклари 95% га яқин калий тутгани ҳолда, унинг палаги ҳисобига атиги 5% калий тўғри келади.

Калий хлорид (KCl). Энг кенг тарқалган калийли ўғит ҳисобланиб, ишлаб чиқариладиган калийли ўғитларнинг 85-90% ни ташкил килади. Таркибида 53,7-60% гача К2О тутади. Давлат андозаси бўйича калий хлорид намлиги 1% дан кўп бўлмаган, кулранг жилвага эга пушти ва оқ кристалларнинг аралашмаси ҳолида ишлаб чиқарилади.