Mavzu: Mustaqillik va ona tili haqida suhbat

Darsning jihozlanishi: kitoblar, rasmlar, tarqatma materiallar, plakat, chizmalar.
Dars rejasi
I.Tashkiliy qism.
II. O’tilgan mavzular yuzasidan takrorlash.
Darslik bilan ishlash.Topshiriqlarni bajarish. O’quvchilar bilimini baholash.
Darsning borishi:I.Tashkiliy qism:
II. O’tgan mavzuni so’rash va mustahkamlash.
202- mashq. ,,0’qish kitobi”dagi „Oltin kuz” matnini o’qing. Bosh kelishikdagi ot qatnashgan ikkita gapni ko’chirib yozing. Bosh va ikkinchi darajali bo’laklarning tagiga chizing.
Kuz… Ona diyorimizga oltin kuz sepini yoygan. Kechalari salqin. Ertalab shudring tusha boshlaydi. Tog’lardagi qoyalarda qirov. Paxta dalalarining ko’rinishi o’zgacha. Lo’ppi-lo’ppi ochilgan paxtalar quyosh nurida tovlanadi. Bu manzara kuz kelganidan darak beradi.
Kuzning birinchi oyida nok, olma, shaftoli, uzum, anjir va anorlar g’arq pishadi. Sabzavot va qovun-tarvuzlar serob bo’ladi. Yig’im-terim ishlari boshlanadi.
Tuyoqli jonivorlarning hayotida ham o’zgarish bo’ladi. Ular ko’k o’tlar bilan birga, don ozuqasi, yowoyi urug’lar, mevalarni iste’mol qiladilar. Bu ularning qishga kuch to’plab olishiga yordam beradi.
Kuz kelib, havo soviy boshlaganda turnalar, chug’urchiqlar, qaldirg’ochlar, uzunqanotlar, ko’kqarg’alar yurtimizdan issiq tomonlarga uchib ketadi.
Ushbu matndan ikkita gapni yozish. Bosh va ikkinchi darajali bo’laklarni oppish vazifasi tekshiriladi.
III.Yangi mavzu bayoni.
Qaratqich kelishigi

206. 
     mashq. Matnni o’qing. Ajratilgan otlarga so’roq bering. Ular qaysi kelishikda qo’llangan?
     

Oftob bo’lsa qanday soz,
Qushlarning to’yi qizir.
O’ynoqi ariqlarning
Yoqimli kuyi qizir.
Habib Rahmat
Qaratqich kelishigidagi otlar qanday so’roqlarga javob bo’ladi? To’yi, kuyi so’zlari qanday ma’noda qo’llangan?

206. 
     mashq. Matnni o’qing. Qaratqich kelishigidagi otlarni pjqlang. Kelishik qo’shimchasi otni qaysi so’z bilan bog’lagan?
     

Barnoning lunjlari osildi. U buvisining oldiga keldi:
— Buvi, Munira yomon qiz ekan. Ko’chamizdagi gulni ko’chirib ketdi.
— Munira ko’chamizning fayzini buzibdi-da, — dedi buvisi. Shu kuni Barnoning chiroyi ochilmadi.
Kechga yaqin gulzorga kirdi. Gulsafsarning tagini yumshatdi, uni asta ko’chirib oldi. So’ng Munira ko’chirib ketgan gulning o’rniga o’tqazdi.
(Latif Mahmudovdan)
Qaratqich kelishigidagi otlarni o’zi bog’langan so’z bilan birga ko’chiring. Qaratqich kelishigi qo’shimchasini tegishlicha belgilang.

N a m u n a: Barnoning lunjlari

-ning qo’shimchasi otni qaysi turkumdagi so’zlarga bog’laydi?