Mavzu: Murakkab qo‘shma gap. Murakkab qo‘shma gaplarda sintaktik aloqa turlari Reja

2. Ketma-ket ergashish. Birdan ortiq ergash gaplarning biri ikkinchisiga, ikkinchisi uchinchisiga tobelanib, keyin bosh gapga bog‘lanishidan x;osil bo‘lgan gaplar ketma-ket ergashuv yo‘li bilan tuzilgan murakkab ko‘shma gap hisoblanadi. Bunday tuzilishdagi gaplarning qurilish chizmasi quyidagicha:

3

2
22

1

Ergash gaplarning quyidagi turlari bosh gapga ketma-ket ergashuv yo‘li bilan bog‘lanadi:
To‘siqsiz ergash gap+ natija ergash gap+ bosh gap: Qish fasli bo‘lsa-da, uy shu darajada issiq ediki, yuzlarimdan ter quyila boshladi. («Yoshlik».)
3. Aralash turdagi murakkab qo‘shma gaplar. Tarkibiy qismlarining ham tenglanish, ham tobelanish munosabatidan tashkil topgan sintaktik qurilmalar aralash turdagi murakkab qo‘shma gap deyiladi. Qo‘shma gaplarning bu turida ham tenglanish, ham tobelanish munosabati shakllanishi sababli ular aralash qo‘shma gap deb ham yuritiladi.
Aralash turdagi murakkab qo‘shma gaplarning quyidagi ko‘rinishlari mavjud:
1. Bir ergash gap va ikki bosh gapning birikuvidan tuzilgan tur. Masalan: Bu sifatlarning barisi bir odamda mujassam bo‘lsa, dunyodagi eng buyuk saodat ham uni gangitib qo‘ya olmaydi, eng katta baxtsizlik ham uni sarosimaga sola bilmaydi. ("K.D".) Bunday sintaktik tuzilishdagi murakkab qo‘shma gaplarning qurilish chizmasi quyidagicha:

1

3

22

3

2

1