қишлоқ хўжалиги. Жиззах вилояти ер юзасининг тузилиши ва қишлоқ хўжалигига ихтисослашувини эътиборга олиб, уни бирбиридан кескин фарқ қилувчи районларга ажратиш мумкин.
Биринчи районга чорвачилик, боғдорчилик, узумчилик ва деҳқончиликка ихтисослашган Бахмал, /аллаорол, Зомин ва Фориш туманлари киради. Ушбу район майдони вилоят умумий ҳудудининг 79,5 фоизни эгаллайди.
Иккинчи районга вилоятнинг 20,4 фоиз майдонини эгаллаган Пахтакор, Жиззах, Зарбдор, Зафаробод каби қолган барча текислик қисмида жойлашган, асосан пахтачилик, пиллачилик, полиз экинлари етиштириш ва чорвачиликка ихтисослашган туманлар киради.
Жиззах вилояти Республика умумий ер майдонининг 4,6 фоизини эгаллаган ҳолда жами қишлоқ хўжалик ерларининг улуши 4,7 фоизга тенгдир. У бу жиҳатдан Самарқанд вилоятидан (4,8 фоиз) кейинги олтинчи ўринда туради. Суғориладиган ерлар майдони 248 минг гектар, ҳайдаладиган ерлар 452, яйлов ва ўтлоқлар 13 минг гектарга яқин, қолган қисмини кўп йиллик экинлар ҳамда бўз ерлар ташкил этади.
Вилоят Республикада етиштирилган пахтанинг 4,8 фоизи га яқинини, доннинг 7,4 фоизини, картошкани 1,9 фоизни етказиб беради. Кейинги йилларда пахта экин майдонлари қисқариб дон етиштириш кенгаймоқда. Жами экин майдонларининг 26,1 фоизига пахта экилди.
қишлоқ хўжалигида тоғ, тоғ олди ва адир зоналарида лалмикор деҳқончилик (буғдой, нўхат, полиз экинлари, боғдорчилик) ва обикор деҳқончилик қилинади. қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини етиштиришда Бахмал (14,8 фоиз), /аллаорол (10,4 фоиз), Жиззах (11,3 фоиз), Зомин (10,7 фоиз), Пахтакор (8,3 фоиз) туманлари етакчи ҳисобланади. Барча районларнинг 9 тасида пахта етиштирилади. Вилоят бўйича 105,3 минг гектарга пахта экилиб, ундан 155,5 минг тоннага яқин ҳосил олинди (2000 й.).
Вилоятнинг Жиззах, Зомин, /аллаорол, Бахмал туманларида пиллачилик ривожланган. қишлоқ хўжалигининг шу соҳадаги катта имкониятларни ҳисобга олиб, Ўзбекистон-Тожикистон «Кумуш тола» ипак толаси тайёрлайдиган қўшма корхона ташкил этилган.
Полиз экинлари 4,8 минг гектар ерга экилиб 47,3 минг тонна (2000 й.) ҳосил олинди. Бундан ташқари, сабзавотчиликда картошка (12,4 минг т.) мева ва сабзавотлар (10,6 минг т.) етиштириш ҳам йўлга қўйилган.
қишлоқ хўжалиги тармоқларидан чорвачилик, яъни қўйчилик ва паррандачилик мавжуд Бахмал, Зомин, Фориш ва /аллаорол туманларидаги чорвачилик тармоғи сутгўшт ва гўшт етиштиришга ихтисослашган бўлса, Жиззах, /аллаорол ҳамда Зафаробод туманлари саноатлашган паррандачиликка, парранда гўшти ва тухум етиштиришга мўлжалланган.
Тоғ ва тоғ олди минтақасига кирувчи туманларда гўшт йўналишидаги чорвачилик ривожланмоқда. Буларга қўйчилик, Бахмал, /аллаорол туманларидаги чўчқачилик наслчилик фермаларини, йилқичиликда Жиззах туманидаги от спорти мактабларига хизмат қиладиган «Равот» наслчилик хўжалигини мисол қилиб келтириш мумкин.
Ҳозирги вақтда вилоятда қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини қайта ишлаш, бозор инфраструктурасини барпо этиш, аҳолининг ишсиз қолган қатламини иш билан таъминлаш, озиқовқат, қурилиш, енгил саноат тармоқларида кичик ва ўрта тадбиркорликни ривожлантириш муҳим аҳамият касб этади.
Do'stlaringiz bilan baham: |