Mavzu: Ma’naviyat, ruhiyat, madaniyat

Madaniyatni kim yaratadi?. Madaniyat o‘z-o‘zicha olib qaralmaydi, u kimgadir nima uchundir kerak. Masalan, sho‘rolar tuzumida “sotsialistik madaniyat” degan tushuncha bo‘lardi. Bu kommunistik partiya va uning mutlaq hukmronligini ta’minlashga xizmat qilgan “sovet davlati” uchun kerak bo‘lgan “madaniyat” edi. “Sotsialistik madaniyat” totalitar tuzum “qadriyat” larini insonlar ongiga singdirishga yo‘naltirilgan edi. “Burjua madaniyati” esa xususiy mulk egalari uchun qadrli bo‘lgan timsollarni ilgari suradi.

• Madaniyatni kim yaratadi?. Madaniyat o‘z-o‘zicha olib qaralmaydi, u kimgadir nima uchundir kerak. Masalan, sho‘rolar tuzumida “sotsialistik madaniyat” degan tushuncha bo‘lardi. Bu kommunistik partiya va uning mutlaq hukmronligini ta’minlashga xizmat qilgan “sovet davlati” uchun kerak bo‘lgan “madaniyat” edi. “Sotsialistik madaniyat” totalitar tuzum “qadriyat” larini insonlar ongiga singdirishga yo‘naltirilgan edi. “Burjua madaniyati” esa xususiy mulk egalari uchun qadrli bo‘lgan timsollarni ilgari suradi.
• Dunyoda ijtimoiy toifalar ko‘p. Har biri o‘zi qadrli deb bilgan narsalarni, o‘z manfaati uchun xizmat qiluvchi g‘oyalarni himoya qiladi. Ammo haqiqiy madaniyatni o‘zligidan kechib qo‘ygan, xolis Alloh bergan iste’dodni uning roziligi yo‘lida yuzaga chiqarishni o‘ziga burch deb bilgan insonlar yaratadi. Bularni biz tom ma’noda ziyolilar (ya’ni atrofga o‘zidan ziyo taratuvchi insonlar toifasi) deb atasak arziydi.
•  

Ma’naviyatga, madaniyatga e’tibor bozor iqtisodining bugungi jahon talablari darajasiga ko‘tarilib borishida yetakchi ko‘rsatkichlardan hisoblanadi. Madaniyat bozori eng murakkab voqelikdir. Bozor iqtisodining ibtidoiy bosqichlarida bu bozor butkul parokanda shaklda bo‘ladi, unda noqislik komillik bahosida, yuksak iste’dod bir qop somon bahosida ketishi mumkin. Ma’naviyatga, madaniyatga e’tibor bozor iqtisodining bugungi jahon talablari darajasiga ko‘tarilib borishida yetakchi ko‘rsatkichlardan hisoblanadi. Madaniyat bozori eng murakkab voqelikdir. Bozor iqtisodining ibtidoiy bosqichlarida bu bozor butkul parokanda shaklda bo‘ladi, unda noqislik komillik bahosida, yuksak iste’dod bir qop somon bahosida ketishi mumkin.

• Ma’naviyatga, madaniyatga e’tibor bozor iqtisodining bugungi jahon talablari darajasiga ko‘tarilib borishida yetakchi ko‘rsatkichlardan hisoblanadi. Madaniyat bozori eng murakkab voqelikdir. Bozor iqtisodining ibtidoiy bosqichlarida bu bozor butkul parokanda shaklda bo‘ladi, unda noqislik komillik bahosida, yuksak iste’dod bir qop somon bahosida ketishi mumkin. Ma’naviyatga, madaniyatga e’tibor bozor iqtisodining bugungi jahon talablari darajasiga ko‘tarilib borishida yetakchi ko‘rsatkichlardan hisoblanadi. Madaniyat bozori eng murakkab voqelikdir. Bozor iqtisodining ibtidoiy bosqichlarida bu bozor butkul parokanda shaklda bo‘ladi, unda noqislik komillik bahosida, yuksak iste’dod bir qop somon bahosida ketishi mumkin.
• Ammo bu bozorning noqisligi ibtidoiyligi belgisidir, bozor iqtisodi rivojlangani sari madaniyatning bahosi oshib, ma’naviyatning mavqei yuksalib bora beradi. Bugun jahonnning yuksak rivojlangan mamlakatlarida ilm, axborot, sifat ko‘rsatkichlari (masalan, dizayn) jumladan, oziq-ovqat sifati, borgan sari yuqori baholanmoqda. Insonni tushunish endigi insoniyat rivojining belgilovchi omiliga aylanib borayotgani bunga dalildir.