Mavzu: Ko’phadlarni ko’paytuvchilarga ajratishning

Darsni jihozlash:
- qisqa ko’paytirish formulalari jadvali;
- guruhda ishlash uchun plakat va markarlar.
Darsda foydalaniladigan texnologiyalar:
- An’anaviy ta’lim texnologiyasi.
- muammoli izlanish;
- ma’ruza( o’quv marerialini mantiqiy ketma-ketlikda bayon qilish).
Darsning borishi.
I. O’quvchilarda ,,ko’paytuvchilarga ajratish” iborasining ma’nosi
haqida tushuncha hosil qilish maqsadida ushbu savollar
berilgani ma’qul bo’ladi.
1-savol. ,, Ko’paytuvchilarga ajratish” degan gapni avval ham
uchratganmizmi ?
Bunda o’quvchilar ,,Murakkab sonni tub ko’paytuvchilarga
ajratish” haqidagi bilim va ko’nikmalarini esga olishlariga
erishish
Masalan, murakkab son 60 ni tub sonlarning ushbu ko’paytmasi
shaklida yozish mumkin: 60=2∙2∙3∙5=2²∙3∙5
2-savol. 98²-97² ayirmani sonlarning kvadratlarini hisoblamay
turib hisoblash mumkinmi ?
Bunda o’quvchilar a²-b²=(a+b)(a-b) formulani eslab, formula
yordamida 98²-97²=(98-97)(98+97)=1∙195=195 hisoblashni
bajarishlariga erishish kerak.Fikrimcha bu savollarga javob
beradigan o’quvchi deyarli barcha sinflarda topiladi.
3-savol. Sonlarni qo’shish va ko’paytirishning taqsimot xossasini
ayting.
O’quvchilar tomonidan taqsimot xossasi odatda
a∙(b+c)=a∙b+a∙c ko’rinishida keltiriladi.Biror o’quvchidan shu
formulani teskari a∙b+a∙c=a∙(b+c) tartibda yozish so’raladi va
ana shu tenglikning chap qismida a∙b va a∙c hadlar uchun
a soni umumiy ko’paytuvchi ekanini, ana shu yig’indini
a∙(b+c) shaklda yozish umumiy a ko’paytuvchini qavsdan
chiqarish ekanini ta’kidlash zarur bo’ladi.
II. Ana shu tayyorgarlikdan so’ng:
1) Ko’phad nima ?
2) Ko’phadning hadlari deb nimaga aytiladi ?
kabi savollar bilan o’quvchilarni ko’phad haqidagi bilimlari
yodga tushiriladi.
III. Shundan so’ng ko’phadni ko’paytuvchilarga ajratishning
usullarining qo’llanilishi navbat bilan bayon etiladi.Savolni
o’qituvchi tanlaydi va o’quvchilar masala yechilinishini
mustaqil topishlariga erishishga harakat qilishadi.