4.Микрокредит Микрокредит - қарз олувчига тадбиркорлик фаолиятини амалга ошириш учун энг кам иш ҳақининг 1000 баравари миқдоридан ошмайдиган пул маблағидир.
Бошланғич (старт) сармоясини (капитални) шакллантириш учун микрокредитлар:
- юридик шахс мақомига эга бўлмаган тадбиркорлик субъектлари учун энг кам ойлик иш хақининг 50 бараваригача миқдорда;
- микрофирмалар ва дехқон хўжаликлари учун (юридик шахс мақомига эга бўлган) энг кам ойлик иш хақининг 100 бараваригача миқдорда;
- фермер хўжаликлари учун энг кам ойлик иш хақининг 200 бараваригача миқдорда берилади.
Бюджетдан ташқари жамғарма кредит линияси - бюджетдан ташқари жамғарма томонидан кичик бизнес субъектларини мақсадли асосда кредитлаш учун тижорат банкларига уларнинг балансида унинг суммасини акс эттирган ҳолда ажратиладиган маблағлар.
“Махсус имтиёзли кредитлаш жамғармаси” - кичик ва ўрта тадбиркорлик субъектларига имтиёзли кредитлар, шунингдек, микрокредитлар бериш мақсадида ташкил қилинган жамғармадир. Имтиёзли кредит бериш жамғармаси ҳисобидан бериладиган микрокредитлар бўйича фоиз ставкалари микрокредит берилган кундаги Марказий банкнинг қайта молиялаш ставкасининг 50 фоиздан ортиқ бўлмаган миқдорда белгиланади.
Бюджетдан ташқари жамғармалар маблағлари ҳисобидан кредитлаш Марказий банкнинг Адлия вазирлигида 2006 йил 8 августда 1308-сон билан рўйхатга олинган “Тижорат банклари томонидан кичик бизнес субъектларига бюджетдан ташқари жамғармалар ва Микрокредитбанк кредит линиялари ҳисобидан микрокредитлар бериш тартиби тўғрисида”ги Низомга асосан амалга оширилади.
5.Давлат кредитининг асосий хусусияти кредит муносабатларида давлатнинг қатнашувидир. Давлат кредитида давлат қарз берувчи ва қарз олувчи сифатида ҳам иштирок этиши мумкин.
Давлат қарз берувчи сифатида молия вазирлиги, Марказий банк ёки бошқа идоралар орқали иқтисодиётнинг у ёки бу соҳаларини жадал ривожлантириш мақсадида тижорат банклари ва корхоналарга марказлаштирилган кредит ресурслари ажратади. Бундай кредитлар, одатда, имтиёзли кредитлар бўлиб, жуда паст фоизларда ёки фоизсиз берилади.
Ўзбекистонда мустақиллик йилларида нефт ва газ саноатини ривожлантиришга, олтин ва нодир металлар қазиб олиш ва қайта ишлаш корхоналарига, ғалла ва пахта етиштиришга марказлаштирилган кредитлар ажратилди. Хозирда бундай кредитлар асосан, кичик бизнес ҳамда хусусий тадбиркорликни ривожлантиришга ажратилмоқда.
Давлат ўз ҳаражатларини ўз даромадлари ҳисобидан қоплай олмай қолган тақдирда, яъни бюджет камомадини қондириш мақсадида банклар, корхоналар ва аҳолидан қарз олади. Давлат ўз идоралари томонидан давлат облигациялари ва заёмлари, давлат хазина мажбуриятлари, давлат қисқа муддатли облигациялари каби қийматли қоғозларни чиқариш ва сотиш орқали корхоналар, банклар ва аҳолининг пул маблағларини йиғади. Бу маблағлар давлат қарзи ва бюджет камомадини қоплашга сарфланади.