Mavzu. Kimyoviy bog‘langan va gigroskopik suv Reja: I. Kirish. II. Asosiy qism

Parda suv –maksimal Gigroskopik nam holdagi tuproq sernam sharoitda bo’lganda uning zarralari yuzasiga suv molekulalari singdirilishi natijasida yupqa suv qatlami hosil bo’ladi va unga parda suv yoki bo’sh birikgan suv deyiladi. Bu suv tuproq zarralari yuzasidagi maksimal Gigroskopik ustidan parda singari yupqa suv qatlami orab oladi. Bu suv pardasining qalinligi maksemal Gigroskopiklikga nisbatan 2-4 barobar ortiq.
Parda suv tuproq zarralari yuzasida suyuq xolda bo’lib, oz-moz harakat etadi. Suv pardasi qalin bulgan zarradan yupqa pardali zarraga qarab vs tuproq qatlamining issiq tamonodan sovuqroq tamoniga juda sekin xarakat qiladi (9-rasm).
Parda suvning o`simliklarga qisman singishi sungi tatqeqotlar asosida aniqlangan. Parda suvning miqdori xavoning nisbiy namligi, tuproqning tipi, kimyoviy va mexanikaviy tarkibiga kura turlechadir. Parda suv, ayniqsa tuproq qatlamida loyqa va kalloed zarrachalarning kupayishiga mutonosib ravishda kupaya boradi (1-jadval).
Mexanikaviy zarralarning yirik maydaligiga ko’ra parda
Suv miqdorining o`zgarishi (A.F. Lebedev).
1-jadval

Tuproqning mexanikaviy Tarkibi	0,005 mmli zarralar miqdori, % hisobida	Parda suv miqdori, % xisobida
Soz tarkibli Og`ir qumoq O`rta qumoq Yengil qumoq Qumloq	42,6 24,0 19,8 12,6 3,7	27,9 18,5 11,7 6,7 3,9

Bu malumotlar parda suv miqdori tuproqning mexanikaviy tarkibiga bog`liq ekanligini kursatad. Parda suv garchi o`simliklarga qisman singsada, lekin o`ularning suvga bulgan talabini tamin eta olmaydi.