Mavzu: kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni qo’llab – quvvatlash tizimi va uni modernizatsiya qilish

Kichik korxonalar va mikrofirmalar uchun soddalashtirilgan soliq tizimi joriy etildi.³⁰

Soliq stavkalari	2008	2009	2010	2015
Foyda solig’inining asosiy stavkasi(foizda)	10	10	9	8,5
Yagona soliq to’lovining asosiy stavkasi(foizda)	8	8	7	5

2010-yilning 1–yanvaridan sanoat sohasida faoliyat ko’rsatayotgan kichik korxonalar va mikrofirmalar uchun yagona soliq to’lovi stavkasi 7 foizdan 6 foizga kamaytirildi, moliyaviy, maishiy va boshqa xizmatlarni ko’rsatayotgan mikrofirmalar va kichik korxonalar yagona soliq to’lovidan 3 yil muddatga ozod etildi. Bunda mikrofirmalar va kichik korxonalar , nodavlat xo’jalik yurituvchi subektlarni oladigan dividentlarining investitsiyalarga , avval olingan kreditlar uchun hisob – kitob qilishga yo’naltiriladigan qismi 5 yil muddatga soliqdan ozod qilindi. Shuningdek, yagona soliq to’lovi stavkasi borish qiyin bo’lgan va tog’li xududlardagi chakan savdo, ulgurji va chakan savdo faoliyatini yurituvchi dorixonalar uchun 1 foizga pasaytirildi. Borish qiyin bo’lgan va tog’li xududlarda tadbirkorlik faoliyatini ro’yxatdan o’tkazish yig’imi belgilangan stavkaning 20 foizi miqdorida, savdo korxonalaridan esa minimal oylik ish haqi miqdorida undirish belgilandi. Joriy etilishi soha subektlariga imtiyozlar bergan bo’lsa, yagona soliq to’lovi stavkasinining pasayish tendensiyasi ularni yanada rag’batlantiruvchi omillardan biri bo’lmoqda. 2008 – yilda yagona soliq to’lovi 8 foizni, tashkil etgan, 2010 – yilda 7 foizni, 2015 – yilga kelib uning stavkasi 5 foizga tushirildi. Soliq imtiyozlari va preferensiyalariberish hisobidan 500 milliard so’mdan ortiq mablag’ xo’jalik subektlari tasarrufida qoldirildi. Bu mablag’ ularning aylanma mablag’larini to’ldirish, ishlab chiqarishni texnik qayta jihozlash, yangi turdagi mahsulotlarni o’zlashtirish, ishchilarni moddiy rag’batlantirish uchun
yo’naltirildi. 2000–yilda bu soha subektlari soni 142,9 mingtani tashkil etgan bo’lsa, 2013–yilga kelib ularning soni 398,6 mingtaga yetib, 2010–yilga nisbatan 1,9 barobar ko’paygan bo’lsa, 2014–yilga kelib ularning soni kasanachilik subektlari soni bilan hisoblanganda 429,5mingtagacha oshdi. Kichik biznes subektlari tomonidan ishlab chiqarilayotgan sanoat mahsulotlari hajmi 2013–yilda 2010-yilga nisbatan 22 foizga ko’paydi. Bugungi kunda respublikamiz iqtisodiyotida ish bilan band bo’lgan jami aholining qariyb 76 foizidan ko’prog’i aynan shu sohada mehnat qilmoqda. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik subektlarining sonini oshishi ishlabchiqaruvchi kichik korxonalarning sonini ortishiga u esa o’z navbatida aholi uchun yangi ish o’rinlarini tashkil etilishiga olib keladi. Iqtisodiyotimizda har yilda tashkil etilayotgan yangi ish joylari soni ham bu soha vakillarining sonini ortib borishiga to’g’ri proporsional ravishda oshib bormoqda.