Mavzu: Kasbiy faoliyatda hayot faoliyati xavfsizligi haqida tushuncha

Xulosa

Shuni esda tutish kerakki, inson tanasi bilan ehtiyotkorlik bilan ishlash kerak. Noto'g'ri yordam zararli. Shuning uchun qutqarish tartibi yong'inga qarshi ko'rsatmalarda, eslatmalarda, ingl. Qutqaruvchilarning asosiy shiori: "Qurbonlar soni ko'paymasligi kerak!" yoki "Ziyon qilmang!"

1. 
   Kichkina kuyish paytida (terining qizarishi) terining zararlangan joyini sovuq suv oqimi ostiga qo'ying va og'riq kamayguncha ushlab turing, so'ngra bu joyni alkogol yoki odekolon bilan bint qo'ymasdan moylang.Yonish joyini kuniga bir necha marta dorivor aerozollar bilan davolang.
   
2. 
   Kuchli kuyish va pufakchalar uchun steril bandajni (bint yoki temir bilan dazmollangan mato) qo'llang va uyda shifokorni chaqiring. Odamga iloji boricha tez-tez ichish uchun bering.
   
3. 
   Kuyishlar terisida keng shikastlanishlar bo'lsa, darhol tez yordam chaqiring, jabrlanuvchini dazmollangan sochiq, choyshab va adyol bilan o'rab oling, unga 1-2 tabletka analgin yoki amidopirin, ko'p miqdordagi suyuqlik (choy, mineral suv) bering.
   
4. 
   Agar ko'zda kuyish bo'lsa, sovuq choy losonlarini yarating, jabrlanuvchini darhol kasalxonaga olib borishga harakat qiling.
   

Mavzu : Kuyganda bo’ladigan shok holati
Shok deganda bemorninig jarohatlanish oqibatida markaziy nerv sistemasi va boshqa fiziologok sostemalarninig quzg`alishiu yoki funksiyalarning pasayib ketishi bilan namoyon bo`ladigan umumiy og`ir holat tushuniladi.
Operatsiyadan keyin r`oy beradigan xirurgik shokka operatsiyaning uzoq davom etishi, narkozninig takomillashganligi yoki mahalliy og`riqsizlantirish , ko`p qon yuqotish operatsiyalarni nerv tuqimalari ko`p maxsus shokogen soxalalrda utkazish sabab bo`ladi. SHok paydo bol`ish vaqtiga ko`ra birlamchi va ikkilamchi bo`ladi.
Birlamchi shok shikastlanish ro`y bergan zahoti, ikkalamchi shok esa shikastlanishdan ozroq vaqt, ba`zan esa bir necha soat o`tgach paydo bo`ladi.
Kelib chiqib sabablariga k`ora shok qo`yidagilarga bo`linadi: travmatik, anantafilaktik(dorilar rewaksiyasidan keyingi) kardiogen (miokard infarktidan keyin) infeksiontoksik (zaharlanishlardan keyingi) gemorragik( ko`p qon yo`qotishdan so`ng) va hokazolar tafovut qilinadi.
Shokniing klinik manzarasi uni keltirib chiqargan omillarga ko`ra turlicha bo`ladi.: bemor, ko`p terlaydi, rangi oqaradi, , boshi aylanadi, pulsi tezlashadi , qon bosimi avvalgiga biroz oshgan, keyinchalik pasaygan bo`ladi , bemor lanj, tevarak atrofga loqayd, bo`lib qoladi, qon bosimi pasayib ketadi. Pulsi tezlashgan tuliqligi sust, ko`pincha ipsimon bo`ladi. Terisi keyinchalik qizargan, sovuq ter oqadi. Bemorninig yuzi sulg`in b`olib, qoravhiqlari kengayadi, va yoru`glikni arang sezadi.
DAVOSI.
SHokni davolash uchun uni kelitirib chiqargan omillarga asoslaniladi. Travmatik shikda og`riqsizlantiradigan dorilar narkotiklar anafilaktik shokda – aller giyaga qarshi dorilar- dimedrol, suprastin, tavegil, kalsiy xlorid , prednizolon… kardiogen shokda- yurak- tomir sistemasini stimullovchi va qon bosimini ko`taruvchi dorilar, gemoraggik shokda- qon oqishini tuxtatish, tomirga qon, plazma va qon o`rnini bosuvchi shokka qarshi suyuqliklar quyish, bundan tashqari simptomatik davolash bilan bemorninig ahvoli yahshilanadi
EZILISH SINDROMI
Oyoq - qullar tananing boshqa qismlari yumshoq tuqimalarninig zilzila vaqtida, bosib qolishda va boshqalarda uzoq muddatgacha turli narsalar (daraxt, toshlar, beton plitalar, uta og`ir buyumlar va hokazo) ostida bosilishi oqibatida yuz beradigan ma`lum simptomlar kompleksi e z i l i sh sindromi deyiladi. yoki shikastlanish taksikozi deyiladi. Bunda muskullar teri osti yog` kletchatkasi tomirlar va nervlar suyaklar majaklanadi va sinadi.
Uzoq vaqt ezilish natijasida muskullar va boshqa tuqimalar qonga yolchimay qoladi natijada bu tuqimalarda nekroz boshlanib tuqimalar o`la boshlaydi va uzidan zaharli moddalar ajratadi. So`ng to`qimalarda yig`ilgan toksinli moddlar, shuningdek og`riq impulslari oqimi organizmga tushadi va shokni eslatuvchi klinik manzarani keltirib chiqaradi.
Ezilish sindromining belgilari. bemorning umumiy ahvoli dastlab ancha yahshi bo`ladi u umuman beholligidan ezilgan joyi og`rishidan shikoyat qilmaydi. Oradan 6-8 soat o`tgach shikastlangan oyoq- qo`lda shish paydo bo`ladi. Bu soxaning terisi avalgiga qaraganda oqaradi, so`ngra qizg`ish- ko`kimtir tusga kiradi. Terida ichi suyuqlikka to`la pufakchalar paydo bo`ladi , oyoq- qo`lini qimirlatib bol`may qoladi. Bemorning umumiy ahvoli og`irlashadi. Tana harorati 39 / 40 ga ko`tariladi. boshi qattiq og`riydi , qon bosimi avvaliga ko`tarilib keyin tushadi pulsi tezlashadi , buyrak ishi buziladi , oldin siydik ajralishi kamayadi so`ngra siydik umuman ajralmay qoladi – anuriya.KUYISH deb, tuqimalarning yuqori harorat, kimyoviy moddlar, elektr toki, nur energiyasi ta`sirida kelib chiqqan jarohatga aytiladi. Kuyishlar turlari qo`yidagilar:


termik: - issiq suvdan, olovdan, cho`g`dan, bug`dan


kimyoviy:- kislota va ishqorlardan , uksus essentsiyasidan


nur energiyasi va elektr tokidan


Kuchli kuyishlarda bemorda jiddiy umumiy buzilishlar kuzatiladi va kuyish kasalligi rivojlanadi.


Utkir kuyishda kasallikning kechishi shok, toksemiya, septiko - toksemiya va rekonvalestsensiya davrlari farq qiladi.


SHOK davri - kuyishda travmatik shokni eslatadi, biroq u organizmni yaqqol intoksikatsiyasi va plazma yuqotilishi hisobiga birmuncha og`ir kechadi. Travmatik shokdagi singari bemor erektil bosqichida qo`zg`algan bo`ladi , qon bosimi oshib, pulsi tezlashadi.


Toptid bosqichida hayotiy jarayonlar keskin pasayib ketadi: bemor harakatsiz, tana harorati va qon bosimi pasaygan , terisi oqargan, yuz qoyifasi jiddiylashgan, akrotsianoz paydo bo`ladi. Siydik ajralishi kamayib, to`liq anuriyaga boradi.


toksemiya davri- kuyishdan keyin bir necha soat utgach boshlanadi. Kuygan yuzada kup miqdorda plazma yuqotilishi bilan birga zaharli moddalarning surilishi boshlanadi. Bu davrda bemorning ahvoli nihoyatda og`ir, harorati juda yuqori, ishtahasi va uyqusi buzilgan, qusadi, ichi kelmaydi. Qon quyuqlashgani sababli gemoglabin va eretrotsitlar miqdori kupayadi. Siydikda eretrotsitlar va oqsil silindrali paydo bo`ladi.


Septiko – toksemiya davri- kuygan yuzada infeksiya rivojlangandan keyin kuzatiladi. Kuygan yuza ko`p yiringli suyuqlik bilan qoplanadi. Harorat kutarilib ketadi, yotoq yaralar yiringli metastazlar hosil bo`ladi.


rekonvalessent( sog`ayish) davrida tana harorati , qon va siydik normaga keladi, ishtaha yahshilanadi, to`qimalaring nekrotik qismlari kuchib tushadi, kuygan yuzada pushti rang sog`lom granulyatsiyalar paydo bo`ladi.


TERMIK kuyish- tuqimalarga yuqori harorat, issiq suv bug` va boshqalar at`sir etganda sodir bo`ladi. Termik omil harorati nechog`li yuqori bo`lsa va termik omil qanchalik uzoq ta`sir qilsa to`qimalar shunchalik kup shikastlanadi. Erigan metal ta`sirida ayniqsa chuqur kuyish hollari kuzatiladi.


to`qimalarning shikastlanishi xarakteri va chuqurligiga kura 4 darajaga bo`linadi:


Kuyishning 1 darajasi: terining picha qizarishi va shishishi bilan ifodalanadi.