Mavzu: kaliy elementi va uning xossalari

ISHLATILISHI:
XOSSALARI

• Kaliy kumush kabi yaltiroq ,yumshoq va нутgil metall.Suyuqlanish temperaturasi 63,8 C ,qaynashi 775 C .Zichligi 0,8 g/sm .Bundan ko’rinib turibdiki kaliyning zichligi suvning zichligidan kichik shuning uchun u suvda cho’kmaydi.
• Ishqoriy metallar kub krislall panjaraga ega. Yangi kesilgan metallar ko’rinishi odatdagi metallarga o’xshaydi. Metallik yaltiroqlikka ega.
• Barcha ishqoriy metallar kerosin(tseziy havoda portlaydi) ostida yoki inert gaz muhitida saqlanadi. Ishqoriy metallar engil metallar hisoblanib, pichoq bilan oson kesiladi. Litiy kerosindan engil, shuning uchun parafin ostida berk idishga yg’iladi.Ularni ichida eng qattiq holatda uchraydigani kaliy u yuqori issiq va elektr o’tkazuvcanlikka ega.

FIZIK XOSSALARI:

Metallarning kimyoviy xosslari ularning elektron berishi va metall ionlariga aylanishiga bog’liqdir. Metallar orasida ishqoriy metallar kuchli qaytaruvchilardir. Davrda qaytaruvchilik xossasi o’ngdan chapga qarab, guruhda yuqoridan pastga qarab ortadi. Barcha ishqoriy metallar kuchli qaytaruvchilar. Ular juda oson +1 zaryadli ionlarga o’tadi. Ionlanish entalpiyasining kichikligi, ionlarning sharsimonligi, kam qutblanuvchanligi ularning kimyoviy xossalarini belgilaydi. Kovalent bog’ hosil qilish qobiliyati litiyda eng yuqori. Metallarning bug’larida Li2,Na2 hosil bo’lishida bog’ kovalent. Boshqa bog’larda ion bog’ hissasi ortib boradi.

• Metallarning kimyoviy xosslari ularning elektron berishi va metall ionlariga aylanishiga bog’liqdir. Metallar orasida ishqoriy metallar kuchli qaytaruvchilardir. Davrda qaytaruvchilik xossasi o’ngdan chapga qarab, guruhda yuqoridan pastga qarab ortadi. Barcha ishqoriy metallar kuchli qaytaruvchilar. Ular juda oson +1 zaryadli ionlarga o’tadi. Ionlanish entalpiyasining kichikligi, ionlarning sharsimonligi, kam qutblanuvchanligi ularning kimyoviy xossalarini belgilaydi. Kovalent bog’ hosil qilish qobiliyati litiyda eng yuqori. Metallarning bug’larida Li2,Na2 hosil bo’lishida bog’ kovalent. Boshqa bog’larda ion bog’ hissasi ortib boradi.
• Kislorodda yondirilganda faqat litiy oksid hosil qilib boshqa ishqoriy metallar peroksidlar va superoksidlarga aylanishi kuzatiladi:
• 2Na+O2=Na2O2
• K+O2 =KO2
• Rb+O2=RbO2