Kimyo Mavzu: Ionlarning almashinish reaksiyalari. Ion almashinish reaksiyalari va uni hayotda qo‘llash

Kimyo

Mavzu: Ionlarning almashinish

reaksiyalari. Ion almashinish reaksiyalari va uni hayotda qo‘llash

11-sinf

Eleklrolitlarning eritmalarida sodir bo‘ladigan kimyoviy reaksiyalar elektrolit moddaning dissotsiyalanishidan hosil bo‘lgan ionlar ishtirokida amalga oshadi.

Eleklrolitlarning eritmalarida sodir bo‘ladigan kimyoviy reaksiyalar elektrolit moddaning dissotsiyalanishidan hosil bo‘lgan ionlar ishtirokida amalga oshadi.

Ion almashinish reaksiyalari deb, elektrolitning eritmalarida boradigan almashinish reaksiyalarga aytiladi.

Ion almashinish reaksiyalari 

Eritmalarda elektrolitlar orasida sodir boiadigan istalgan reaksiyani ionli tenglamaiar bilan tasvirlash mumkin. Bunday reaksiyalar ionlarning zaryadlari o‘zgarmasa (oksidlanish darajasi o‘zgarmasa), u holda bu reaksiyalar ion almashinish reaksiyalari deyiladi.

Ion almashinish reaksiyalari

Ion almashinish reaksiyalari

Gaz ajralishi

Cho‘kma hosil bo‘lishi

Kam dissosilanadigan modda

Bir vaqtda cho‘kma,gaz va suv

Ion almashinish reaksiyalarining belgilari

Cho‘kma

Gaz

Suv

1. Cho‘kma hosil bo‘ladigan reaksiyalar

•  

1. Cho‘kma hosil bo‘ladigan reaksiyalar

2. Gaz hosil bo‘ladigan reaksiyalar

Na2S + H2SO4 → H2S ↑ + Na2SO4

2Na+ + S2- + 2H+ + SO42- → H2S ↑ + 2Na+ + SO42-

S2- + 2H+ → H2S ↑

3. Suv hosil bo‘ladigan neytrallanish reaksiyalari

KOH + HCl → KCl + HOH

K+ + OH- + H+ +Cl- → K+ + Cl- + HOH

OH- + H+ → HOH

Neytrallanish reaksiyasi mohiyati H+ va OH- ionlarining bog‘lanib suv hosil qilishidan iborat.

3. Suv hosil bo‘ladigan neytrallanish reaksiyalari

Ionli tenglamalar

+ 2NaOH

+2+

+2

•  

Mustahkamlash

Ion tenglamalarini yozmasdan, qaysi reaksiyalar oxirigacha bormasligini aniqlang:

Mustahkamlash

Ion tenglamalarini yozmasdan, qaysi reaksiyalar oxirigacha bormasligini aniqlang:

a) kaliy xlorid va kumush nitrat;

b) natriy xlorid va kaliy gidroksidi;

v) litiy karbonat va nitrat kislota;

d) kaliy nitrat va natriy gidroksid

Mustahkamlash

Qaysi reaksiya oxirigacha boradi?

2. +

3.+

4.

5.

6.

•  

• 1,2,3
• 2,4,6
• 3,5,6
• 1,4,5

Mustaqil bajarish uchun topshiriq

Reaksiyani molekulyar holda yozish uchun qaysi moddadan foydalanish mumkin?

• ,
• ,
• ,
• ,
• ,

•  

Mustaqil bajarish uchun topshiriq

1.Quyidagi moddalar orasidagi almashinish reaksiyalari amalga oshadimi? Agar reaksiyalar amalga oshsa,ularni molekulyar, ionli va qisqa ionli ko‘rinishlarda yozing.

1.Alyuminiy xlorid va kaliy karbonat

2.Natriy nitrat va rux xlorid

3. Kalsiy gidrokarbonat va karbonat angidrid

4.Ammoniy karbonat va natriy gidroksid

5.Bariy gidroksid va ammoniy sulfat

E’tiboringiz uchun

rahmat!