Ta’lim texnologiyasi – ta’lim maqsadiga erishish jarayonining umumiy mazmuni, ya’ni avvaldan loyihalashtirilgan ta’lim jarayonini yaxlit tizim asosida, bosqichma-bosqich amalga oshirish, aniq maqsadga erishish yo‘lida muayyan metod, usul va vositalar tizimini ishlab chiqish, ulardan samarali, unumli foydalanish hamda ta’lim jarayonini yuqori darajada boshqarishni ifodalaydi.
O‘qituvchining samarali faoliyat ko‘rsatishga undovchi darsning metodik ishlanmasidan farqli o‘laroq, ta’lim texnologiyasi o‘quvchilar faoliyatiga nisabatan yo‘naltirilgan bo‘lib, u o‘quvchilarning shaxsiy hamda o‘qituvchi bilan birgalikdagi faoliyatlarini inobatga olgan holda, o‘quv materiallarini mustaqil o‘zlashtirishlari uchun zarur shart-sharoitlarni yaratishga xizmat qiladi.
Pedagogik texnologiyaning markaziy muammosi – o‘quvchi shaxsini rivojlantirish orqali ta’lim maqsadiga erishishni ta’minlashdan iborat.
Xalq xo‘jaligining moddiy ishlab chiqarishga asoslangan sohalarida qo‘llanilayotgan texnologiyalar mohiyatini o‘rganish hamda muammo doirasida nashr etilgan risolalar mazmuni bilan tanishish «pedagogik texnologiya» ta’lim-tarbiya faoliyatining yaxlit jarayoni to‘g‘risidagi fan ekanligini e’tirof etish imkonini berdi. Pedagogik texnologiyaning quyidagi tarkibiy unsurlari uning asosini belgilashga xizmat qiladi (1-shakl):
«Aqliy hujum» metodi
Maqsad: Aqliy hujum muammolarni hal qilishda keng qo‘llaniladigan anchagina mashhur metoddir. U qatnashuvchilarni o‘z tasavvurlari va ijodlaridan foydalanishga undaydi. U berilgan harqanday muammoga ko‘psonli еchimlar topishda yordam beradi. (Bunday vaziyatda men nima qilishim kerak?). Aqliy hujum metodi tanlab olingan mavzu doirasida ma’lum g‘oyalarni aniqlash, ayni vaqtda ularga muqobil bo‘lgan g‘oyalarni tanlash uchun sharoit yaratadi.
Aqliy hujumni o‘tkazish qoidalari
O‘ylash jarayonida hech qanday baholashlarga yo‘l qo‘yilmaydi. Agar o‘ylash jarayonida g‘oyalar baholansa, qatnashuvchilar e’tiborlarini o‘z fikr va g‘oyalarini himoya qilishga qaratib, ularning yangilari va yaxshilari ustida boshqotirmay qo‘yadilar. Baholash qoida istisno qilinishi kerak.
Hammani o‘ta xilma-xil kutilmagan g‘oyalar doirasini o‘ylashga undash kerak. Haqiqatan ham, aqliy hujumda kutilmagan g‘oyalar yuzaga kelmas ekan, ayrim qatnashuvchilar o‘z shaxsiy fikrlarini qayta ko‘rib chiqishlari aniq bo‘lib qoladi. Ular o‘z g‘oyalarini taqdim etishdan oldin o‘z g‘oyalarining kulgiga sabab bo‘lishidan cho‘chib uzoq o‘ylaydilar.
G‘oyalar miqdori rag‘batlantiriladi. Miqdor deyarli doim oo‘sib sifatga aylanadi. Tezkor izchillikda katta miqdorda g‘oyalar paydo bo‘lganda, odatda baholash istisno qilinadi. Qatnashchilar o‘z tasavvurlarini keng aytirishda erkindirlar, buning natijasida yaxshi g‘oyalar yuzaga keladi.
Har bir kishi o‘zgalar g‘oyasiga asoslanishi va ularni o‘zgartirishi mumkin. Oldin taklif etilgan g‘oyalarni biriktirish va o‘zgartirish yaxshiroq g‘oyalarni keltirib chiqaradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |