Mavzu. Jismoniy tarbiya nazariyasi va uslubiyatining asosiy atama va tushunchalari

Yo’llanma beruvchi mashqlar tizimi o’qitish uchun mo’ljallangan faoliyat taxlili natijasida uni tarkibiy qismlarga bo’lish va ularga nisbatan javob beradigan darajadagi elementlar, ularni ajratib, o’qitishda qo’llashni taqazo etadi. Yo’llanma beruvchi mashqlar bir butun shaklda va o’quvchilar kuchiga yarasha bo’lishi kerak.harakat faoliyatini bo’laklarga bo’lishning xarakteri, yo’llanma beruvchi mashqlarning soni, ularning navbati - o’qitishning individual sharoitiga qarab qo’llash uchun o’qituvchi tomondan tanlanadi. Har bir yo’llanma berish mashqini qo’llash, uning davomiyligi (uzunligi), moxiyati, qiyinligi va ahamiyatini e’tiborga olishda, o’quvchilar tayyorgarligiga qaraladi.

Yo’llanma beruvchi mashqlarni shartli ravishda ikki xil ko’rinishda tasavvur qilish mumkin:

1) bir butunharakatdan ajratilgan qismlar yoki butunharakat, lekin ulardan detallarni ajratib olingani bilan, faoliyatning qismihyech qanday qo’shimchasiz sofholda, qismlarga bo’lib o’zlashtirilayotganharakat faoliyati texnikasini ajratilganholdagi ko’rinishi tarzida;

2) yo’llanma beruvchi mashqning ko’rinishi o’zlashtirilayotgan faoliyatning belgilangan strukturasini tuzish uchun qo’llanilishi mumkin bo’lgan shaklidagi ko’rinishda.

Qismlarga bo’lib o’zlashtirishharakat faoliyatini o’zlashtirish jarayonini yengillashtiradi va pedagogik afzallikka ega. O’quvchi mo’ljallangan maqsadga astasekinlik bilan, shaxsiy tajribalarni to’plash orqali keladi va ulardan zarur bo’lganharakat faoliyati shakllanadi. Butunharakat aktidagihar qaysi detalning rolini tushunganholda diqqat bir joyga to’planadi,har bir daqiqa esda qoladi –bularninghammasi ayrim bo’laklarni puxta o’zlashtirishga sabab bo’ladi, faoliyatni to’la egallash yengil sharoitda o’tadi, ta’limning – o’qitishning vaqti qisqaradi. Ayrimhollarda uslubning samaradorligi, eng avvalo, mashqning sifatiga bog’liq bo’ladi, vaharakat madaniyatining oshishi bilan ko’zga tashlanadi. Yo’llanma beruvchi mashqlarning ko’pligini darslarni nisbatan turli tuman bo’lishi, ta’lim jarayoni qiziqarli o’tishiga sabab bo’ladi.

Harakat malakalarini qismlarga ajratish orqali to’plangan boyharakat zaxirasi vazifalarini muvaffaqiyatlihal qilishga yordam beradi va shug’ullanuvchilarharakat tajribasini yanada oshiradi.