Мавзу: ив-группа бош группачасига умумий характеристика

Aqliy xujum savollari:

1. 
   Rux gruppachasi elementlariga qaysi elementlar kiradi?
   
2. 
   II gruppaning asosiy gruppasiga nisbatan qg’shimcha gruppa aktiv emasligiga sabab nima?
   
3. 
   Rux qaerda uchraydi?
   
4. 
   Rux changi qanday hosil bo’ladi?
   

Kadmiy – tartib nomeri48, atom og’irligi 112,4, barqaror izotoplari ¹⁰⁶Cd, ¹⁰⁸Cd, ¹¹⁰Cd, ¹¹¹Cd, ¹¹²Cd, ¹¹³Cd, ¹¹⁴Cd, ¹¹⁶Cd Cdni bir necha sun’iy izotoplari olgan. Kadmiyni 1817 yilda F. Shtroliyer rux karbonat tarbidan topgan ohirlik jihatidan yer qobig’ining 5∙10^-5 % ni tashkil kiladi. Rux rudalari tarkibida CdCO₃ holida 1% gacha uchraydi. Texnikada kadmiy rux bilan olinadi, toza kadmiy olish uchun xonani kadmiy vakuumda yoki vodorod oqimida bug’latiriladi. Yog’ud elektroliz qilinadi.

Karmiy yumshoq yaltiroq oq metall, geksaganal shaklda kristallanadi, 320⁰da suyuqlanadi va 765⁰ da qaynaydi. Kadmiy d element, u tipik metall, hamma vaqt 2 valentli bo’ladi. suyultirilgan kislotalar bilan reaktsiyasi natijasida vodorod ajralib chiqadi. Havoda oksidlanada, cho’g’lantirilganda qo’ng’ir tusli kadmiy oksidi hosil bo’ladi. gologenlar bilan birikib, galogenidlar hosil qiladi.

CdH₂ – kadmiy yodidga LiAlH₄ ta’sir ettirilib g’osil qilinadi. U o’z xossalari bilan AlH₃ga o’xshaydi.

Kadmiyni 2 ta kislorodli birikmasi ma’lum bo’lib, bulardan faqat CdO amalda ko’proq ishlatiladi.

Cd(OH)₂ – kadmiy tuzlariga ishqor ta’sir ettirilganda oq kristallik cho’kma holida hosil bo’ladi. U 300⁰da o’zidan suvni chiqarib CdOga aylanadi. Kadmiy gidroksid NH₄ gidroksidda eriydi. Cd(OH)₂+4NH_3[Cd(NH₃)₄](OH)₂