Мавзу: Инвестицияларни молиялаштиришнинг лизинг механизми Маърузачи: Ш. Асамходжаева Reja

Кредит ҳамда лизинг муносабатларининг асосини инвестициялаш учун ресурсларни қарзга олиш ташкил этади. Шу билан бирга, кредит муносабатлари билан лизинг муносабатлари ўртасида муайян алоқалар ҳам, муайян тафовутлар ҳам мавжуд.

• Кредит ҳамда лизинг муносабатларининг асосини инвестициялаш учун ресурсларни қарзга олиш ташкил этади. Шу билан бирга, кредит муносабатлари билан лизинг муносабатлари ўртасида муайян алоқалар ҳам, муайян тафовутлар ҳам мавжуд.

Lizingning bank kreditidan farqi:

• mulkchilik huquqining egalik qilish va foydalanish huquqidan ajratilishi bank kreditining lizing kreditidan eng asosiy farqidir;
• uzoq muddatli bank krediti berilganida kreditdan foydalanganlik uchun foizlar to’lash soliq to’langanidan keyin foyda hisobidan amalga oshirilsa, lizing berilganida bu to’lovlar boshqa to’lov bilan birga mahsulot tannarxiga kiritiladi, bu esa foyda solig’i bo’yicha tegishli soliqqa tortish bazasini kamaytiradi;
• agar bank krediti moliyalashtirishning qo’shimcha manbai tarzida namayon bo’lsa, lizing krediti qoida tariqasida bitimni 100% moliyalashtirishni ta’minlaydi;
• kredit ta’minoti bo’lib, bank kreditida mol-mulkni garovga qo’yish, bank kafolati, ipoteka, kafillik, sug’urta va boshqalar bo’lsa, lizing kreditida asosan lizing ob’ektining o’zi bo’ladi.

Курсаткичлар	Муносабат турлари
	КРЕДИТ	ЛИЗИНГ
Объектга мулкчилик ќуқуқи	Мулкчилик ҳуқуқи қарз олувчига берилади. Эгалик қилиш, фойдаланиш ва тасарруф этиш ҳуқуқи қарз олувчига тегишлидир.	Объектни мулк қилиб олиш опциони мулк ҳуқуқини топшириш эмас. Эгадик қилиш ва фойдаланиш ҳуқуқи мулкчилик ҳуқуқидан ажратилади.
Сотувчи билан муносабатларда харидор ҳисобланади	Барча ҳолатларда қарз олувчи ёки унинг вакили	Лизинг олувчи агар сотувчини узи танласа, у харидорга тенглаштирилади. Акс ҳолда мулкни кейинчалик ижарага топшириш мақсадини кузлайдиган лизинг берувчи харидор ҳисобланади.
Кредитнинг таъминоти	Молмулкни гаровга қуйиш, банк кафолати, ипотека, кафиллик ва б.қ	Асосан лизинг объекти
Лизинг объектига чиқимлар таснифи	Кредит ҳисобидан инвестициялаш	Лизинг туловлари: кредит учун ҳақ, амортизнция ажратмалари, воситачилик ҳақи, қушимча хизматлар учун хақ, ҚҚС, суғурта туловлари.
Кредит бериш ва узиш шакли	Валюта пул	Тулаш товар шаклида, узиш валюта-пул, компенсация ва аралаш шаклларда
Савдо ва кредит битимининг узаро алоқаси	Кредит битишуви шартлари олди-сотди далолатномасида курсатилади.	Ҳамиша мулкни харид қилишдан бошланмайди ва ҳамиша сотиш билан ниҳоятланмайди.
Кредитни узиш манбалари	Қарз олувчининг фойдаси ҳисобидан	Ишлаб чиқариладиган маҳсулот таннархига қушиладиган амортизация ва бошқа ажратмалар ҳисобидан.
Қушилган қиймат солиғига тортиш	Солинмайди	Солинади
Кредит муносабати қатнашчилари	Кредит берувчи ва қарз олувчи	Лизинг берувчи, лизинг олувчи ва лизинг объектини ишлаб чиқарувчи