Мавзу: Илк ўзбек алифбосининг вужудга келиши

NAZORAT SAVOLLARI:
1. Jadid ma’rifatparvarlaridan kimlar o‘z asarlarida tinish belgilari haqida ma’lumot bergan?
2. Punktuatsiya bo‘yicha ilmiy tadqiqot olib borgan hozirgi o‘zbek tilshunoslaridan kimlarni bilasiz?
«Hozirgi o‘zbek adabiy tili» kursining qaysi bo‘limida tinish belgilarining qo‘llanish qoidalari o‘rganiladi?
2. Vergul va nuqtali vergul qaysi holatlarda qo‘yiladi?
3. Gapda tire qaysi holatlarda qo‘yiladi?
4. Qaysi holatlarda tinish belgilari qo‘sha qo‘llanadi?
5. Qaysi tilshunos olimlar o‘zbek punktuatsiyasining shakllanishiga hissa qo‘shdilar?
6. Gapda qanday holatlarda qavs ichida so‘roq belgisi (?) qo‘yiladi?
7. Qo‘shtirnoq belgisi qaysi holatlarda qo‘yiladi?
8. Gapda qanday holatlarda ko‘p nuqta qo‘yiladi?
9. Qavs qaysi o‘rinlarda qo‘yiladi?
10. Gapda qanday holatlarda qavs ichida undov belgisi (!) qo‘yiladi?

AMALIY MASHG‘ULOTLAR MATNI

1-МAVZU:
ARAB GRAFIKASIDAGI O‘ZBEK YOZUVINI ISLOH QILISH MUNOSABATI BILAN BO‘LIB O‘TGAN ALIFBO-IMLO BAHSLARIGA OID MATERIALLAR USTIDA ISHLASH


Amaliy mashg‘ulot mazmuni: O‘rganilayotgan davr alifbo-imlo bahslariga oid materiallar mazmunini o‘rganish, buning yuzasidan topshiriqlarni bajarish. “Chig‘atoy gurungi”ning unli tovushlar uchun belgilagan harflarni ajratish, ularning imlo qoidalaridagi yangiliklarni aniqlash.
Mashg‘ulot rejasi:
1. Mavzuga doir nazariy bilimlarni tekshirish.
2. Amaliy mashg‘ulot topshirig‘ini bajarish.
3. Amaliy mashg‘ulot topshirig‘ini tekshirish va baholash.
1. MAVZUGA DOIR NAZARIY BILIMLARNI TEKSHIRISH UCHUN NAZORAT SAVOLLARI:

1. 
   “Chig‘atoy gurungi” tashkiloti haqida ma’lumot bering.
   
2. 
   “Chig‘atoy gurungi”ning alifbo va imlo islohotlari nimalardan iborat?
   
3. 
   Yangi imlochilar taklif etgan o‘zbek alifbosida nechta unli va undosh harf bor?
   
4. 
   Eski va oʻrta imlochilar nega yangi imloga qarshi bo‘ldilar?
   
5. 
   O‘tgan asrning 20-yillari boshida alifbo va imloga doir o‘tkazilgan qurultoy va konferensiyalar haqida ma’lumot bering.
   
6. 
   Jadid ziyolilari nega arab yozuvi asosidagi alifbo va imloning islohi uchun kurashdilar? Bu sohada qanday natijalarga erishildi?
   
7. 
   Milliy ziyolilar arab yozuvining islohi masalasida nega birlikka erisha olmadilar?
   
8. 
   Bu davrda alifbo va imloning islohi bilan jiddiy shug‘ullangan qaysi jadid ma’rifatparvarlarini bilasiz? Ularning amalga oshirgan ishlarini aytib bering.
   
9. 
   Bu davrda qaysi mualliflarning o‘zbek alifbosi va imlosiga doir qo‘llanma yoki darsliklari mavjud?
   
10. 
    Turkiston o‘lkasida alifbo va imlo islohoti zaruriyatini keltirib chiqargan omillar nimalardan iborat?
    
11. 
    O‘tgan asrning 20-yillar boshida yozma nutqda qanday tinish belgilari ishlatilgan?
    
12. 
    “Eski imlochilar”, “o‘rta imlochilar” va “yangi imlochilar” tushunchalarini izohlang.