Mavzu: ijtimoiy-iqtisodiy ehtiyojlar va ularning turlari

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
DENOV TADBIRKORLIK VA PEDAGOGIKA INSTITUTI

“TADBIRKORLIK VA BOSHQARUV” FAKULTETI

“RAQAMLI IQTISODIYOT” KAFEDRASI
“IQTISODIYOT NAZARIYASI” FANIDAN


K U R S I S H I

MAVZU: IJTIMOIY-IQTISODIY EHTIYOJLAR VA ULARNING TURLARI

Guruh: 8BH-2020
Bajardi: Ergashev Og’abek
Ilmiy rahbar: Sh.J.Borotov


Himoya natijasi: «____» baho. «____» _________ 2021 yil
DENOV 2021

MUNDARIJA

KIRISH………………………………………….……………………..……...4
Ijtimoiy - iqtisodiy ehtiyojlarning mazmuni va shakllari ……………….……..6
Ehtiyojlarning turlari va tarkibi, ularning qondirilish darajasi …………..…15
Ijtimoiy ehtiyojlarni o'rganish va tavsiflash ……………….………..........21
Iqtisodiy ehtiyojlar va foydalar tushunchasi…………………………… …..32
XULOSA…………………………………………………………………...…40
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR………………………………………41

Mavzu: Ijtimoiy-iqtisodiy ehtiyojlar va ularning turlari
Reja:
I Kirish
II Asosiy qism
1. Ijtimoiy-iqtisodiy ehtiyojlarning mazmuni va shakllari
2.Ehtiyojlarning turlari va tarkibi, ularning qondirilish darajasi
3.Ijtimoiy ehtiyojlarni o’rganish va tavsiflash
4.Iqtisodiy ehtiyojlar va foydalar tushunchasi
III Xulosa
Ijtimoiy iqtisodiy ehtiyojlarning hayotimizdagi o’rni va roli

KIRISH
Mavzuning dolzarbligi . Ijtimoiy-iqtisodiy ehtiyojlar – bu jamiyat a’zolarining yashashi va kamol topishi uchun kerakli hayotiy vositalarga ishlab chiqaruvchilarning iqtisodiy resurslarga bo‘lgan zaruriyatidir. Кishilar uchun zarur bo‘lgan iqtisodiy ne’matlarni ishlab chiqarishda korxonalar hamda ularning ijtimoiy ehtiyojlarini qondirishda davlat ham qatnashishi sababli jamiyat ehtiyojlari quyidagi shakllarda namoyon bo‘ladi: Alohida kishilar yoki jamiyat a’zolari ehtiyojlari(Iste’mol tovarlari, xizmatlar, yashash va turmush kechirish vositalariga bo‘lgan ehtiyojlar)
Кorxona (firma)lar ehtiyoj(Iqtisodiy resurslar va ishlab chiqarishning boshqa shart- sharoitlariga bo‘lgan ehtiyojlar)
Davlat ehtiyojlari(Iqtisodiy resurslarga, iste’mol tovarlari va xizmatlarga bo‘lgan eh tiyojlar)
Ehtiyojlar iqtisodiy mazmuniga ko‘ra, ishlab chiqarish va iste’mol ehtiyojlariga, qondirilishining dolzarbligiga ko‘ra birlamchi va ikkilamchi ehtiyojlarga ajratib o‘rganiladi.
Jamiyat ehtiyojlarining barcha tarkibiy qismlariga xos bo‘lgan umumiy xususiyat ularning cheksiz va chegarasizligidir.
Jamiyat ehtiyojlari darajasiga ta’sir ko‘rsatuvchi omillar-mamlakatlarning iqtisodiy taraqqiyot darajasi,jamiyatdagi mavjud ijtimoiy-iqtisodiy tizim,tabiiy-geografik va iqlim sharoitlari,tarixiy, milliy an’analar va urf-odatlar,a holi sonining o‘sishi va uning ijtimoiy tarkibining o‘zgarishi,hududiy, milliy va xalqaro iqtisodiy munosabatlarning rivojlanish darajasi,xalqaro aloqa va kommunikatsiya tizimlarining rivojlanish holati kabi omilardir
Ehtiyojlarning yuksalib borishini taqozo qiluvchi omillar-aholining tabiiy o‘sishi. Buning natijasida ehtiyojlar miqdoran ortib boradi,fan-texnika taraqqiyoti va reklama. Uning ta’sirida kishilarda yangi tovarlar vujudga keladigan ehtiyojlar takomillashib boradi.
Ehtiyojlarning yuksalib borishi qonuni ishlab chiqarish bilan ehtiyojlar o‘rtasidagi o‘zaro va uzviy bogliqlikni aks ettiradi. Ishlab chiqarish ehtiyojlarni qondirishga qaratiladi, o‘z navbatida uning rivojlanishi yangi ehtiyojlarni vujudga keltiradi. Fanning maqsadi Iqtisodiyot nazariyasi iqtisodiy resurslar cheklangan sharoitda jamiyatning cheksiz ehtiyojlarini qondirish maqsadida moddiy ne’matlarni (va xizmatlarni) ishlab chiqarish, taqsimlash, ayriboshlash va iste’mol qilish jarayonida vujudga keladigan iqtisodiy munosabatlarni, ijtimoiy xo‘jalikni samarali yuritish qonun-qoidalari, kishilarning iqtisodiy xatti- harakatini o‘rganadi.Iqtisodiy munosabatlar –bu iqtisodiy ne’mat va boyliklarni takror ishlab chiqarish jarayonida kishilar o‘rtasida vujudga keladigan muno- sabatlardir. Iqtisodiy munosabatlar- ning aniq namoyon bo‘lish shakllari:Iqtisodiy hodisalar-ishsizlik,krizis, inflatsiya, bandlik va hokazolar; Iqtisodiy jarayonlar: ishlab chiqarish, xizmat ko‘r- satish, taqsimlash, ayirboshlash, iste’mol va h.k.
Cheklangan iqtisodiy resurslardan foydalanishning muqobil variantlaridan eng samaralisini topish orqali jamiyatning cheksiz ehtiyojlarini to‘laroq qondirib borishning nazariy va amaliy muammolarini tadqiq qilishdan iborat.