Мавзу: Хотира

Мавзу: Хотира

• Xotira haqqida tushuncha
• Xotiraning nerv-fiziologik asoslari
• Xotira turlari
• Xotira jarayonlari
• Xotiradagi individual farqlar

Individning o’z hayotiy tajribasini esida olib qolishi, esda saqlab turishi va keyinchalik esga tushirishi XOTIRA deb ataladi.
Xotira sohasida quyidagi asosiy jarayonlar farqlanadi
esda olib qolish
esda saqlash
esga tushirish
unutish

Xotiraning nerv-fiziologik asoslari

• Esda olib qolish nerv tizimining egiluvchan, ya'ni o’zgaruvchanlik, qo’zqatuvchilar ta'sirida o’zida go’yo bir iz qoldirish, saqlash imkoniyati tufayli yuzaga keladi. Har qanday insonning miyasi egiluvchanlik xususiyatiga ega bo’lib, uning darajasi har xil bo’ladi
• Miya egiluvchanligi vaqtincha pasayishi, xotira samarasining susayishi, ba'zi paytda odamning toliqishiga sabab bo’ladi. Dam olgandan keyin yana tiklanadi. Odatda miya egiluvchanligi yosh o’tishi bilan susayadi.

XOTIRA TURLARI
1. Ko’proq faoliyatda ko’rinadigan psixik aktivlik xarakteriga ko’ra
2. Faoliyat maqsadi xarakteriga ko’ra
3. Materialni qancha esda olib qolish va esda saqlash muddatiga qarab
Ko’proq faoliyatda ko’rinadigan psixik aktivlik xarakteriga ko’ra
Harakat
Emotsio-nal (hissiy)
Obrazli
SO’Z-mantiq
Faoliyat maqsadi xarakteriga ko’ra
ixtiyoriy
ixtiyorsiz

HARAKAT XOTIRASI

• HARAKAT XOTIRASI - turli xil harakatlami va ulaming tizimlarini esga olish, esda saqiash va qayta esga tushirishdan iborat.

EMOSIONAL (hissiy) XOTIRA

• emosional (hissiy) xotira biz boshimizdan kechirgan va xotiramizda saqlab qolgan hissiyotlar yo harakatga undovchi yoki o'tmishda salbiy kechinmalarga ega bo’igan harakatlardan saqlab qoluvchi signal sifatida nomoyon bo'ladi.

OBRAZLI XOTIRA

• tasavvurlar, tabiat va hayot manzaralari, shuning bilan birga, tovushlar, hidlar, ta'mlar bilan bog'liq xotiradir. Xotiraning bu turi KO'RISh, ESHITLSH, TUYISH, HID BILISH vaTA'M xotiralaridan iborat bo'ladi. Xotiraning bu turlari turli odamlarda turlicha rivojlangan bo'lib, ko'pchilikda ko'rish va eshitish etakchi rol o'ynaydi.
• Ba'zan EYDETIK deb xotira turiga ega odamlar ham uchrab turadi