Мавзу: Хотира

SO'Z-MANTIQIY XOTIRA

• SO'Z va jumlalar mazmuni bizning fikrlarimiz tashkil qiladi.
• SO'Z-mantiq xotirada ikkinchi signallar tizimi asosiy rol o'ynaydi. Bu xotira turi insongagina xos xotira turidir. Xotiraning bu turi ijtimoiy tajribani o'rganishda, uni keyingi avlodga uzatishda - bilimlarni o'zlashtirishda, tarbiya jarayonida hal qiluvchi o'ringa ega.

IXTIYORSIZ XOTIRA

• Foliyat maqsqdiga kora xotiraning ixtiyoriy va ixtiyorsiz turlari farqlanadi. Muayyan maqsadsiz biron bir narsani esda olib qolish va eslash, ixtiyorsiz esda olib qolish, ixtiyorsiz ravishda qayta esga tushirish IXTIYORSIZ XOTIRA deyiladi.

IXTIYORIY XOTIRA

• Biz o'z oldimizga biron maqsad qo'yib esda olib qolganimizda IXTIYORIY XOTIRA haqida gap boradi. Ixtiyoriy ravishda esda olib qolish va esga tushurish jarayonlarida maxsus mnemik ("mneme" lotincha SO'Z bo'lib xotira degan ma'noni anglatadi) harakatlar tarzida amalga oshiriladi

Xotira
Qisqa muddatli
Uzoq muddatli
Operativ
Qayta esga tushurish
Xotirlash
Tanish
Unutish
Butunlay
Qisman
Vaqtinchalik
XOTIRAGA OID ATAMALAR
MNEMA
MNEMOMETR
MNEMONIKA

Amneziya (lot. A - inkor etish, mnesus - xotira) - miyaning turli qismlarining jarohatlanishi natijasida xotiraning yo’qolish holati

Assosiasiya (lot. associatio - birlashtirmok) - psixik hodisalar orasidagi o’zaro bog’lanish, u ma'lum qonunlar bo’yicha tarkib topadi

Mantiqiy xotira - xotira turlaridan, materialni ma'no tomondan o’zaro bog’langan holda tushunib esda qoldirishga asoslanadi

Mexanik xotira (yunon. Mechane - qurol, mashina) - materialning ma'nosiga tushunmagai holda takrorlashdan iborat xotira

Paramneziya (yunon. rara - oldida, yonida mnosis - eslash) - sodir bo’layotgan voqealarning qachonlardir boshdan kechirilgandek bo’lib tuyulishidan iborat xotira kasalligi

Reminissensiya (lot. reminiscentia - eslamoq) - avval unutilgan deb hisoblangan materiallarning keyinchalik esga tushishidan iborat xotira jarayoni, ya'ni vaqtinchalik unutish holati