Reja Xotiraning ta'rifi 2 Xotira turlari Xotiraning individual xususiyatlari Xotiraning buzilishi Xulosa Foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati Xotirani tushunish

Reja
1. Xotiraning ta'rifi
2 Xotira turlari
3. Xotiraning individual xususiyatlari
4. Xotiraning buzilishi
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati


1. Xotirani tushunish
Insonning atrofidagi dunyo haqida olgan barcha taassurotlari ma'lum bir iz qoldiradi, saqlanadi, mustahkamlanadi va agar kerak bo'lsa, takrorlanadi.
"Xotirasiz, - deb yozgan edi Rubinshteyn, - biz bir lahzaga mavjud bo'lar edik. Bizning o'tmishimiz kelajak uchun o'lik bo'lar edi. Hozirgi zamon o'tib ketar ekan, o'tmishga qaytarilmas tarzda yo'qolib ketadi."
Xotirani hayot tajribasini qabul qilish, saqlash va takrorlash qobiliyati sifatida aniqlash mumkin. Xulq-atvorning turli xil instinktlari, tug'ma va orttirilgan mexanizmlari shaxsiy hayot tajribasi jarayonida muhrlangan, meros qilib olingan yoki orttirilgan narsadir. Bunday tajribani doimiy ravishda yangilab turmasa, uni mos sharoitlarda ko'paytirmasa, tirik organizmlar hozirgi tez o'zgaruvchan hayot hodisalariga moslasha olmaydi. U bilan nima sodir bo'lganini eslamasdan, tana shunchaki yaxshilana olmadi, chunki u olgan narsa bilan taqqoslanadigan narsa yo'q va u qaytarib bo'lmaydigan darajada yo'qoladi.
Barcha tirik mavjudotlar xotiraga ega, lekin u odamlarda o'z rivojlanishining eng yuqori darajasiga etgan. Insonda mavjud bo'lgan bunday mnemonik qobiliyat va imkoniyatlar dunyodagi hech bir tirik mavjudotda mavjud emas.
Aniqroq va qat'iyroq aytganda, inson xotirasini o'z funktsiyalarini bajaradigan, uning uchun asosiy bo'lgan ma'lumotlarni eslash, saqlash va ko'paytirishni amalga oshiradigan psixofiziologik va madaniy jarayonlar deb ta'riflash mumkin. Bu funktsiyalar faqat tuzilishi, dastlabki ma'lumotlari va natijalari bilan emas, balki turli odamlarda turlicha rivojlanganligi bilan ham farqlanadi. Shunday odamlar borki, masalan, zo'rg'a eslay oladilar, lekin ular yaxshi ko'paytiradilar va yodlangan ma'lumotlarni uzoq vaqt davomida xotirada saqlaydilar. Bular uzoq muddatli xotirasi rivojlangan shaxslardir. Shunday odamlar borki, aksincha, tezda eslab qoladilar, lekin bir vaqtlar eslaganlarini tezda unutadilar. Ularda qisqa muddatli va operativ xotira turlari ancha rivojlangan.
Shuning uchun psixologiyada xotira umumiy va maxsus qobiliyatlarning tarkibiy qismi sifatida qaraladi. Da omil tahlili ko'plab kognitiv funktsiyalarga ega bo'lib, u asosiy aqliy qobiliyat sifatida ajralib turadi. Xotira intellekt tuzilishining bir qismidir. Xotira ham umumiy o'rganish va o'rganish qobiliyatiga kiradi, u bilim va "intellektual ko'nikmalar" fondini to'plashning zaruriy shartidir. Eshitish tasvirlari va ularning ishlashi maxsus musiqiy qobiliyatlarning muhim eslatmasi bo'lib, matematik xotira matematik qobiliyatlar tarkibiga kiradi. Xotira insonning ruhiy hayotining eng muhim belgilovchi xususiyatidir. Xotiraning rolini "o'tmishda bo'lgan" narsani bosib chiqarish bilan kamaytirib bo'lmaydi. Xotira jarayonlaridan tashqarida hech qanday haqiqiy harakatni tasavvur qilib bo'lmaydi, chunki har qanday, hatto eng elementar, psixologik harakatning oqimi keyingisi bilan bog'lanish uchun uning har bir berilgan elementini ushlab turishni talab qiladi. Bunday uyg'unlik imkoniyati bo'lmasa, rivojlanish mumkin emas: "odam yangi tug'ilgan chaqaloq holatida abadiy qoladi". Bo'lish eng muhim xususiyat barcha psixologik jarayonlarning xotirasi inson shaxsiyatining birligi va yaxlitligini ta'minlaydi.