Mavzu: Haroratni òzgarshi sababli òlchash asbobda kelib chiqadigan xatolikni aniqlash Reja

Misol: 
2.1. Qaysi harorat diapazoni uchun xalqaro amaliy harorat shkalasi 1968 (MPTSH-68) 
joriy etiladi? 
Echim: 
O2.1. Gost 8.157-75 ga ko‘ra [8] MPTSH-68 temperaturani 
13,81 dan 6300 K gacha oraliqda o‘1chashni ta'min1aydi. Boshqa temperatura 
diapazonlari uchun boshqa temperatura shkalalari o‘rnatilib, ular 0,01 dan 100000 
K chegarada bir xil o‘lchashni amalga oshirish uchun mo‘1ja1langan. 
Turli amoliy temperatura shkalalari turli metodlar bilan realizatsiya qilindi. 
Mavzuga doir masala va mashqlar: 
2 2. 
MPTSH-68 ning amaliy ishga kiritish qanday amalga oshiriladi? 
2.3. 
Simobning qaynash darajasi + 356,6° S bo‘lgan holda +500° S haroratni 
simobli shisha termometr bilan o‘1chash mumkinmi? Qanday qilib simobli 
termometrlarning o‘1chovini yuqori chegarasini ko‘tarish mumkin? 
2.6. 
Manometrik simobli termometrning ko‘rsatmalari o‘zgarishini aniqlang, 
agarda graduirovka paytida termoballon va ko‘rsatuvchi asbob bir sathda turgan 
bo‘lib, real sharoitda esa — ko‘rsatuvchi asbob termoballondan 7,37 m baland 
joylashgan bo‘1sa, termometr shkalasi 0-500
0
S. Xarorat 0 dan 500
0
S gacha 
o‘zgarganda sistemadagi bosim 4,47 dan 14,28 mPa gacha o‘zgaradi. Simobning 
zichligi r=13595 kg/m'. 
2.9. 
Harorat 0 dan 500
0
S ga o‘zgarganda sistemadagi bosim 100 kgs/sm
2
ga 
o‘zgarishi uchun O
O
S dagi manometrik gaz termometri sistemasida qanday 
bosh1ang‘ich bosim xosil qilinishi zarurligini aniqlang. Gaz kengayishining 
termik koeffitsienti § = 0,00366 K'
l
2.11.
TXK tipdagi termoelektrik termometrning termo e.yu.ki ishchi uchidagi 
harorat o‘zgargan, ammo ishchi uchi va erkin uchlarining haroratini farqi saqlanib 
qolganda o‘zgaradimi? Masalan, 
E 
(300, 50°S) va 
E 
(600, 350°S)? 
2.12.
2-1 suratida erkin uchlaridagi harorat 0’S ga teng bo‘lgan 
termoelektrik termometrning xarakteristikasi tasvirlangan. 
Agarda erkin uchlardagi harorat o‘zgarsa uning xarakteristikasi qanday 
o‘zgaradi?