Mavzu: Gazandagullilar qabilasi. Bajardi: Husinova n tekshirdi: Urganch 2021

Qo’llaniladigan qismi.Bargi. O’simlik gullaganda qo’lqob kiyib terib olinadi yoki yer ustki qismi o’rib olib quritiladi.
Kimyoviy tarkibi va ishlatilishi. bargi tarkibida 100-600mg %, vitamin C, K, B2 vitamin 14-30Mg% kartinoidlar pontaten kislatalar oshlovchi va boshqa moddalar bor

12-rasm. Gazanda-Urtica dioica L.
Dorivor preparatlari damala yig’ma joy. Qon oqishda sil kasalliklarida, o’pkadan, burundan qon ketganda to’xtativchi vosita sifatida surunkali yaralarda vitamin yetishmovchilik kasalliklarni-avitaminozlarni davolash uchun ishlatiladi. Bargi yana jigar kasallilarida qo’llaniladi o’t xaydovchi alloxol preparatlar tarkibiga kiradi.
O’simlik bargidan tayyorlangan damlama, qaynatma va barg kukuni xalq tabobabida ko’krak og’rig’I, nafas qisishi, diabet, istma va bod, kasalliklarni davolash uchun ishlatiladi. Yana soch to’kilishini to’xtatuvchi uchun gazanda barg damlamasi bilan bosh yuviladi.
Fikus (Ficus) turkumi. Turkum vakillari ko'pincha doimiy yashil daraxt, buta va epifitlardan iboraTut Turkumga 1000 ga yaqin tur kiradi. Ular asosan tropik mamlakatlarda tarqalgan. Yovvoyi holda O'rta Osiyoda, shu jumladan O'zbckistonda faqat bir turi — oddiy anjir(Ficus carica) o'sadi. Anjir sut shiraga boy, yirik buta yoki daraxt. Barglari yirik, panjasimon qirqilgan. Gullari bir jinsli. Changchi va urug'chi gullari ham ko'zachasimon yoki noksimon, uchi tcshikli to'pgulning cti ichida joylashgan. Changchisi gulqo'rg'on bo'lakchalariga tcng yoki 2—6 ta. Urug'chi gulqo'rg'oni 5 bo'lakchali. Mevasi ko'p sonli yong'oqchalardan iborat, scrct, shirin. O'zbckistonda anjir yovvoyi holda Surxondaryo viloyatidagi tog'larda o'sadi. Ikkinchi turi Ficus clastica bo'lib, u bizda manzarali o'simlik sifatida xonadonlarda o'stiriladi.
Anjir (Ficus carica L.)
Gazandao’tlar qabilasi Tutdoshlar (anjirgullilar) oilasiga mansub subtropik meva turi. Turkiya, Jazoir, Yevropaning janubida, AQShda katta may-donlarni egallaydi, Kavkaz, O‘rta Osiyo, Qrimda ham yetishtiriladi. Yovvoyi holda O‘rta dengiz bo‘yi, Kichik Osiyo, Eron, Shimoli-g‘arbiy Hindistonda o‘sadi. A. juda qadimdan madaniylashtirilgan o‘simlik hisoblanadi (Osiyoda 5 ming yildan, Yevropada kamida 2 ming yildan beri).