Mavzu: Bakteriyalar fiziologiyasi. Oziqlanish tipi va mexanizmi bo‘yicha tasnifi. Oziq muhitlar tasnifi Reja

Metabolitik jarayonda ikki xil almashinuv kuzatiladi:

• 
  1) plastik (konstruktiv);
  
• 
  a) anabolizm (energiya sarf boʼlishi bilan boradi);
  
• 
  b) katabolizim (energiya ajralishi bilan boradi);
  
• 
  2) energetik almashinuv (mezosomada nafas olishda kuzatiladi);
  
• 
  a) nafas olish;
  
• 
  b) bijgʼish.
  
• 
  Mikroorganizimlar uchun energiya manbasi yorugʼlik, kimyoviy va organik birikmalar hisoblanadi.
  
• 
  Kimyoviy energiya hamma tirik organizmlar uchun zarur. Аyniqsa prokariotlarning imkoniyati turli xil.
  
• 
  Hujayraning asosiy katabolik sistemasi: glikoliz, pentozofosfat yoʼli bilan oksidlanish, Entnera-Dudorova yoʼllari va trikarbon kislotali sikl.
  
• 
  Barcha katabolitik yoʼllar uchun umumiy boʼlib, substraktlarning oksidlanish jarayonini koʼp bosqichli boʼlishidir.
  
• 
  Baʼzi bosqichlarda, substrat oksidlanishi hujayra tоmonidan ishlatilishi mumkin boʼlgan shaklda energiya hosil boʼlishi bilan boradi.
  

Oziq muhitlar
Mikrobiologik amaliyotda bakteriya yoki boshqa mikroorganizmlarni laboratoriya va ishlab chiqarish sharoitida koʼpaytirish uchun qoʼllaniladigan, turli tarkibli murakkab yoki oddiy birikmalardan tarkib topgan muhitga oziqli muhit deb ataladi.
Oziq muhitlar tarkibida oddiy va murakkab birikmalar tutadi, shu birikmalarda bakteriyalar laboratoriya sharoitida ko‘paytirib olinadi.
Oziq muhitlar bakteriya uchun quyidagi talablarga javob berishi kerak:
1. Tarkibi (asosiy xususiyalaridan biri) - maʼlum mikroorganizmlarning ko‘payishi uchun barcha kerakli moddalar tutishi (azot va uglerodni universal manbasi oqsil gidrolizati, peptid va peptonlar, vitamin va mikroelementlarning manbasi o‘simlik, hayvon oqsillari) kerak;
2. Oziq moddalarni bakteriyalar oson o‘zlashtirishlari zarur;
3. Qulay namlik, yopishqoqlik va har bir bakteriyalarga hos pH ga ega bo‘lishi;