Mavzu: Badan harakatlarini rivojlantirishga yo’naltirilgan mashqlar: Reja

Qomatni tutish. Darsning boshlang‘ich harakatlari.
Oddiy klassik trenaj harakatlarida tana, oyoqlar, qо‘llar va boshni tо‘g‘ri tutish, harakatlarni muvofiqlashtirishning oddiy kо‘nikmalarini rivojlantirish boshlang‘ich harakatlarning asosiy vazifasi hisoblanadi.
G avda holati-gavda mustahkamligi mumtoz raqsning asosiy elementlaridan biridir. Oyoq uchi va yarim oyoq uchida turish, kichik va katta holatlarda sakragandan sо‘ng, ayniqsa, piruetlar va sakrab havoda aylanib tushishdagi holatdan chiqib ketmaslikni saqlab qolish о‘ta murakkabdir. Qomat mustahkamligiga о‘rganish, hamda qomat og‘irligi markazini bir yoki ikki oyoqga teng taqsimlay olish kо‘nikmasi mumtoz raqs ta’limining ilk bosqichlari bо‘lgan,tutqich oldidagi oyoq va qomatni tutishni rivojlantirish harakatlaridan boshlanadi. Qomat holati vertikal bо‘lishi, orqa va oldinga egilmagan, umurtqa pog‘ona bukilmagan, bel tekis, mushaklar tarang tortilgan bо‘lishi shart. Qomatning mustahkamligini tayanch va ishchi oyoqlar ochiqligi ham ta’minlaydi.
Tо‘g‘ri qо‘yilgan qomat barqarorlik (aplomb) garovidir.
Qomatni tutish dastlab tutqichni ikki qо‘l bilan ushlab turib harakat qilinadi, sо‘ng tutqich bir qо‘l bilan ushlanib va zal о‘rtasida ham bajariladi.
Qomatni tо‘g‘ri tutish nafaqat barqarorlikni ta’minlaydi, balki oyoqlarni qayriluvchanligini, qomatning klassik raqsda zarur bо‘lgan qomat ifodaviyligini ta’minlaydi.
Qomatni tо‘g‘ri tutishni boshlash uchun tutqichga qarab, unga biroz tirsakdan bukilgan qо‘l qо‘yib turiladi: qо‘llar kaflari qomat о‘rtasiga mos keluvchi qarshi tomon- tutqichga (uni changallamasdan) qо‘yib turiladi. Oyoqlar birinchi holatda. Tizzalar tarang turadi. Yelkalar erkin ochilgan va tushirilgan. Tos mushaklari qomat tо‘g‘ri, yengil va kо‘rimli bо‘lguniga qadar taranglashtiriladi. Ushbu holat musiqa oxirigacha saqlanadi.
Eslatma. Qomatning tikligi tos-bо‘ksa bо‘g‘imi erkinligini ta’minlaydi, bu bilan qayriluvchanlikni rivojlanishiga xizmat qiladi. Qomatni tik tutish odati ijrochi kо‘nikmasi, raqsdagi ijodiy intizomi shartlaridan biri bо‘lib qoladi.
Qomat tikligini oyoqning birinchi holatidan о‘rgana boshlanadi, sо‘ngra ikkinchi, uchinchi, tо‘rtinchi , va beshinchi holatlarga bajariladi.
Musiqa hajmi 4/4 va 3/4. Musiqa jо‘rligi ohista, bir ohangdan ikkinchisiga tо‘xtovsiz va silliq о‘tiladi. Holat sakkizdan о‘n oltinchi taktlar davomida saqlanadi.
Mumtoz raqs asosan qizdiruvchi mashqlardan boshlanadi. Qizdiruvchi mashqlarning vazifasi-tananing harakatlanuvchi a’zolarini ishlash holatiga tayyorlash, barcha muskullarni qizdirishdan iborat. Muayyan ketma-ketlikdagi mashqlarning mumtoz raqs trenajidan farqli o'laroq, zamonaviy-djaz raqs qizdiruvchi mashqlarining turli yo'llari mavjud: tayanch ushlagichda, o’rtada va porter.


Oyoq holatlari
Klassik raqsda oyoqlar holati beshta. Dastlab holat tuzilishi qayrilganlikka amal qilmay zal о‘rtasida о‘rganiladi. Oyoqlar qayrilganligi qomat tikligi bilan kiritiladi.
Eslatma. Oyoqlar holatini о‘rganishda quyidagilar zarur: Tik qomat, erkin ochilgan va tushirilgan yelka lar, oyoqlarning о‘ta tarangligi, kaftlarning poldagi tekis holati; bosh barmoqqa tayanish mumkin emas. Ikkinchi va tо‘rtinchi holatni о‘rganishda tana og‘irligi markazini har ikkala oyoqqa teng taqsimlash va yelka hamda bel tekisligini kuzatish lozim. Holatlarni tо‘g‘ri tuzish qayrilganlik garovi hisoblanadi.
Oyoqlar holati quyidagi tartibda о‘rganiladi: birinchi, ikkinchi, uchinchi, beshinchi va tо‘rtinchi. Tо‘rtinchi qiyinroq bо‘lgani uchun oxirida о‘tiladi.