Mavzu: aminokislotalar va oqsillar oqsillarga sifat reaksiyalar. Darsning maqsadi

1-tajriba. Glyukozani kumush oksidi bilan reaksiyasi.
Probirkaga 2 ml AgNO₃ ning 10 % li va 2 ml NH₄OH ning 5 % li eritmasi quyiladi. Hosil bo‘lgan aralashmaga 2 ml glyukozaning 5% li eritmasi qo‘shiladi va ohista qizdiriladi. Bunda probirka devorlarida “kumush ko‘zgu” paydo bo‘ladi.
Tegishli reaksiya tenglamasini yozing. Glyukozani yana qanday oksidlovchilar bilan oksidlash mumkin?
2-tajriba. Glyukozani Trommer reaktivi bilan reaksiyasi.
Probirkaga 2 ml glyukozaning 5% li eritmasi va 6 ml o‘yuvchi natriyning 10 % li eritmalari quyiladi. Hosil bo‘lgan aralashmaga bir necha ml suv (suyultirish uchun) va 2 ml mis sulfatning 2 % li eritmasi qo‘shiladi. Bunda misning glyukoza bilan kompleks birikmasini ko‘k rangli tiniq eritmasi hosil bo‘ladi. Probirkadagi eritmaning yuqori qismi ehtiyotlik bilan qaynaguncha qizdiriladi, lekin qaynatilmaydi. Reaksiya natijasida ko‘k rangli eritma qizg‘ish tusga kiradi. Eritmaning pastki qismi esa kontrol vazifasini bajaradi va uning rangi o‘zgarishsiz qolishi kerak.
Shunday reaksiyani maltoza, saxaroza va kraxmal bilan ham o‘tkazing. Ortiqcha mis tuzi reaksiyani to‘sadi, chunki mis (II) gidroksid qizdirilganda qora rangli mis (II) oksid hosil qiladi.
Tegishli reaksiya tenglamalarini yozing. Xuddi shunday reaksiyani yana qaysi monosaxaridlar bilan o‘tkazish mumkin?


3-tajriba. Feling reaktivi bilan reaksiya.
Feling reaktivining Trommer reaktividan afzalligi shundan iboratki, mo‘l miqdorda reaktiv olinganda mis (II) oksid shaklida cho‘kmaga tushmaydi.
1-2 ml glyukoza eritmasiga shuncha miqdor Feling suyuqligi qo‘shing va aralashmani qaynash boshlanguncha qizdiring. Bunda qizg‘ish rangli mis (I) oksid cho‘kmaga tushadi. Shunday reaksiyani maltoza, saxaroza va kraxmal bilan ham o‘tkazing.
Tegishli reaksiya tenglamasini yozing. Ushbu reaksiyani Trommer reaksiyasidan qanday farqi bor? Feling reaktivini galaktoza va mannoza bilan o‘zaro ta’siri reaksiya tenglamasini yozing.