Мавзу №1: Пульпитлар. Этиология,патогенез,таснифи. Ўткир ўчоқли пульпитнинг клиникаси, қиесий ташхиси

ЎТКИР ЎЧОҚЛИ ПУЛЬПИТНИ КЛИНИК КЕЧИШИ.

Бемор қисқа муддатли сабабсиз ўртача 7-10-30 дақиқагача давом этувчи оғриққа шикоят қилади, оғриқсиз муддат 4-5 соат, баъзи пайтларда 6-8 соат давом этади.
КИМЁВИЙ – спирт, эфир, формалинли таъсири натижасида, ҳароратли – чархлаш пайтида тиш қизиб кетганда пайдо бўлади. Уларни таъсири йуқолгандан сўнг ҳам бир мунча давом этади, тунда оғриқ кучаяди. Бемор оғриган тишни аниқ кўрсатади, умумий аҳволи ўзгармаган бўлади.
ОБЪЕКТИВ ХОЛАТ: сабабчи тишда чуқур кариоз кавак аниқланади, юмшаган дентин бор, пульпаднинг бўшлиғи берк. Зондлаганда кавак тубида оғриқ бир нуқтада кузатилади. Перкуссия манфий. Электроодонтодиагностика – пульпани электрсезувчанлиги бир мунча пасайган – 15-25 мка. Термадиагностика – иссиқ ва совуқ таъсиротларидан оғриқ пайдо бўлади, улар бартараф этилганда оғриқ давом этади.
ПАТОЛОГИК АНАТОМИЯ: яллиғланган ўчоқда пульпа шишган, қонга тўлган. Баъзи капиллярларда қон айланиши бузилган, уларни узилишлари ва майда қон қуйилган ўчоқлар кузатилади. Плазматик ҳужайраларни сони кўпайган. Фибробластларда протеин – оқсил хосил бўлиши пасайган. Нерв толаларида ўзгариш бор. Аксоплазмада матриксасида электрон ўтказувчанлиги баланд митохондриялар аниқланади. Қон томирларини ўтказувчанлиги баланд бўлгани учун экссудат ҳосил бўлади. Одонтобластлар қатламида дегенератив ўзгаришлар, атрофия ва қисман некроз кузатилади. Фақат пульпанинг илдиз қисмида коллаген толаларини нормал ҳолати ва фибробластларни нормал тузилиши кузатилади. Қиёсий ташхислаш чуқур кариес, ўткир диффуз Р, сурункали фиброз пульпит ва папиллит билан ўтқазилади.
Уткир учокли пульпитни киёсий ташхиси:
1.Уткир диффуз пульпит
2.Чукур кариес
3.Сурункали фиброз пульпит
4.Папиллит
1. Ўткир диффуз пульпит билан таққослаш:
а) Умумий ўхшаш белгилари:
САБАБСИЗ, ва хар хил совуқ ва иссиқ таъсиротлардан пайдо бўлувчи оғриқ.
ОБЪЕКТИВ ХОЛАТДА: Чуқур кариоз кавак чарихланади, зондланганда ўткир оғриқ пайдо бўлади.