Mavzu: 1-dars,,Materiklar va okeanlar tabiiy geografiyasi nimani o`rganadi?

9.Javob: Quyosh nuri va Yerdan qaytgan nur

10. Javob:atmosfera bosimi va havo massalariga bog‘liq.

11-mavzu:Tabiat komplekslari,ularning almashinishi va zonalligi.

1.Dunyo okeani atamasini rus olimi Y.U.Shakalskiy nechanchi yilda fanga kiritgan?

A) 1917 yil C)1966 yil

B) 1920 yil D) 1950 yil

2. Dunyo okeani yer sharining qancha maydonini egallaydi?

A) 510 mln C)361 mln

B) 600 mln D) 360 mln

3. Nechanchi asrdan boshlab maxsus dengiz tashkilotlari tuzilib,dunyo okeanini xalqaro hamkorlik asosida o‘rganish ishlari tashkil etildi?

A) 19 asr C)15 asr

B) 20 asr D) 12 asr

4. Mariana cho‘kmasini kim zabt etgan?

A) Jan Pikar C)J.Kuk

B) F.Magellan D) S.Makarov

5. Hamdo‘stlik bu qaysi okeanga tegishli dengiz?

A) Tinch okeani C) Hind okeani

B) Atlantika okeani D)Shimoliymuz okeani

6. O‘rta okean tog‘ tizmalarining umumiy uzunligi?

A) 60 ming km dan ortiq C)5 ming km dan ortiq

B) 70 ming km D) 100 ming km

7. Dunyo okeanida jami nechta dengiz bor?

A) 65 ta C) 68 ta

B) 55 ta D) 67 ta

8.Dunyo okeani tagi nimalardan tashkil topgan?

A) harakatdagi vulqonlardan C) muzliklardan

B) yirik litosfera plitalaridan D) okean osti tizmalaridan

9. Okean osti tizmalari quruqlikdagi tog‘ tizmalaridan nimasi bilan farqlanadi?

10.Harakatdagi vulqonlar mahsuloti asosan qaerlarda uchraydi?

1	2	3	4	5	6	7	8
A	C	B	A	C	A	D	B

9.Javob: okean ostidagi tizmalarning cho‘qqilari qirrali bo‘lmaydi.

10.Javob: Harakatdagi vulqonlar mahsuloti asosan o‘rta okean tizmalarida uchraydi.

12-mavzu:Yer yuzi aholisi, irqlar.

1. Dunyo okeani suvining asosiy xususiyati?

A) harorati C) hayvonot olami

B) sho‘rligi D) tabiat zonasi

2. Dunyo okeani suvining o‘rtacha sho‘rligi?

A) 34-% C) 25 %

B) 35 % D) 20%

3. Ekvatorial zonaga nisbatan tropik mintaqalarda suvning sho‘rligi qanday bo‘ladi?

A) yuqori bo‘ladi C) unchalik farq qilmaydi

B) ancha past bo‘ladi D) juda sho’r bo’ladi

4. Jin qo‘ltig‘ida suvning sho‘rligi necha foizgacha o‘zgaradi?

A) 40 % gacha C) 42 % gacha

B)15 % gacha D) 37 % gacha

5. Okean suvlarining harorati geografik qonuniyat asosida qanday qilib boradi?

A) hech qanday o‘zgarmaydi C) turli xil bo‘lib o‘zgaradi

B) o‘zgarib boradi D) deyarli o‘zgarmaydi

6. Suv yuzasining o‘rtacha yillik harorati nechaga teng?

A) 15,54 gradusga C) 17,54 gradusga

B) 18,5 gradusga D) 17,5 gradusga

7. Okean tubida harorat 1000 dan chuqurda ,o‘rta hisobda necha gradus atrofida bo‘ladi?

A) 4-3 ^oC atrofida C) 2-3^oC atrofida

B) 5-6 ^oC atrofida D) 0 ^oC atrofida

8. Okean suvlari necha gradusda muzlaydi?

A) -3 ^oC da C) -4 ^oC da

B) -1 ^oC da D) -2 ^oC da

9. Okean suvlari nima sababdan -2 ^oC da muzlaydi?

10. Okean suvining 1500 metrgacha qalinlikdagi yuza qatlami nima qiladi?

1	2	3	4	5	6	7	8
B	B	A	C	B	C

9.Javob: okean suvlari sho‘r bo‘lganligi uchun -2^o C da muzlaydi.

10.Javob: harakatlanadi

13-mavzu:Dunyo okeani va uning qismlari.
1. Qutblardan ekvator tomon qanday oqimlar harakatlanadi?

A) tub iliq oqimlar C) yuza tub iliq oqimlar

B) tub sovuq oqimlar D) yuza tub sovuq oqimlar

2. Eng tez oqim bu?

A) golfstrim C) folklend

B) kanar D) peru

3. Ochiq okeanda suvning qalqish amplitudasi necha m dan oshmaydi?

A) 2-3 m dan C) 1-2 m dan

B) 4-5 m dan D) 2 m dan

4. Nimaning ta’sirida hosil bo‘lgan to‘lqinlar balandligi okeanlarda 4 m gacha ayrim hollarda 7,5 m,uzunligi 90-100 m (ba’zan 800 m) atrofida bo‘ladi?

A) erning ichki kuchlari ta’sirida C) quyosh ta’sirida

B) erning tashqi kuchlari ta’sirida D shamol ta’sirida

5. ”Sunami” yaponcha qanday ma’noni anglatadi?

A) qo‘ltiqdagi to‘lqin C) kuchli bo‘ron

B)qo‘ltiqdagi shamol D) dahshatli shamol

6. Hozir dunyo okeanida 160 ming nimaning turi yashaydi?

A) o‘simlik turi C) sut emizuvchilar turi

B) hayvon turi D) sudralib yuruvchilar

7. Dunyo okeanida necha ming atrofida o‘simlik turi mavjud?

A) 20 ming C) 15 ming

B) 70 ming D) 10 ming

8. Okean suvlari tubida yotqiziqlar orasida yashaydigan organizmlar bu?

A) nektonlar C) bentoslar

B) ilonlar va toshbaqalar D) planktonlar

9. Nektonlar bular qanday organizmlar?

10. Hozir biologik resurslarning necha % dan foydalanilmoqda?

1	2	3	4	5	6	7	8
B	A	C	D	A	B	D	C

9.Javob: erkin ko‘chib yuruvchi

10.Javob: 2 % dan

14-mavzu:Dunyo okeani tubining geologik tuzilishi, relyefi
1. Dunyo okeanidan ovlanadigan organizmlarning 80 % ga yaqinini nimalar tashkil etadi?

A) umurtqasiz hayvonlar C) baliqlar

B) dengiz sut emizuvchilari D) suv o‘tilari

2.Dunyo okeanidan ovlanadigan dengiz sut emizuvchilari va suv o‘tlari necha % ni tashkil qiladi?

A) 80 % ni S) 10-12 % ni

B) 20% ni D) 8-10 % ni

3.Okean suvlaridan yiliga 10,7 mln tonna ovlanadigan baliq bu ?

A) treska C) shumbriya

B) seld D) har xil baliqlar

4. Okean suvlaridan ovlanayotgan seld balig‘i yiliga qancha ovlanadi?

A) 10,7 mln tonna C) 5,1 tonna

B) 22,3 mln tonna D) 13 mln tonna

5. Dunyo okeanida neft va gaz birinchi o‘rinda qaerdan qazib olinmoqda?

A) Venesuela qirg‘oqlaridan C) fors ko‘rfazidan

B) Meksika sohillaridan D) Shimoliy dengizdan

6. Xitoy,Kanada,AQSh,Avstraliya,Irlandiya Turkiya va boshqa mamlakatlar sohillaridan toshko‘mirning nechadan ortiq yirik konlari mavjud.

A) 100 dan ortiq C) 300 dan ortiq

B) 200 dan ortiq D) 150 dan ortiq

7. Iqtisodiy savdo alorqalarining necha % idengiz transporti orqali amalga oshiriladi?

A) 70% i C)100 %i

B) 80 %i D) 90 %i

8. Hozir dunyo okeani sohillarida nechta port shaharlari mavjud?

A) 2700 ta C) 1500 ta

B) 2500 ta D) 4500 ta

9. Dengiz transportida tashiladigan asosiy yuk nimalar hisobiga to‘g‘ri keladi?

10.Dengiz turizmidan tushadigan yillik daromad necha mlrd dollarni tashkil etadi?

1	2	3	4	5	6	7	8
C	D	A	B	C	A	B	A

9.Javob: neft va neft mahsulotlari

10.Javob: 220 mlrd

15-mavzu:Okean suvining xususiyatlari.
1.Agar havo massalari okean yuzasida hosil bo‘lsa nima deb ataladi?

A) Dengiz havo massalari C) kontinental havo

B) musson havo massalari D) iliq havo massalari

2.Quyun (taypen) va bo‘ronlar ikkala yarimsharning nechanchi gradusda kengliklari oralig‘ida okean yuzasida tarkib topgan?

A) 5-10 ^oC C) 5-20 ^oC

B) 4-10 ^oC D) 10-20 ^oC

3.Sovuq oqim o‘tgan hududlardanimalar hosil bo‘lgan?

A) baland tepaliklar C)o‘rmonlar va dashtlar

B) muzliklar D) katta cho‘llar

4. Hisob –kitoblarga qaraganda okean yuzasidan bir yilda necha metr qalinlikdagi suv bug‘lanadi?

A) 2 metr C) 4 metr

B) 1 metr D) 5 metr

5. Hozir ham qirg‘oqning 50 km gacha bo‘lgan qismida dunyo aholisining necha % i yashaydi?

A) 20 %i C) 27 % i

B) 15 %i D) 25 %i

6.Janubiy passat oqimlari necha sm sekund tezlikka ega?

A) 95 sm \sek C) 85 sm\sek

B) 90 sm\sek D) 15 sm\sek

7.Termik ekvator zonasida shimoliy kengliklarda yuza suvning o‘rtacha harorati necha gradus?

a) 25-27 ^oC C) 30-35 ^oC

b) 27-28 ^oC D) 20-30 ^oC

8. SHimoliy muz okeanida muz tagi yuza suvining harorati necha gradus atrofida bo‘ladi?

A) 0 gradus C) 1-1,5 gradus

B) 2 gradus D) 2-2,5 gradus

9.Atlantika okeanida suvning sho‘rligi necha % ga teng ?

10. Filippin,suluv,yava bu qaysi okeanga tegishli dengizlar hisoblanadi?

1	2	3	4	5	6	7	8
A	C	D	B	C	A	B	A

9. Javob: 37,9 % ga

10. Javob: tinch okeaniga

16-mavzu Tinch okean

Yer yuzining qancha qismini Tinch okeani egallagan ?

A)1/4 B)1/3 C) 2/5 D)1/2

Tinch okeani qaysi materik qirg’oqlarini yuvib turmaydi ?

A)Afrika B) Avstraliya C) Antarktida D) Yevrosiyo

Tinch okeanida birinchi bo’lib Janubiy okean deb nom bergan sayyohni ajrating ?

A) F.Magellan B)A.Vispuchchi C) X.Kolumb D) V.Bolboa

4.Tinch okeanida cho’kindi jinslarining qalinligi chuqur botiqlarda qanchaga teng?

A)100-200m B) 500-600m C) 900-1000m D)0-50m

5.Tinch okeanida 10047 m lik cho’kmani ajrating ?

A) Mariana B)Tonga C) Kermadek D) Chilk

6 Tayfunning tezligi ba’zan qanchaga yetadi ?

A) 30 km/soat B) 50km/soat C) 70km/soat D) 100km/soat

7.Tinch okean sohillarida dunyo aholisining qancha qismi yashaydi?

A) yarmi B) chorak qismi C) o`ndan bir qismi D) beshdan bir qismi

8. Tinch okeanining shimoliy qismida qaysi turdagi baliqlarning 95 %i yashaydi?

A) Treska B) Seld C) Lasossimon D) Skambriya

9. Tayfunlar bu…. .

10. Dunyoda eng yirik molyuska …………….ning og`irligi 30 kg ga boradi.

Javoblar kaliti:

1	2	3	4	5	6	7	8
B	A	D	A	C	D	A	C

9. Javob: Xitoycha “tay fin” -- katta shamol

10. Javob: Tridakna.

17-mavzu: Atlantika okeani

Quyidagilardan ichki dengizlari eng ko`p bo`lgan okeanni ajrating? A) Tinch B) Hind C) Atlantika D) Shimoliy Muz

Atlantika okeanining eng tor joyi 2620 km qaysi qismiga to`g`ri keladi? A) Shimoliy B) Janubiy C) G`arbiy D) Sharqiy

Dastlab qachon geografik xaritaga Atlantika okeani nomi yozilgan?

A) 1905-yil B) 1507-yil C) 1549-yil D) 1492-yil

Atlantika okeanining O`rta okean tizmalarida qanday jinslar tarqalgan? A) Loyqa, qum B) Gil, shag`al

C) Bazaltli va vulqonli D) yoqilg`i, noruda

Quyidagilardan Atlantika okeanidagi botiq nomini ajrating A) Braziliya B) Yamayka C) Atlas D) Kuba

Atlantika okeani yuza suvlarining harorati qanchaga teng? A) +19.4 B) +17.5 C) +16.5 D) +10.6

Golfstrim oqimi ta’sirida qaysi port qishda muzlamaydi? A) Arxangelsk B) Murmansk C) London D) Lissabon

Sargasso dengizi suvining sho`rligi qancha?

A) 41% B) 35 % C) 25% D) 37%

Buyuk geografik kashfiyotlar _____________________okeanidan boshlangan.

_____________________yilda Panama kanali ishga tushgan

Javoblar kaliti:

1	2	3	4	5	6	7	8
C	A	B	C	A	C	B	D

9. Javob: Atlantika

10. Javob: 1914-yilda

19-mavzu: Hind okeani

Pastu tilida “Abba Sind” qanday ma’noni anglatadi? A) Sug`oradigan B) Daryo C) Daryolar otasi D)Katta daryo

Hind okeani nechta materik oralig`ida joylashgan?

A) 3ta B) 4 C) 5 D) 6

Hind okeanining maydoni qanchaga teng? A) 91 mln.kv.km B)180 mln.kv. km C)141 mln.kv.km D) 76 mln. Kv.km

UNESCO tashabbusi bilanXalqaro Hind okeani ilmiy ekspeditsiyasi qachon uyushtirilgan?

A) 1940-45-yillar B) 1950-55-yillar C) 1960-65-yillar D) 1970-75-yillar

Hind okeanining qaysi mintaqasiga yog`in ko`p tushadi? A) Tropik B) Ekvatorial C) Mo`tadil D) Qutbiy

Hind okeanining qaysi qismiga eng kam yog`in tushadi? A) Janubi-shrqiy B) shimoli-g`arbiy

C) janubi-g`arbiy D) shimoli-sharqiy

1498-yilda Hind okeani orqali Hindistonga dengiz yo`lini ochgan sayyohni ajrating?

A) J.Kuk B) A.Tasman C) Vasko da Gama D) A.Vispuchchi

Neft va gaz zahirasi va qazib olinishi bo`yicha birinchi o`rinda turuvchi okeanni ajrating

A) Hind B) Atlantika C) Tinch D) Shimoliy Muz okeani

Hind okeanining eng chuqur joyi …………….. cho`kmasi

……………………..Hind okeani chuqurligini aniqladi.

Javoblar kaliti:

1	2	3	4	5	6	7	8
C	B	D	C	B	B	C	A

9. Javob: Zond

10. Javob: J.Kuk

20-mavzu: Shimoliy Muz okeani

Shimoliy Muz okeani Bering bo`g`ozi orqali qaysi okean bilan chegaralanadi?

A) Hind B) Janubiy C) Tinch D) Atlantika

Shimoliy Muz okeaniga yunonlar birinchi bor qanday nom berganlar?

A) Giperboriy B) Janubiy okean

C) Sonig okean D) Qayrilgan dengiz

1936-yilda qaysi davlat geografiya jamiyati Shimoliy Muz okeanini mustaqil okean sifatida ajratishga qaror qilgan ?

A) 1820-yil B) 1845-yil C) 1936-yil D) 1928-yil

Shimoliy qutbni qaysi sayyoh zabt etgan? A) R.Piri B) F.Nansen C) S.Makarov D) R.Amundsen

Shimoliy Muz okeanining qaysi dengizlaridan ko`plab baliq ovlanadi? A) Sharqiy Sibir, Boltiq,Shimoliy B) Oq, Bereng, Chukotka

C) Barens, Oq, Norvegiya D) Laptevlar, Qizil, Qora

Shimoliy Muz okeanida uzoq qutb tunlari va kunlari qancha davom etadi?

A) 1-5 oy B) 3-4 oy C) 6-8 oy D) 3-6 oy

Lomonosov suv osti tog` tizmasi qancha masofaga cho`zilgan? A) 1000km B) 2000 km C) 3000 km D) 4000km

Shimoliy Muz okeani maydoni qancha?

A)76mln.km² B)180mln.km² C)14mln.km² D) 25mln.km²

Shimoliy muz okeani bundan ________________ mln yil avval paydo bo`la boshlagan.

Toroslar______________bu

Javoblar kaliti:

1	2	3	4	5	6	7	8
C	D	C	A	C	D	B	C

9. Javob: 60 mln yil avval
10. Javob: Qalashib ketgan muzlar
21-mavzu: Iqlim mintaqalari
1.Afrikada qanday iqlim mintaqalari shakllangan?

A) bitta ekvatorial, ikkitadan subekvatorial, tropik va subtropik

B) ikkitta ekvatorial, ikkitadan subekvatorial, tropik va subtropik

C) bitta ekvatorial, bittadan subekvatorial, tropik va subtropik

D) ikkita ekvatorial, bittadan subekvatorial, tropik va subtropik

2. Ekvatorial mintaqa …… havzasining bir qismini va Gvineya qo‘ltig‘i sohillarini qamrab olgan?

A) Amazonka daryosi B) Nil daryosi

C) Kongo daryosi D) Volga daryosi

3. O‘rtacha yillik va oylik harorat doim yuqori va bir tekis taqsimlangan bo‘lib, u necha °C ga teng?

A) 6 °C B) 26 °C

C) 36 °C D) 16 °C

4. Ekvatorial mintaqa uchun yil bo‘yi bitta qaysi fasl xosdir?

A) bahor B) kuz

C) qish D) yoz

5. Subekvatorial mintaqa chegaralari ekvatordan shimol va janub tomonlarga 15 — 20 ° kengliklargacha cho‘zilib borgan.

A) 35 — 40 ° B) 15 — 20 °

C) 25 — 30 ° D) 5 — 10 °

6. Subekvatorial mintaqada ikkita fasl, ya’ni sernam yoz, quruq qaysi fasl aniq ifodalangan?

A) bahor B) kuz

C) qish D) yoz

7. Shimoliy tropik iqlim mintaqasi qaysi cho’lning juda katta qismini egallagan?

A) Sahroyi Kabir B) Borsakelmas

C) Mirzacho’l D) Qoraqum

8. Afrikaning chetki janubiy va shimoliy hududlari qanday iqlim mintaqasida joylashgan?

A) tropik iqlim va subtropik iqlim B) subtropik iqlim

C) Subekvatorial iqlim D) tropik iqlim

9. Janubiy Afrikaning janubi-sharqiy qirg‘oqbo‘yi hududlarida yog‘in yil davomida bir me’yorda yog‘adi, lekin musson shamollari qaysi faslda eng ko‘p yog‘in keltiradi?

10. Materikning shimoli g‘arbi (iyul oyining o‘rtacha harorati necha °C, yanvarda necha °C) va janubi-g‘arbida (iyul +13+14 °C, yanvarda +21 °C), aksincha, yoz quruq keladi, qishda namgarchilik bo‘ladi.

Javoblar kaliti:

1	2	3	4	5	6	7	8
A	C	B	D	B	C	A	B

9. Javob: yoz

10. Javob: +27 +28 °C, yanvarda +11+12°C

22- mavzu: Ichki suvlari
1.Afrikaning yerusti va yerosti suvlari uning qanday suvlarini tashkil etadi?

A) sizot B) tashqi

C) tashqi va ichki D) ichki

2. Afrikaning yerusti suvlari dan iborat?

A) daryolar, ko‘llar, suv omborlari, kanallar

B) okean,dengiz va ko’llar

C) daryolar, ko‘llar, dengiz, kanallar

D) dengiz, ko‘llar, suv omborlari, kanallar

3. Nil — dunyodagi qanday daryolardan biri?

A) uzun (1 671 km) B) eng qisqa ( 671 km)

C) eng uzun (6 671 km) D) eng uzun (11 671 km)

4. Vatandoshimiz al-Farg‘oniy (IX asr) birinchi bo‘lib Nil daryosi misolida suv sarfini o‘lchaydigan „ … “ qurilmasini bunyod etgan.