Мавзу № Кариес. Таснифи. Этиология. Патогенез. Кариеснинг клиник намаѐн бўлиши. 5 – расм. Кариес таснифи

анотомик жиҳатига 
кўра классификация қилинади. 
Тишларнинг касалланиши одатда тишнинг чуқур(ковак) қисми ва ѐриқларида 
(1.8-1.9-расмлар) ѐки тишнинг 
юмшоқ юза қисмида
пайдо бўлади. Тишнинг 
юмшоқ юза қисмининг касалланиши(емирилиши) унинг эмал қатламидан 
бошланади (
тиш эмал қисмининг кариес билан касалланиши; 
1.10-1.11-
расмлар) ѐки тиш илдизининг очиқ жойи юза қисми ва дентинда намоѐн бўлади 
(
 тиш илдизи кариеси 
1.12 ва 1.13 расмлар) 

---

9 -расм. Озиқ тишнинг юзаси чуқур 10-расм. Тиш юзасидаги нофаол яширин 
кариес 
қисми ѐриқларидаги фаол кариес Тишнинг бундай касалланишида тишлар 
ковак
бўлмайди 
11 -расм. Оғиз бўшлиғида тиш эмал 
қатламини 
емирилиши.Касалликнинг 
дастлабкибосқичида охаксимон(бўрсимон) 
оқ қоплама пайдо бўлади (бу тишнинг “оқ 
доғли” касалланиши номи билан ҳам 
аталади) 
12-расм. Тишнинг юза қисмидаги нофаол ѐки қотиб 
қолган кариес касаллиги. Бундай касаллик тез-тез 
қисман доғ билан қопланади. 
13-расм. Жуда оғир ҳолатда, бир неча маротаба
номутаносиб тиклашлар сабабли қайта
тикланган тишлар.
Бу ерда тишнинг илдиз қисми юзасида янги кариес касаллиги ривожланишда 
давом этмоқда. Қайта тикланган тишлар четидаги бундай янги касалликлар 
иккиламчи ѐки қайталанган кариес деб аталади ва улар яна қайтатдан 
тикланади. 
Бирламчи кариес 
қоплама билан қопланган тиш ѐнидаги тишдан табIIй, юза 
қисми зарарланмаган тишлар бўйича касалликнинг даражаси фарқланади. Яъни 
қайталанган
ѐки 
иккиламчи кариес 
касаллиги деб қаралади. (1.12 ва 1.13-
расмлар). Аввал таъкидлангандек, 
қайталанган 
ѐки иккиламчи кариес ва 
 

---