Мавлонова Р



Download 8,79 Mb.
bet27/54
Sana02.07.2022
Hajmi8,79 Mb.
#729397
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   54
Bog'liq
Ижтимоий педагогика КИТОБ

Б) Маданият билан уйгун булиш принципи.
Бу принцип тарбиянинг табиат билан уйгун булиши принци- пининг давомидир. Унинг зарўрияти инсон табиати билан шарт- ланган. Инсон биалогик мавжудод сифатида тугилади, шахс булиб эса бир авлодцан иккинчи авлодга шахс тарбияси ва ривожланиши жараёнида утади, ўзини тутиб, ижтимоий тажрибани ўзлаштириб етишади. Антик жамиятдаги фалсафачилар ва педагоглар шахс шаклланиши ва маданият ўртасидаги чўқўр бокликдикни тахлил кдлганлар. Маданиятга уйгунлик принципи ШарқУйгониш даври мутафаккирлари Форобий, Беруний, Ибн Сино, Навоий асарларида Хам ўз ифодасини топган. Бунда иккита муҳим тезис белгиланди: шахс маданият1 орқали шаклланади, хар қандай маданиятнинг асосий бойлиги — инсондир. Утмиш фалсафа ва педагог олимлари маданият юцори ахлоций инсонни шакллантиришнинг зарўрий ва энг му%им омилидир, деб хисоблаганлар.


77




Маданият билан уйгун булиш гояси педагогикамизда Абдулла Авлоний, номи билан богланган. Бу роя унинг «Тўркий гулистон ёхуд ахлоқ» деган асарида Ватанга мухаббат сифатида акс эттирилади. «Инсон тутлган ва усган шсҳрини севади. Биз тўркистонликлар Хаётимиздан %ам авзал ўз куёшли улкамизни севганимиздеқ араблар ҳм Арабистонини унинг иссҳ цумли чулларйни, эскимослар ўз шимолини абадий мўз ва цорлар билан цопланган энг совуц ерларини севадилар».
Маданият билан уйрун булиш принципи умуминсоний ва миллий маданияти кдцрияглар меъёрларни тарбияда хисобга олишни кўзда тутади.
Умуминсоний қадриятлар Ўзининг мазмуни, мохияти, кенг миқёсда амал килиши, дунёдаги куплаб халкҳлар, элатлар, миллатларнинг утмишдаги, хозирги даврдаги ва истиқболдаги тарақкиёти билан ўзвий алокздорликда эканлиги, ўзида жахон цивилизациясининг яхлит ва бир бутунлигини ифодалаши билан харакгерланади. «Мустакдл Ўзбекисгонимизнинг куч-куцрати манбаи,

  • деб таъкидлайди И.А.Каримов — халкрмизнинг умуминсоний кддриягларга содикдигидадир.

Барча давлатларда, жамики ижтимоий тўзумларда инсон энг олий цадрият хисобланади. Моддий қадриятлар — кишиларнинг моддий эхгиёжларини бевосита крндирувчи ишлаб чиқариш воситалари, мехнат кўроллари, мехнат предметлари моддий неъматларидир.
Бола жамият маданиятини ўзлаштирса ва табиий йул билан жамиятга кирса нормал ривожланади, бироқ бола жисмоний, психологиқ ижтимоий камчиликларга эга булса, унда унинг халқ маданияти цадриятларига жалб кдлиниши анча мўраккаблашади. Маданият билан уйгун булиш принципида куйидаги қоидаларни бажарилиши талаб этилади:

  • болаларда хар хил маданият тўрларининг шаклланишида меъёрдан четга чикдшини эътиборга олиш:

  • ривожланишида нўқсони бор болалар ижодини ривожлантириш;

  • болани тарбиялаш ижтимоийлаштириш жараёнида жамият ва табиатнинг маънавий ва моддий маданияти асосида амалга оширилиши.

  1. Инсонпарварлик тамойили

Инсонийлик сўзлари лотинча «hunmanus» сўзидан келиб чшдб, «инсоний» деган манони билдиради. Инсонпарварлик —
инсон кддриятларини шахс деб, эркинликлари, бахтга булган хуқуқрни, крбилиятларини ривожланиши ва намоён булишини тан оладиган


78




қарашлар тизими. Бу инсон манфаати ижтимоий хҳисаларни бахолаш мезони тенглик хакдонийлиқ инсонпарварликни жамиятдаги муносабатларини истаган меъёр деб хисоблайдиган тизимдир.

Download 8,79 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   54




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish