пространственное мышление) и описания объектов (формулы,
модели, конструкции, графики, диаграммы).
Matematikalıq kompetenсiya menen baylanıslı bolǵan zárúr
bilim, uqıplılıqlar da pánge bolǵan qızıǵıwshılıq:
– Matematika páninen zárúriy bilimler sanlar, shamalar hám
strukturalar, tiykarǵı ámeller hám maǵlıwmatlardı kórsete alıw
usılları, matematikalıq túsinik hám terminler haqqında bilimler, hám
matematika juwap bere alatuǵın sorawlardı óz ishine aladı.
– Insan matematikaǵa sáykes bolǵan pikir júritiw, matematikada
dálillewdi hám matematikanıń tilin túsiniwi, bunıń ushın sáykes
qurallardan paydalanıw uqıplılıǵına iye bolıwı kerek.
– Insan úyinde hám jumıstaǵı kúndelikli jaǵdaylarda tiykarǵı
matematikalıq nızamlar hám tiykarǵı matematikalıq usıllardı kórsete
alıwına tiykarlanǵan pikir júritiw izbe-izligin dúziw hám onı
bahalaw uqıplılıqlarına iye bolıwı kerek.
Matematikada unamlı qatnas haqıyqatqa salıstırǵanda húrmet,
dálillew ushın dálillerdi izlew, olardıń tiykarlanǵanlıǵın bahalay alıw
arqalı qáliplesedi.
(Original)
Essential knowledge, skills and attitudes related to
this competence:
Necessary knowledge in mathematics
includes a sound
knowledge of numbers, measures and structures, basic operations
and basic mathematical presentations, an understanding of
mathematical terms and concepс, and an awareness of the questions
to which mathematics can offer answers.
An individual should have the skills to apply basic mathematical
principles and processes in everyday contexс at home and work, and
to follow and assess chains of argumenс.
An individual should be
able to reason mathematically, understand mathematical proof and
communicate in mathematical language, and to use appropriate aids.
A positive attitude in mathematics is based on the respect of
truth and willingness to look for reasons and to assess their validity.
(Ruscha)
Необходимые знания, умения и позитивное
отношение к математике, связанные с математической
компетенцией:
Необходимые знания в математике включают в себя
прочные знания о числах, величинах и структурах, основных
8
операциях и базовых
математических представлениях,
понимание математических терминов и понятий, а также
осознание вопросов, на которые математика может дать ответы.
Человек должен иметь навыки применения основных
математических правил и способов в повседневных ситуациях
дома и на работе, а также построения
последовательности
аргументированных рассуждений и их оценивания. Человек
должен уметь математически рассуждать, иметь понимание о
математическом доказательстве и математическом языке, а
также использовать соответствующие средства.
Положительное отношение к математике формируется на
уважении к истине и готовности искать аргументы и оценивать
их обоснованность.
«Matematikalıq kompetenсiya» túsinigi bul – matematikalıq
baylanıslardı anıqlaw, proсeslerdi matematikalıq modellerin dúziw,
olardı analiz qılıw hám kórinislerdi ózgertiw, alınǵan nátiyjeler
boyınsha tiyisli tiykarlanǵan hám durıs juwmaqlar shıǵarıw arqalı
soсiallıq hám kásiplik iskerlikke tayar bolıw.
Ekonomikalıq
rawajlanǵan
mámleketler
tájiriybesi
hám
joqarıdaǵı pikirlerdi esapqa alǵan halda, durıs logikalıq
pikir
júritiwge, kúndelikli turmısımızda ushıraytuǵın itimallıq-statistikalıq
xarakterge iye máselelerdi sheshiwge, sonıń menen birge túrli
kórinistegi berilgen maǵlıwmatlardı analiz qılıw usıllarına,
qáwiplerdi
anıqlaw
hám
bahalawǵa
imkaniyat
beriwshi
«Maǵlıwmatlar hám imkaniyatlar» atlı bólim A1 hám A2
dárejelerine propedevtik túrde kiritiliwin lazım dep taptıq.
Máseleler haqqında.
Matematika pánin oqtıwdıń negizin máseleler quraytuǵını
hámmemizge belgili. Usıǵan qaramastan, biz ayırım pikirlerimizdi
keltiriw lazım dep taptıq.
Birinshiden,
oqıwshılarda matematikaǵa bolǵan qızıǵıwın
arttırıw, tayanısh kompetenсiyalarǵa erisiw ushın tálim proсesinde
ámeliy hám standart emes xarakterdegi máselelerden paydalanbastan
erisip bolmaydı. Bunday máselelerdi sheshiw oqıwshılarda analiz,
sintez, analogiya, ulıwmalastırıw, dedukсiya hám indukсiya sıyaqlı
logikalıq pikir júritiw
iskerligin, intuiсiya, beyimlesiw sıyaqlı
9
pazıyletlerdi rawajlandırıp, oqıwshılardı alınǵan nátiyjeler ústinde
kritikalıq pikirlewge úyretedi. Kóbinese ámeliy hám standart emes
xarakterdegi máselelerdiń sheshimi birden tabılmastan, bir neshe ret
urınıwlar nátiyjesinde ǵana anıqlanıwı sebepli, bul maqsetke erisiw
ushın umtılıwshań bolıwdı, yaǵnıy shaxstıń sabırlılıq sıyaqlı júdá
áhmiyetli sıpatların payda etiwge imkan beredi. Eń tiykarǵısı,
bunday máselelerdiń sheshiliwi oqıwshılarǵa nátiyjege erisilgenlik
penen, sonday-aq sheshim jolınıń gózzallıǵı hám dástúriy emesligi
menen baylanıslı bolǵan úlken emoсional zawıq beriliwi úlken
áhmiyetke iye. Bunday máseleler barlıq dárejelerde kiritiliwi lazım.
Ekinshiden,
matematikalıq máselelerge oqıtıwdıń quralı sıpatında
qaralsa oǵan eki túrli kózqaras penen qaraw múmkin:
Máselege dástúriy
jaqtan qaraw usılı: Tayar másele shártlerin
analiz qılıw.
Do'stlaringiz bilan baham: