Matematika modellashtirish 402-Guruh talabalari tayyorladi

Maqsad 1. Shifokorning retsepti bo’yicha bemorga kuniga 3 tabletkadan 10 mg preparat buyuriladi. Unda 20 mg preparat mavjud. Bemor shifokorning ko’rsatmalarini buzmasdan qancha tabletka olishi kerak?
10 mg. - 1 tabletkadan kuniga 10 * 3 = 30 mg.
Dozaj 2 baravar oshirilgan. (20: 10 = 2)
30-20 = 10 mg etarli emas
0,5 + 1 tab = 1,5
Shunday qilib, bemorga belgilangan dozani buzmasdan, 3 x 10 mg o’rniga 1,5 x 20 mg ichish kerak.
Maqsad 2. Havo vannalarining kursi birinchi kunidan boshlab 15 daqiqadan boshlanadi va har bir keyingi kuni ushbu protsedura vaqtini 10 daqiqaga oshiradi. Maksimal davomiyligi 1 soat 45 minutga yetishi uchun havo vannalarini belgilangan rejimda necha kun qabul qilish kerak?
x 1 = 15, d = 10, x n = 105 min.
x n = x 1 + d (n - 1). x n = 15 + d (n - 1) x n = 15 + 10n - 10. 10n = 100.n = 10 Javob. 10 kun
Muammo raqami 3
Bolaning bo’yi 53 sm bo’lib tug’ilgan. 5 oylik, 3 yoshda qancha bo’lishi kerak?
Hayotning har bir oyi uchun o’sish: 1-chorakda (1-3 oy) 3 sm ga. har oy uchun,
2-chorakda (4-6 oy) - 2,5 sm, 3-chorakda (7-9 oy) - 1,5 sm, 4-chorakda (10-12 oy) - 1 , 0sm.
Bir yildan keyin bolaning balandligi quyidagi formula yordamida hisoblanishi mumkin: 75 + 6n
Bu erda 75 - 1 yoshli bolaning o’rtacha bo’yi, 6 - o’rtacha yillik o’sish, n - bolaning yoshi
5 oylik bolaning balandligi: X = 53 + 3 * 3 + 2 * 2,5 = 67 sm
3 yoshda bolaning bo’yi: X = 75+ (6 * 3) = 93 sm


Matematik modellashtirishning biologiyada tutgan o’rniga misol keltiring.
Modellashtirish uslubidan fizika, astronomiya, biologiya, iqtisod fanlarida ob’yektning faqat ma’lum xususiyat va munosabatlarini aniqlashda ham foydalaniladi.
Tabiat va jamiyatda ro’y beradigan barcha jarayonlar juda ko’p sondagi sabablar (faktorlar) o’zaro bir-biriga ta’sir qiladi. Bunday jarayonlarni o’rganish va natijada ularni boshqarish uchun bu faktorlarni har biri ushbu jarayonda qanday rol o’ynashini o’rganish zarur. Buning uchun yetarli sonda kuzatishlar va tajribalar o’tkazish va bu kuzatishlar natijalarini miqdoriy baholarda ifodalanadi. Ushbu miqdoriy baholar (sonlar)ni o’rganishda matematik usullardan (metodlardan) foydalaniladi.
Biologik modellar Bunda shu holat yoki kasallikning kelib chiqish mexanizmi, kechishi, oqibati kabilar tajriba asosida o’rganiladi
Biologik modelda har hil usullar genetik apparatga ta’sir qilish,mikroblar yuqtirish, ba’zi organlarni olib tashlash yoki ular faoliyati mahsuli bo’lgan garmonlarni kiritish va boshqa usullar qo’llaniladi.bunday modellarda genetika, fiziologiya, farmakologiya sohasidagi bilimlar tadbiq qilinadi.