Масъул муҳаррир

Foydalanilgan adabiyotlar:
1. F.I. Mardonova. Boshlang‘ich sinflarda ta’lim-tarbiyani takomillashtirish. Toshkent: 1998 
yil.
2. www.ziyonet.uz.
3. www.kitobxon.com

---

208
10
TEXNOLOGIYA DARSLARIDA KASBGA YO‘NALTIRISH ISHLARIDA ESTETIK 
TERBIYA BERISH.
Sayitova Nurgul Ergashovna
Sirdaryo viloyati Xovos tumani
7- umumta’lim maktabi boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi
Telefon: [phone]
Annotatsiya. Mazkur maqolada boshlang‘ich sinf texnologiya darslarida kasb-hunarlar haqida 
tushunchalarni shakllantirishda estetik tarbiya berish imkoniyatlari ko‘rsatib o‘tilgan..
Kalit so‘zlar:  texnologiya, kasb, hunar, estetik tarbiya.
1-4-sinf texnologiya darslarida o‘quvchida kasb turlariga oid bilim, ko‘nikma va malakalarni 
maktab joylashgan hududdagi imkoniyat va ehtiyojlarni hisobga olgan holda tanlanadigan 
kasb, asosida shakllantiriladi. Hozirgi sharoitni hisobga olgan holda ko‘proq maktablarda 
texnologiya mashg‘ulotlarining mazmuni asosida milliy hunarmandchilik kasblari yo‘nalishida 
olib boriladi. Yirik sanoat ishlab chiqarish rivojlangan hududlardagi maktablarda texnologiya 
darslarida o‘quvchilarni shu sanoat sohasiga oid zamonaviy kasblarga yo‘naltirish ikoniyatlari 
yaratilishi lozim. Bular bilan bir qatorda kasb-hunarlar asosida estetik zavq olish yo‘nalishlari 
ham tushuntiriladi. Masalan; Zargar yasagan uzukdan, kulol yasagan ko‘zadan…..tikuvchi tikkan 
ko‘ylakdan……va h.k.
O‘quvchilarni mehnatga tayyorlash jarayonida kasb-hunarga yo‘naltirishni yanada kuchaytirish, 
ularni zamonaviy ishlab chiqarish asoslari, yog‘ochga, metallga va gazlamaga ishlov berish 
texnologiyasi, pazandachilik asoslari, qishloq xo‘jalik asoslari, badiy mehnat texnologiyasi 
va mashina elementlari yo‘nalishlari bo‘yicha bilim, ko‘nikma va malakalarni egallash ko‘zda 
tutiladi. Maktablarda texnologiya mazmuni asosan quyidagi yo‘nalishlarni o‘z ichiga oladi. 
I-IV sinflar keng ko‘lamda ishlatiladigan turli xil oddiy materiallar (qog‘oz, rangli qog‘oz, karton 
turlari, kalka, poralan, penoplas, paxta va matolar qiyqimlari, plastilin, simlar va boshqalar) bilan 
tanishtirish ulardan o‘yinchoqlar va oddiy buyumlar yasash, xalq hunarmandchiligi to‘g‘risida 
boshlang‘ich tushunchalar berish, o‘quvchilarini o‘z-o‘ziga xizmat ko‘rsatishga odatlantirish, 
uy-ro‘zg‘or buyumlarining kichraytirilgan nusxalarini modellar, maketlarni tayyorlashni, turli 
xil shakllar texnologiya darslariga ajratilgan o‘quv soatlarini yana bir soatga oshirish maqsadga 
muvofiqdir, chunki bir soat davomida o‘quvchilarga bajaradigan ishlari to‘g‘risida umumiy nazariy 
ma’lumotlar berilsa, keyingi soatda esa aytilgan ish harakat usullari amalda bajariladi, buyumlarni 
yasash usullari, uslublari o‘rganiladi. O‘quvchilarni buyumlarni estetik jihatdan bajarishga undash, 
ulardan qaysi biri chiroyli chiqqanligini farqlash, yanada chiroyli qilib yasashga undash orqali 
estetik tarbiya berib borish lozim. 
Kasb tanlash – bu oson ishlardan emasligini hammamiz yaxshi bilamiz. Demak kasbni shunday 
tanlash kerakki, kelgusida bajaradigan ishimiz o‘zimizda qoniqish hosil qilsin va jamiyatga foyda 
keltirsin.Shu bois boshlang‘ich sinflarda:
- Kasb-hunarlar haqida to‘g‘ri tassavurlar hosil qilish.
- Kasb-hunar haqidagi tushunchalarni kengaytirish asosida bolalarning qobiliyati, iste’dodi va 
kasb tanlash imkoniyati oshib boradi.
- Bunda faqat o‘quvchi yoshiga mos o‘yin yoki to‘garakni to‘gri tanlay olishiga yo‘nalish 
ko‘rsarib, ota-onalar bilan hamkorlikda ish olib boorish maqsadga muofiqdir.
- Psixologlar bilan hamkorlikda psixologik testlar o‘tkazish asosida ham kasb- hunarlar haqidagi 
ma’lumotlarni mujassamlashtirib, yuqori sinflarda kasbga yo‘naltirish ishlarini shakllantirish 
uchun zaruriy asosni boshlang‘ich ta’lim muhim bosqich sifatida amalga oshirishi lozim deb 
hisoblaymiz.
Xulosa qilib shuni aytish mumkinki, kelajakda ish jarayonida dars va darsdan tashqari 
jarayonlarda kasb-hunarga yo‘naltirish borasidagi ishlarni uzviylikda olib borilsa natija kutilganidek 
bo‘ladi deb o‘ylayman.
Foydalanilgan adabiyotlar
1. Mavlonova R “Mehnat o‘qitish metodikasi” T-2007.
2. Davlatov. K “O‘quvchilarni kasb tanlashga yo‘llash” T- 2008.

---

209